Η πρόσφατη αδυναμία της λίρας –την περασμένη εβδομάδα, έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδό της έναντι του δολαρίου ΗΠΑ από το 1985– έχει λογικά ξυπνήσει μνήμες από αυτό το προηγούμενο επεισόδιο, οδηγώντας ορισμένους να συγκρίνουν τη λίρα με ένα νόμισμα αναδυόμενης αγοράς. Αλλά η σύγκριση είναι ανακριβής και αναμφισβήτητα ανακριβής. Όποια κι αν είναι η τρέχουσα οικονομική του κατάσταση, το Ηνωμένο Βασίλειο διατηρεί ισχυρούς θεσμούς, μια ακμάζουσα δημοκρατία και ένα λογικό ιστορικό αξιοπρεπούς ανάπτυξης και χαμηλού πληθωρισμού.

Λοιπόν, τι ακριβώς πήγε στραβά και κινδυνεύει πραγματικά η λίρα από μια γενικευμένη απώλεια εμπιστοσύνης στα περιουσιακά στοιχεία του Ηνωμένου Βασιλείου;

Όπως σχεδόν κάθε άλλο νόμισμα εκτός από το δολάριο ΗΠΑ και ίσως το ευρώ, η λίρα στερείται των χαρακτηριστικών ενός κυρίαρχου νομίσματος. Εκτός από το εμπόριο εντός του Ηνωμένου Βασιλείου και μεταξύ μερικών μικρών χωρών της Κοινοπολιτείας, δεν υπάρχει φυσική διεθνής ζήτηση για στερλίνα.

Ούτε υπάρχουν αποδείξεις ότι οι λίρες κρατούνται ως αποθήκη αξίας. Όταν επικρατεί αβεβαιότητα, τα κρατικά ομόλογα του Ηνωμένου Βασιλείου συνήθως αυξάνονται σε αξία (παρά τις τρέχουσες συνθήκες), αλλά η λίρα τείνει να πέφτει έναντι του δολαρίου. Η λίρα στερείται των αντιληπτών ασφαλών ιδιοτήτων του δολαρίου ΗΠΑ και μερικών άλλων νομισμάτων που επωφελούνται από μεγάλες αποθήκες ξένων περιουσιακών στοιχείων – ως αποτέλεσμα της ύπαρξης σταθερών εμπορικών πλεονασμάτων για μεγάλες περιόδους.

Αυτό σημαίνει ότι η αξία της λίρας, όπως και των περισσότερων άλλων νομισμάτων, εξαρτάται από το αν οι ξένοι επενδυτές θεωρούν συνετή τις οικονομικές πολιτικές της κυβέρνησης.

Από μία άποψη, το Brexit δεν διέφερε από οποιοδήποτε άλλο αρνητικό σοκ στους όρους εμπορίου της χώρας: το νόμισμα υποτιμήθηκε ανάλογα. Αλλά εξέφρασε επίσης ανησυχίες για τη συνεχιζόμενη ικανότητα του Ηνωμένου Βασιλείου να δανείζεται φθηνά, δεδομένου του επικείμενου διαζυγίου του από τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του.

Τα αρχικά στοιχεία δείχνουν ότι αυτές οι ανησυχίες ήταν υπερβολικές. Οι ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως αντικατοπτρίζονται στο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών του, αυξήθηκαν από 2,6% του ΑΕΠ κατά την πρώτη δεκαετία του τρέχοντος αιώνα σε σχεδόν 4% του ΑΕΠ έως το 2020. Ωστόσο, προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό, το κόστος χρηματοδότησης του ΗΒ μειώθηκε στην πραγματικότητα περίοδο μετά το Brexit.

Πιο πρόσφατα, η απότομη άνοδος των λογαριασμών του για ενέργεια οδήγησε σε περαιτέρω επιδείνωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών του Ηνωμένου Βασιλείου, με αποτέλεσμα ένα έλλειμμα ρεκόρ άνω του 8% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2022 και σημαντικά υψηλότερο κόστος δανεισμού.

Σίγουρα, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι η μόνη ανεπτυγμένη οικονομία που μπερδεύει τον δρόμο της μετά την πανδημία του COVID-19 και τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία. Ακόμα κι έτσι, το γεγονός ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν τα πάει χειρότερα από ορισμένες άλλες χώρες δεν αποτελεί δικαιολογία για εφησυχασμό.

Η απόφαση της κυβέρνησης Truss να περιορίσει τις εγχώριες τιμές ενέργειας για τα νοικοκυριά, προκειμένου να περιοριστεί ο αντίκτυπος των υψηλότερων τιμών χονδρικής στην κατανάλωση, είναι ανάλογη με την αποτυχημένη δέσμευση συναλλαγματικών ισοτιμιών του Ηνωμένου Βασιλείου πριν από 30 χρόνια. Εάν οι τιμές του φυσικού αερίου χονδρικής εκτιναχθούν στα ύψη, λόγω της διακοπής των παραδόσεων από τη Ρωσία στην Ευρώπη ή επειδή οι ίδιοι ξένοι προμηθευτές του Ηνωμένου Βασιλείου επιλέξουν να περιορίσουν τις εξαγωγές φυσικού αερίου προκειμένου να μετριάσουν τις επιπτώσεις των υψηλών τιμών ενέργειας στις δικές τους οικονομίες, το κόστος του καθεστώτος επιδότησης θα μπορούσε να εκτοξευθεί στα ύψη. . Με τον ισολογισμό της κυβέρνησης να εκτίθεται σε τεράστιες πιθανές απώλειες, το κόστος δανεισμού της θα συνδεόταν στενά με τη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου, επί της οποίας δεν έχει κανέναν έλεγχο.

Με άλλα λόγια, το ΗΒ καθιερώνει ένα δεσμό τιμής που θα είναι οικονομικά δύσκολο να διατηρηθεί και πολιτικά δύσκολο να αφαιρεθεί. Περαιτέρω αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου θα οδηγούσαν σε ακόμη υψηλότερα επιτόκια. Δεδομένων των υψηλών επιπέδων χρέους της Βρετανίας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα ακολουθούσε βαθιά ύφεση. Δεν θα υπήρχε νομισματική δέσμευση για να σπάσει αυτή καθαυτή, αλλά η στερλίνα θα εξακολουθούσε να γίνεται παράπλευρη ζημιά καθώς η ξένη χρηματοδότηση στερεύει.

Ο Gene Frieda, παγκόσμιος στρατηγός της PIMCO, είναι ανώτερος επισκέπτης συνεργάτης στο London School of Economics.

Πηγή: Project Syndicate