Το
χάμπουργκερ Big Mac είναι ένα από τα πιο γνωστά
προϊόντα των McDonald’s εδώ και δεκαετίες. Η
τιμή του έχει αλλάξει σημαντικά από το 1967 που
πρωτοπαρουσιάστηκε και αντικατοπτρίζει μεταξύ
άλλων τον πληθωρισμό που καταγράφεται όλα αυτά
τα χρόνια.
Στις ΗΠΑ, κοστίζει 40%
περισσότερο από ό,τι
πριν από δέκα χρόνια και
έχει διπλάσια τιμή από
το 2004 σύμφωνα με τα
στοιχεία και πλέον,
σύμφωνα με το CNBC, το
Big Mac είναι από πολλές
απόψεις ένας ισχυρός
δείκτης του πληθωρισμού.
Δεδομένου ότι η ζήτηση
για Big Mac εκτείνεται
σε όλο τον κόσμο, ο
Economist δημιούργησε
τον ομώνυμο αυτό δείκτη
το 1986 για να
παρακολουθεί την τιμή
του μπέργκερ σε σύγκριση
με την πορεία άλλων
νομισμάτων εκτός από το
αμερικανικό δολάριο.
Ουσιαστικά η ιδέα να
χρησιμοποιηθεί το
μπέργκερ για να
απεικονιστεί η ισοτιμία
αγοραστικής δύναμης,
συμπεριλαμβανομένης της
αγοραστικής δύναμης του
δολαρίου ΗΠΑ, προσφέρει
μια ακόμη δυνατότητα
σύγκρισης ανάμεσα στις
τιμές.
Στον σχετικό πίνακα που
παρουσιάζουν σήμερα «ΤΑ
ΝΕΑ» από τον ιστότοπο
Visualcapitalist,
φαίνεται πως οι τιμές
ενός τέτοιου μπέργκερ
έχουν αλλάξει από το
2004 μέχρι σήμερα σε
σειρά από χώρες. Οι
αυξήσεις σε πιο φτωχές
χώρες πλησιάζουν το
διάστημα αυτό ακόμη και
το 200%, αν και στην
ευρωζώνη κυμαίνονται στα
επίπεδα του περίπου 50%
σύμφωνα με τα ίδια
στοιχεία.
Οπως σημειώνει ο
Economist, ο δείκτης Big
Mac επινοήθηκε από το
περιοδικό το 1986 ως
ένας απλός οδηγός για το
εάν τα νομίσματα
βρίσκονται στο «σωστό»
επίπεδό τους από άποψη
ισοτιμίας. Βασίζεται στη
θεωρία της ισοτιμίας
αγοραστικής δύναμης
(PPP), την αντίληψη ότι
μακροπρόθεσμα οι
συναλλαγματικές
ισοτιμίες θα πρέπει να
κινηθούν προς την
ισοτιμία που θα εξισώνει
τις τιμές ενός
πανομοιότυπου καλαθιού
αγαθών και υπηρεσιών – στην
περίπτωση αυτή, ενός
μπέργκερ – σε
οποιαδήποτε χώρα.
Η λεγόμενη οικονομική
θεωρία του μπέργκερ (Burgernomics)
δεν προοριζόταν ποτέ ως
ένας ακριβής δείκτης της
μη ευθυγράμμισης των
ισοτιμιών νομισμάτων
στις αγορές, αλλά απλώς
ως ένα εργαλείο για να
καταστήσει τη θεωρία των
συναλλαγματικών
ισοτιμιών πιο εύκολη να
την καταλάβει κανείς,
σημειώνει το περιοδικό.
Ο δείκτης Big Mac έχει
εξελιχθεί πάντως σε
παγκόσμιο πρότυπο,
αναφέρεται σε πολλά
οικονομικά εγχειρίδια
και αποτελεί αντικείμενο
δεκάδων ακαδημαϊκών
μελετών, αναφέρεται
ακόμη.
Στην πορεία ο Economist
προσάρμοσε μάλιστα τον
δείκτη αυτόν με βάση
προσαρμοσμένο δείκτη του
ΑΕΠ των χωρών στις
οποίες υπολογίζονται οι
τιμές, ώστε να
αντιμετωπίσει την
κριτική πως θα περίμενε
κανείς τις μέσες τιμές
των μπέργκερ να είναι
χαμηλότερες στις φτωχές
χώρες παρά στις πλούσιες
επειδή το κόστος
εργασίας είναι
χαμηλότερο.