Όπως γράφει η Σίσσυ Σταυροπιερράκου στην Ημερησία, τo νέο κύμα ακρίβειας που είναι προ των πυλών «φωτογραφίζει» και η άνοδος κατά 35% που καταγράφουν οι χονδρικές τιμές των εισαγόμενων προϊόντων τον περασμένο Μάρτιο. Η άνοδος θα αποτυπωθεί στον πληθωρισμό του Μαΐου και του Ιουνίου.

Εξανεμίστηκαν όλα τα οφέλη

Τα όποια οφέλη από την αύξηση του κατώτατου μισθού, τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και τις παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας έχουν εξανεμιστεί.

Το σπιράλ ακρίβειας κυρίως στα τρόφιμα και τα καύσιμα προκαλεί ασφυκτικές συνθήκες στα νοικοκυριά, που αλλάζουν τις καταναλωτικές τους συνήθειες προσπαθώντας να... βγάλουν τον μήνα.

Οι τιμές στα καύσιμα έχουν πάρει φωτιά, με κάθε πρόβλεψη για την εξέλιξη της τιμή της βενζίνης και των καυσίμων εν γένει το επόμενο διάστημα να θεωρείται επισφαλής. Το ντίζελ από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία έχει αυξηθεί κατά 17,5% και η αμόλυβδη κατά περίπου 15%. Οι τιμές στην ελληνική περιφέρεια δεν έχουν προηγούμενο και η ανησυχία είναι ότι εάν δεν υπάρξουν δραστικές παρεμβάσεις στην ελληνική αγορά έστω και βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα, τότε το ράλι θα συνεχιστεί χωρίς φρένο. Eίναι χαρακτηριστικό ότι για κάθε 20 ευρώ στην τιμή της βενζίνης τα 10,60 ευρώ είναι φόροι.

Πάντως, η μεγάλη ενεργειακή ανασφάλεια που επικρατεί διεθνώς δεν προοιωνίζεται θετικές εξελίξεις, καθώς δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η κατάσταση στην αγορά θα ομαλοποιηθεί.

Στα τρόφιμα, η εικόνα δεν είναι καλύτερη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πληθωρισμός στην ομάδα με τα είδη διατροφής τρέχει με μεγαλύτερη ταχύτητα από τον μέσο πληθωρισμό τον Απρίλιο φθάνοντας στο 10,9%, όταν την ίδια περίοδο του 2021 ήταν αρνητικός κατά 1,2%. Ακόμα και σε μηνιαία βάση καταγράφεται ισχυρή έκρηξη των τιμών στη συγκεκριμένη ομάδα, με τον δείκτη να σημειώνει τον Απρίλιο αύξηση 2,5% σε σχέση με τον Μάρτιο.

Συγκεκριμένα:

ψωμί και δημητριακά αυξήθηκαν κατά 10%,

τα κρέατα κατά 14,1%,

τα έλαια και τα λίπη κατά 22%,

τα γαλακτοκομικά και τα αυγά κατά 11,7%,

τα λαχανικά κατά 13,8%,

τα νωπά φρούτα κατά 8,6%,

ο καφές, το κακάο και το τσάι κατά 7,1%,

η ζάχαρη και οι χυμοί φρούτων κατά 3,8%, και

οι σοκολάτες, τα γλυκά και τα παγωτά κατά 3,4%.

Θα συνεχιστεί το ράλι του πληθωρισμού

Όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να ανεβαίνει το επόμενο διάστημα Μαΐου-Ιουνίου.

«Σε αυτή τη φάση βιώνουμε τις συνέπειες της πρόσθετης αναταραχής που δημιουργήθηκε και μάλιστα δεν είμαι σίγουρος εάν έχουμε φτάσει στην κορύφωση. Έχουμε δρόμο ακόμα γιατί ακόμα δεν έχει τελειώσει το θέμα με τον αγωγό του φυσικού αερίου που περνάει από την Ουκρανία, ή με το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο. Αν γίνουν αυτά, θα μειωθεί και άλλο η προσφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου και θα προσθέσουν και άλλο “κάρβουνο” στη “φωτιά” του πληθωρισμού», επισήμανε ο επικεφαλής του ΚΕΠΕ, καθηγητής Παναγιώτης Λιαργκόβας. Στην κυβέρνηση αναμένουν κορύφωση το επόμενο δίμηνο, με αποκλιμάκωση του πληθωρισμού από τον Ιούλιο και μετά. Ωστόσο, όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς, ακόμα και εάν ο πληθωρισμός ξεκινήσει αντίστροφη με τη σημερινή πορεία, οι τιμές στα προϊόντα δεν πρόκειται να υποχωρήσουν, αλλά αντιθέτως θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα ακόμα και μέσα στο 2023.

Aναζητείται δημοσιονομικός χώρος

Στην κυβέρνηση ψάχνουν δημοσιονομικό χώρο για νέο πακέτο μέτρων που θα επικεντρώνεται στις αρνητικές συνέπειες στα εισοδήματα από τις αυξήσεις στα τρόφιμα και τα καύσιμα. Το σχέδιο για μειωμένο ΦΠΑ σε συγκεκριμένα προϊόντα διατροφής βρίσκεται στο τραπέζι και θα ενεργοποιηθεί, παρά τη διχογνωμία που υπάρχει στο εσωτερικό της κυβέρνησης, στην περίπτωση που δεν υπάρξει αποκλιμάκωση των τιμών στα τρόφιμα.

Για τα καύσιμα πρέπει να θεωρείται δεδομένη η παράταση στην επιδότηση στο diesel και τον Ιούνιο, ενώ θα επανεξεταστεί και η επιδότηση στην τιμή της βενζίνης όταν ολοκληρωθεί η ισχύς του υφιστάμενου μέτρου, ενδεχομένως με διαφοροποιημένα κριτήρια. Ήδη πάνω από 2 εκατομμύρια πολίτες έχουν υποβάλει αίτηση προκειμένου να λάβουν την ενίσχυση. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εξεύρεση δημοσιονομικού χώρου, που μπορεί να βρεθεί μέσω ΕΕ στην περίπτωση που υπάρξει ευρωπαϊκή λύση στο θέμα της ενέργειας.

Kίνδυνος παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης

Εκτός ελέγχου τείνουν να βρεθούν οι συνέπειες που έχει για τη Δύση ο πόλεμος στην Ουκρανία, καθώς εκτός από την κρίση στην ενέργεια (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) πλήττονται βάναυσα, υπό την μορφή ντόμινο, και άλλες πτυχές της οικονομίας, όπως τα αποθέματα σιταριού και άλλων τροφών, που έχουν ως συνέπεια την εκτίναξη των τιμών.

Ο κίνδυνος μιας επισιτιστικής κρίσης που συνδέεται με τα αποθέματα τροφών σε παγκόσμια κλίμακα έχει χτυπήσει «καμπανάκι» κινδύνου και στον ΟΗΕ, με τον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, να προειδοποιεί για «κραχ» στην αγορά των τροφών. Σο λιμάνι της Οδησσού είναι μπλοκαρισμένη μια τεράστια ποσότητα σιτηρών, που υπολογίζονται σε 25 εκατομμύρια τόνους.