Με βάση την πρόταση του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας οι οφειλέτες που έχουν καθυστέρηση άνω των 3 μηνών, μπορούν να ενταχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό και να μετατρέψουν το δάνειό τους σε ευρώ με βάση τη σημερινή συναλλαγματική ισοτιμία, δηλαδή χωρίς αρχικό «κούρεμα». Στην περίπτωση αυτή τυχόν «κούρεμα» μπορεί να προκύψει μέσα από τον αλγόριθμο του εξωδικαστικού, που λαμβάνει υπόψη όλα τα χρέη του οφειλέτη. Η διαφορά που φέρνει η νέα διάταξη είναι ότι υποχρεώνει τους πιστωτές να δεχθούν τη λύση του εξωδικαστικού, κάτι που μέχρι τώρα δεν ίσχυε.

Για τους συνεπείς, που θα ενταχθούν σε κάποια από τις τέσσερις κατηγορίες «κουρέματος», η νέα διάταξη ορίζει ότι το τελικό ποσό του δανείου που θα προκύψει μετά τη μετατροπή δεν μπορεί να είναι μικρότερο από την αντικειμενική αξία του ακινήτου. Συγκεκριμένα, προβλέπει ότι «το ποσό της οφειλής, όπως προκύπτει μετά την αλλαγή του νομίσματος του δανείου σε ευρώ από ελβετικό φράγκο, δεν μπορεί να είναι μικρότερο από την ανακτήσιμη αξία του ακινήτου, με το οποίο εξασφαλίζεται η απαίτηση από το δάνειο. Στην περίπτωση που το ποσό είναι μικρότερο, η μετατροπή του νομίσματος του δανείου σε ευρώ ισχύει για το ποσό που ισούται με την ανακτήσιμη αξία. Ως ανακτήσιμη νοείται η αξία που προκύπτει από την αντικειμενική αξία του ακινήτου ή το ποσό της προσημείωσης επί του ακινήτου εφόσον αυτή είναι μικρότερη της αντικειμενικής αξίας, μείον δυνητικά έξοδα αναγκαστικής εκτέλεσης».

Να σημειωθεί ότι ο περιορισμός αυτός ακουμπάει στην ευρύτερη φιλοσοφία του πτωχευτικού δικαίου και εφαρμόζεται τόσο στην περίπτωση του εξωδικαστικού όσο και στον νόμο Κατσέλη. Αρα πρόκειται για οριζόντια διάταξη που επιβεβαιώνεται και στη νέα ρύθμιση που θα έρθει στη Βουλή. Με δεδομένο ότι τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο ήταν κατά κανόνα μεγαλύτερης αξίας από τα συμβατικά δάνεια που δίνονταν σε ευρώ την περίοδο του 2005 και ότι τα δάνεια αυτά έχουν σχεδόν διπλασιαστεί σε αξία όλα αυτά τα χρόνια από την ανατίμηση του ελβετικού φράγκου, εκτιμάται ότι η πρόβλεψη για την ανακτήσιμη αξία δεν θα θέσει εκτός μεγάλο αριθμό συνεπών δανειοληπτών. Στην εκτίμηση αυτή βοηθάει το ότι ο υπολογισμός της αξίας του ακινήτου είναι η αντικειμενική και όχι η εμπορική αξία.

Ο πιο σημαντικός «κόφτης» θα είναι τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που προβλέπει η διάταξη, με βάση τα οποία θα γίνει η μετατροπή των οφειλών από ελβετικό σε ευρώ, μέσω βελτιωμένης ισοτιμίας σε σχέση με την τρέχουσα. Με βάση τις μέχρι σήμερα πληροφορίες, τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια είναι τα εξής:

1η Κατηγορία: Εισόδημα έως 22.000 ευρώ και περιουσία έως 185.000 ευρώ. Η κατηγορία αυτή θα έχει 50% βελτίωση ισοτιμίας και σταθερό επιτόκιο 2,3%.

2η Κατηγορία: Εισόδημα έως 27.5000 ευρώ και περιουσία έως 231.250 ευρώ. Η κατηγορία αυτή θα έχει 30% βελτίωση ισοτιμίας και σταθερό επιτόκιο 2,5%.

3η Κατηγορία: Εισόδημα έως 33.000 ευρώ και περιουσία έως 277.500 ευρώ. Η κατηγορία αυτή αυτή θα έχει 20% βελτίωση ισοτιμίας και σταθερό επιτόκιο 2,7%.

4η Κατηγορία: Χωρίς εισοδηματικό και περιουσιακό περιορισμό. Η κατηγορία αυτή θα έχει 15% βελτίωση ισοτιμίας και σταθερό επιτόκιο 2,9%.

Εστω, π.χ., ότι κάποιος έχει σήμερα οφειλή 100.000 ελβετικών φράγκων. Σε ευρώ η οφειλή μεταφράζεται σε 107.411 (ο υπολογισμός έχει γίνει με βάση ισοτιμία ευρώ/ελβετικού: 0,9310). Εφόσον πληροί τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια της κατηγορίας 1 μπορεί να πάρει μείωση ισοτιμίας 50% και το κεφάλαιό του να μειωθεί σε 71.607 ευρώ. Με σταθερό επιτόκιο 2,30% η μηνιαία δόση διαμορφώνεται σε 672 ευρώ και υπολογίζεται ότι μειώνεται κατά 32% σε σχέση με ό,τι πλήρωνε έως σήμερα.

Παρέχεται επίσης στον οφειλέτη η δυνατότητα να ζητήσει την επιμήκυνση της υπολειπόμενης διάρκειας αποπληρωμής του νέου δανείου σε ευρώ έως και 5 έτη. Στο ίδιο παράδειγμα του οφειλέτη που εντάσσεται στην κατηγορία 1 και έχει δάνειο 100.000 ελβετικών φράγκων, κάνοντας χρήση της 5ετούς επιμήκυνσης, μπορεί να επιτύχει μείωση της τρέχουσας μηνιαίας δόσης του κατά 52% αντί του 32% που θα είχε χωρίς αυτήν.