Η κρίση δημιουργεί συνθήκες όπου η ανάγκη για ρευστότητα γίνεται προτεραιότητα. Ρευστοποιούνται θέσεις σε μια ευρεία γκάμα assets – από μετοχές έως ομόλογα και χρυσό. Το αποτέλεσμα είναι εικόνες σπάνιες, που θυμίζουν μόνο ακραίες περιόδους όπως η πανδημία. Ενδεικτικά, η απόδοση του 30ετούς αμερικανικού ομολόγου έφτασε κοντά στο 5% – άνοδος από τα κάτω του 4,5% που είχε μόλις στις 3 Απριλίου, μετά τις εξαγγελίες των δασμών.

Η ένταση κλιμακώθηκε από μια αποτυχημένη δημοπρασία 58 δισ. δολαρίων σε βραχυπρόθεσμα ομόλογα, με το μεγαλύτερο μέρος να καταλήγει στους primary dealers (τις μεγάλες τράπεζες). Αντίστοιχες ανησυχίες εκφράζονται και για τις επερχόμενες δημοπρασίες 10ετών και 30ετών τίτλων, αξίας 39 και 22 δισ. δολαρίων αντίστοιχα.

Στο ερώτημα ποιος ρευστοποιεί τα θεωρητικά ασφαλέστερα ομόλογα σε ένα περιβάλλον ακραίας αστάθειας, κάποιοι στρέφονται στο Πεκίνο ή στο Τόκιο. Η Κίνα και η Ιαπωνία διαθέτουν αμερικανικά ομόλογα αξίας 700 δισ. και 1 τρισ. δολαρίων αντίστοιχα και θα μπορούσαν να απαντήσουν με πωλήσεις. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι προχωρούν σε μαζικές εκδικητικές κινήσεις – μάλλον έχουν «παγώσει» τις αγορές νέων τίτλων.

Η πηγή της αναταραχής φαίνεται να εντοπίζεται στα αμερικανικά hedge funds, που αντιμετωπίζουν σοβαρές πιέσεις. Ειδικά σε σχέση με το δημοφιλές «basis trade», μια στρατηγική arbitrage όπου δανείζονται βραχυπρόθεσμα κεφάλαια και ποντάρουν στις διαφορές απόδοσης μεταξύ ομολόγων και των αντίστοιχων προθεσμιακών συμβολαίων. Αυτό το μοντέλο, αν και προσφέρει σχεδόν σίγουρα κέρδη, βασίζεται σε τεράστια μόχλευση – κάτι που καθιστά την παραμικρή αστοχία επικίνδυνη.

Με τις τράπεζες να περιορίζουν τη ρευστότητα ακόμη και για αυτές τις υποτιθέμενες ασφαλείς στρατηγικές, τα hedge funds οδηγούνται σε αναγκαστικές πωλήσεις ομολόγων για να καλύψουν τον βραχυπρόθεσμο δανεισμό τους. Αν και δεν έχει διαπιστωθεί ακόμη κάποια κατάρρευση fund, η διαδικασία εκκαθάρισης των θέσεων προκαλεί πιέσεις και ζημιές στην αγορά.

Η Fed, περιορισμένη λόγω της φάσης ποσοτικής σύσφιξης στην οποία βρίσκεται (QT), δύσκολα θα παρέμβει, εκτός αν προκύψει συστημικός κίνδυνος. Την ίδια ώρα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε ήδη τονίσει, στην έκθεση του Μαΐου 2024 για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τον κίνδυνο που προκαλούν αυτές οι συναλλαγές βάσης στις αγορές κρατικών ομολόγων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ, οι short θέσεις των hedge funds σε τέτοιες στρατηγικές ξεπέρασαν τα 800 δισ. δολάρια μέσα στο 2024, με αντικρισμένες long θέσεις από αμοιβαία κεφάλαια. Καθώς η ρευστότητα περιορίζεται, οι θέσεις αυτές διογκώνονται, αυξάνοντας το ρίσκο.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις αθέτησης πληρωμών από τα hedge funds, ωστόσο η πίεση από τις ρευστοποιήσεις παραμένει και παρακολουθείται στενά από τις κεντρικές τράπεζες. Πληροφορίες αναφέρουν ότι στην Ιαπωνία πραγματοποιήθηκε σχετική σύσκεψη, χωρίς να είναι σαφές αν υπήρξε παρέμβαση. Ωστόσο, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι σε ένα τόσο τεταμένο πολιτικοοικονομικό περιβάλλον, τα περιθώρια δράσης των κεντρικών τραπεζών είναι ιδιαίτερα περιορισμένα.