Ο Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Μπενζαμέν Χαντάντ, τόνισε ότι η απάντηση των Βρυξελλών πρέπει να περιλαμβάνει το ενδεχόμενο ενεργοποίησης του ACI, που επιτρέπει στην ΕΕ να λάβει στοχευμένα εμπορικά αντίμετρα. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν φόρους σε μεγάλες αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες, περιορισμούς στις επενδύσεις των ΗΠΑ στην Ευρώπη ή ακόμη και αποκλεισμό αμερικανικών εταιρειών από δημόσιες συμβάσεις και διαγωνισμούς της ΕΕ.

Η απειλή εμπορικής σύγκρουσης

Ωστόσο, η πρώτη εφαρμογή του μηχανισμού θα μπορούσε να οδηγήσει σε γενικευμένο εμπορικό πόλεμο, καθώς ο Τραμπ έχει προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε αντίποινα θα απαντηθούν με αυστηρότερα μέτρα από την Ουάσιγκτον.

«Σε αυτή τη διαπραγμάτευση πρέπει να επιδείξουμε ισχύ, αποφασιστικότητα και ενότητα», δήλωσε ο Χαντάντ στο Bloomberg Television τη Δευτέρα.
«Μπορούμε να πάμε πέρα από τα αντίμετρα που έχει ήδη παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή», πρόσθεσε, αναφερόμενος στο ACI και στο πακέτο μέτρων που καλύπτει εμπορικές ροές σχεδόν €100 δισ.

Η Κομισιόν, αρμόδια για την εμπορική πολιτική της ΕΕ, έχει επισημάνει ότι είναι πρόωρη η ενεργοποίηση του μηχανισμού, καθώς οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ συνεχίζονται. Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε την Κυριακή πως «ο μηχανισμός ACI προορίζεται για εξαιρετικές περιστάσεις» και «δεν έχουμε φτάσει ακόμη εκεί».

Στόχος των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και των θεσμικών οργάνων παραμένει η επίτευξη συμφωνίας μέσω διαλόγου, διατηρώντας όμως την απειλή ενεργοποίησης του μηχανισμού. Το πλαίσιο προβλέπει την προετοιμασία αναλογικών αντιμέτρων, αν τελικά οι ΗΠΑ επιβάλουν τους δασμούς. Ο επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφτσοβιτς θα επισκεφθεί την Ουάσιγκτον αυτή την εβδομάδα για επαφές με την αμερικανική πλευρά, όπως επιβεβαίωσε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Όλοφ Γκιλ.

Κλιμακούμενη πίεση από την Ουάσιγκτον

Παρά τις συνεχιζόμενες συνομιλίες, ο Ντόναλντ Τραμπ απέστειλε επιστολή στις Βρυξέλλες το Σαββατοκύριακο, απειλώντας με δασμούς 30% στο μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών εξαγωγών από τον Αύγουστο, πέραν των υφιστάμενων 25% στα αυτοκίνητα και 50% σε χάλυβα και αλουμίνιο.

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μάικλ ΜακΓκραθ δήλωσε στο Bloomberg Radio ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να επιδιώκει συμφωνία έως την 1η Αυγούστου, αν και, όπως σημείωσε, οι Βρυξέλλες έμειναν «αιφνιδιασμένες και απογοητευμένες» από την επιστολή Τραμπ.
«Πρόκειται για σύνθετες και απαιτητικές διαπραγματεύσεις», ανέφερε, προσθέτοντας:
«Παραμένουμε προσηλωμένοι σε ουσιαστικές συνομιλίες και προσβλέπουμε σε λύση».

Ο Τραμπ, γνωστός για την τακτική κλιμάκωσης της ρητορικής όταν οι διαπραγματεύσεις καθυστερούν, δήλωσε την Τρίτη ότι εξετάζει νέους δασμούς σε φαρμακευτικά προϊόντα από τον επόμενο μήνα, κάτι που θα έπληττε σοβαρά τη φαρμακευτική βιομηχανία της Ευρώπης.

Τι προβλέπει το σχέδιο συμφωνίας

Μέχρι πρόσφατα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εμφανίζονταν αισιόδοξοι για μια προκαταρκτική συμφωνία που θα επέτρεπε την παράταση των διαπραγματεύσεων πέρα από την καταληκτική ημερομηνία.

Σύμφωνα με το σχέδιο, η ΕΕ θα αποδεχόταν δασμό 10% για το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της, με ειδικές εξαιρέσεις σε τομείς όπως η αεροναυπηγική και τα ιατρικά είδη.

Ο μηχανισμός ACI έχει σχεδιαστεί κυρίως ως αποτρεπτικό εργαλείο, ώστε να απαντά σε στοχευμένες προσπάθειες οικονομικής πίεσης από τρίτες χώρες που επιχειρούν να επηρεάσουν κυρίαρχες αποφάσεις της ΕΕ ή των κρατών-μελών μέσω εμπορικών μέτρων.

Η νομοθεσία θεσπίστηκε μετά τους δασμούς του Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία, αλλά και μετά την απόφαση της Κίνας να περιορίσει τις εισαγωγές από τη Λιθουανία σε αντίποινα για την ενίσχυση των σχέσεων του Βίλνιους με την Ταϊβάν.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει την αρμοδιότητα να προτείνει την ενεργοποίηση του εργαλείου, όμως η τελική απόφαση ανήκει στα κράτη-μέλη, τα οποία αξιολογούν αν συντρέχει περίπτωση εξαναγκασμού. Καθ’ όλη τη διαδικασία, η ΕΕ επιδιώκει διαβούλευση με τη χώρα που ασκεί πίεση και συνεργασία με συμμάχους που αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις.