Ο κύβος ερρίφθη και οι κεντρικές τράπεζες, με σημαντική καθυστέρηση που κόστισε, αποφασίζουν να δράσουν ανακηρύσσοντας τον πληθωρισμό ως τον υπ’  αριθμόν ένα εχθρό της παγκόσμιας οικονομίας και η καταπολέμησή του, μπορεί να έχει παράπλευρες απώλειες.

Όπως γράφει ο Θανάσης Παπάδης στην Ημερησία, η πρώτη ορατή «απώλεια» έρχεται από την πλευρά της ανάπτυξης. Όλοι πλέον αντιλαμβάνονται ότι οι συνεχείς αυξήσεις επιτοκίων θα έχουν ως πρώτο τους θύμα την ανάπτυξη, ενώ μακροπρόθεσμα θα προκαλέσουν και δημοσιονομικές πιέσεις, αφού οι κυβερνήσεις θα περιορίζουν την άντληση κεφαλαίων από τις αγορές ή αν δεν το πράξουν θα έχουν μελλοντικά να αντιμετωπίσουν υψηλότερες χρηματοοικονομικές ανάγκες, οι οποίες αναπόφευκτα θα αφαιρεθούν από πιθανές μελλοντικές κοινωνικές δαπάνες.

Σήμερα οι κεντρικοί τραπεζίτες στις δύο πλευρές του Ατλαντικού δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν να αυξάνουν τα επιτόκια για όσο διάστημα χρειαστεί έως την στιγμή που το «τέρας» του πληθωρισμού νικηθεί. Μάλιστα σημειώνουν ότι δεν υπάρχει ταβάνι σε αυτή την προσπάθεια, υπονοώντας ότι τα επιτόκια παρέμβασης μπορεί να φτάσουν σε πρωτόγνωρα επίπεδα.

Η αύξηση των επιτοκίων θα πλήξει την ανάπτυξη

Ενδεικτικό των προθέσεων των κεντρικών τραπεζών είναι η σημερινή δήλωση της επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ ότι η Κεντρική Τράπεζα πρέπει να συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια για να συγκρατήσει τον πληθωρισμό, ακόμη και αν η παρενέργεια της αυστηρότερης πολιτικής είναι η ασθενέστερη ανάπτυξη.

«Ο πληθωρισμός πρέπει να επιστρέψει μεσοπρόθεσμα στο 2% και θα κάνουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε, δηλαδή να συνεχίσουμε να αυξάνουμε τα επιτόκια στις επόμενες πολλές συναντήσεις», είπε σε συνέδριο. «Αν δεν εκτελούσαμε (την εντολή μας), θα έβλαπτε πολύ περισσότερο την οικονομία».

Πρόσθεσε ότι ο «πρώτος προορισμός» των αυξήσεων των επιτοκίων θα είναι η επίτευξη του ουδέτερου επιτοκίου, που ούτε τονώνει ούτε επιβραδύνει την ανάπτυξη.

Αναπόφευκτη πλέον η ύφεση 

Βέβαια παρά τους ευσεβείς πόθους μόνο ένα θαύμα θα αποτρέψει την ύφεση στην Ευρωζώνη, κυρίως για τις ισχυρές χώρες του Βορρά που δεν έχουν εναλλακτικά κανάλια οικονομικής δραστηριότητας, όπως για παράδειγμα η Ελλάδα και η Ισπανία που στηρίζουν ένα σημαντικό μέρος της ανάπτυξής τους στον τουρισμό.

Το μοναδικό «θύμα» όμως δεν θα είναι η ανάπτυξη. Οι κυβερνήσεις ανακοινώνουν η μία μετά την άλλη τεράστια πακέτα στήριξης της κοινωνίας, με πόρους που προφανώς οι περισσότερες δεν διαθέτουν και θα απευθυνθούν στις αγορές προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τα προγράμματά τους.

Όμως το τελευταίο χρονικό διάστημα τις μεγαλύτερες πιέσεις δέχεται η αγορά των ομολόγων, με τις αποδόσεις να έχουν ενισχυθεί σημαντικά κάνοντας σε πολλές περιπτώσεις ακόμη και την σκέψη για έξοδο στις αγορές, είτε απαγορευτική, είτε στην καλύτερη περίπτωση προβληματική.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι σε Ελλάδα και Ιταλία οι αποδόσεις των ομολόγων, είναι σε τέτοια επίπεδα που αν μην τι άλλο θυμίζουν άλλες εποχές, που μάλλον όλοι θέλουμε να λησμονήσουμε. Απλά να θυμηθούμε ότι λίγο πριν την είσοδο της Ελλάδος στο πρώτο μνημόνιο (τέλος του 2009) η απόδοση ήταν κοντά στο 5%.