Κατά τον ίδιο, τα περιθώρια για ουσιαστική οικονομική σύγκλιση μεταξύ Κίνας και ΕΕ είναι περιορισμένα, καθώς αμφότερες οι οικονομίες βασίζονται στις εξαγωγές και άρα βρίσκονται σε ευθεία αντιπαράθεση – ιδιαίτερα σε τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και οι καθαρές τεχνολογίες. «Υπάρχει μεν ενδιαφέρον, αλλά στην πράξη υπάρχουν περιορισμοί. Αν η Κίνα δεν είναι πρόθυμη να προχωρήσει σε σημαντικές παραχωρήσεις, δυσκολεύομαι να δω την ΕΕ να στηρίζει μια βαθύτερη στρατηγική προσέγγιση», τόνισε ο Μπέργκμαν.

Πολυδιάστατη αλλά εύθραυστη σχέση

Η σχέση Κίνας και ΕΕ είναι περίπλοκη. Αν και η Κίνα αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ εκτός των ΗΠΑ, οι μεταξύ τους οικονομικοί δεσμοί έχουν συχνά επισκιαστεί από έρευνες και εμπορικά αντίποινα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εδώ και καιρό κατηγορεί το Πεκίνο ότι παρέχει κρατικές επιδοτήσεις σε στρατηγικούς τομείς όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, οι μπαταρίες, ο χάλυβας και το αλουμίνιο, προκαλώντας στρεβλώσεις στην αγορά και βλάπτοντας τον παγκόσμιο ανταγωνισμό.

Σε απάντηση, η ΕΕ επέβαλε δασμούς στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Το Πεκίνο ανταπάντησε ξεκινώντας έρευνες αντιντάμπινγκ στις ευρωπαϊκές εξαγωγές χοιρινού κρέατος και μπράντι, ενώ διερευνά και τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις στα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Όπως σημειώνει ο Κάρστεν Νίκελ, διευθύνων σύμβουλος της Teneo, οι εμπορικές διενέξεις δεν είναι η μόνη πηγή έντασης. Υπάρχουν «θεμελιώδεις διαφορές» μεταξύ των δύο πλευρών που παραμένουν, ανεξαρτήτως των εξελίξεων στις ΗΠΑ. Αυτές σχετίζονται με την υπερπαραγωγή της Κίνας, τις ανησυχίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και την πολιτική στήριξης του Πεκίνου προς τη Ρωσία στον πόλεμο της Ουκρανίας.

Ο Ίαν Μπρέμερ, πρόεδρος και ιδρυτής του Eurasia Group, επισήμανε την έντονη ευρωπαϊκή καχυποψία απέναντι στην Κίνα σε τομείς όπως η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, η τεχνολογική παρακολούθηση και η κρατικά κατευθυνόμενη βιομηχανική πολιτική.

Προσέγγιση μετ’ εμποδίων

Παρόλα αυτά, αναλυτές θεωρούν ότι το Πεκίνο θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί τις εντάσεις ΗΠΑ–ΕΕ για να ενισχύσει τη δική του σχέση με την Ευρώπη. «Η Κίνα βλέπει ευκαιρία να αποδυναμώσει την υπερατλαντική συμμαχία και να φέρει την Ευρώπη πιο κοντά της», σχολίασε ο Μπέργκμαν.

Πρόσφατα υπήρξαν ενδείξεις προσέγγισης. Αναφέρθηκε πως οι δύο πλευρές εξετάζουν την καθιέρωση ελάχιστων τιμών για τα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ως εναλλακτική στους ευρωπαϊκούς δασμούς. Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ συναντήθηκε με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ στο Πεκίνο, ζητώντας πιο ισορροπημένη σχέση. Επιπλέον, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι επισκέφθηκε την Ευρώπη νωρίτερα φέτος προωθώντας βαθύτερη συνεργασία.

Παράλληλα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Κινέζο πρωθυπουργό Λι Τσιάνγκ, καλώντας το Πεκίνο να βοηθήσει στην επίλυση των εμπορικών εντάσεων μέσω διαλόγου. Όπως ανέφερε η Teneo, η ευρωπαϊκή ρητορική ήταν πιο «ήπια» σε σύγκριση με το παρελθόν.

Η προοπτική της αλλαγής

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Νίκελ, η έμφαση παραμένει στη διαχείριση μιας εξαιρετικά περίπλοκης και απαιτητικής κατάστασης για την παγκόσμια οικονομία. «Είναι σαφές πως οι βαθύτερες προκλήσεις στη σχέση ΕΕ–Κίνας δεν πρόκειται να εξαφανιστούν από τη μια μέρα στην άλλη», υπογράμμισε.

Μάλιστα, η πολιτική δασμών των ΗΠΑ μπορεί να επιδεινώσει τις ευρωκινεζικές σχέσεις, αναζωπυρώνοντας ζητήματα όπως η υπερβάλλουσα κινεζική παραγωγή. Οι αναλυτές του Eurasia Group, Εμρέ Πέκερ και Μουζτάμπα Ράχμαν, συμφώνησαν πως η εντεινόμενη εμπορική διαμάχη ΗΠΑ–Κίνας θα ενισχύσει την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να λάβει μέτρα προστασίας, αποτρέποντας την εισροή προϊόντων ντάμπινγκ στην ευρωπαϊκή αγορά.

Τόνισαν επίσης πως η Ευρώπη πιθανότατα θα υιοθετήσει ηπιότερη ρητορική έναντι του Πεκίνου για να αποφύγει εμπλοκή σε διπλό εμπορικό πόλεμο. Παρ’ όλα αυτά, εκτίμησαν πως αυτό δεν θα οδηγήσει σε συμμαχία Βρυξελλών–Πεκίνου απέναντι στην Ουάσιγκτον.