|
Επί
δεκαετίες, οι επενδυτές
εμπιστεύονταν τα
αμερικανικά περιουσιακά
στοιχεία λόγω της
προβλεψιμότητας και της
ισχυρής θεσμικής βάσης.
Η αγορά των 27 τρισ.
δολαρίων σε κρατικά
ομόλογα προσέφερε
επενδυτική ασφάλεια, ενώ
το δολάριο κυριάρχησε
στο παγκόσμιο εμπόριο.
Αυτό το σύστημα
στηριζόταν στην πολιτική
σταθερότητα, την
προσήλωση της Fed στον
χαμηλό πληθωρισμό και
την αξιοπιστία της
αμερικανικής κυβέρνησης.
Ωστόσο,
η πολιτική του πρώην
προέδρου Donald Trump
διέβρωσε τα θεμέλια
αυτής της εμπιστοσύνης.
Ο εμπορικός πόλεμος και
η επιθετική επιβολή
δασμών επιδείνωσαν την
αβεβαιότητα και
αποσταθεροποίησαν τις
εφοδιαστικές αλυσίδες,
αυξάνοντας τον
πληθωρισμό και
επιβαρύνοντας τους
καταναλωτές. Η
οικονομία, που άλλοτε
αποτελούσε πρότυπο,
φλερτάρει πλέον με την
ύφεση.
Ταυτόχρονα, η
δημοσιονομική εικόνα των
ΗΠΑ επιδεινώνεται
ραγδαία: το καθαρό χρέος
προσεγγίζει το 100% του
ΑΕΠ, ενώ το
δημοσιονομικό έλλειμμα
αγγίζει το 7%, σε
επίπεδο ασυνήθιστα υψηλό
για περίοδο οικονομικής
ανάπτυξης. Παρ’ όλα
αυτά, το Κογκρέσο
εξετάζει την παράταση
των φοροαπαλλαγών,
αυξάνοντας περαιτέρω τον
δανεισμό.
Η
αβεβαιότητα εντείνεται
από την ασταθή πολιτική
ηγεσία. Οι αλλεπάλληλες
και ασυντόνιστες
ανακοινώσεις δασμών, οι
συνεχώς μεταβαλλόμενες
εξαιρέσεις και οι
πιέσεις στη Fed
εντείνουν την αίσθηση
χάους. Ορισμένοι
κυβερνητικοί
αξιωματούχοι προτείνουν
ακόμη και την
αποδυνάμωση του ρόλου
του δολαρίου ως
παγκόσμιου αποθεματικού
νομίσματος.
Η Fed
βρίσκεται ενώπιον
δύσκολων επιλογών.
Πιθανόν να χρειαστεί να
παρέμβει για
σταθεροποίηση των αγορών
μέσω αγορών περιουσιακών
στοιχείων. Ωστόσο, σε
περιβάλλον υψηλού
πληθωρισμού, η
χρηματοδότηση του
ελλειμματικού κράτους
ενδέχεται να κλονίσει
ακόμη περισσότερο την
εμπιστοσύνη των
επενδυτών.
Ο
κίνδυνος είναι πλέον
υπαρξιακός: οι ΗΠΑ
πρέπει να
αναχρηματοδοτήσουν χρέος
ύψους 9 τρισ. δολαρίων
εντός του έτους. Αν
μειωθεί η ζήτηση για τα
κρατικά ομόλογα, οι
πιέσεις θα μπορούσαν να
εξαπλωθούν από την αγορά
χρέους στο σύνολο του
χρηματοπιστωτικού
συστήματος, προκαλώντας
αποσταθεροποίηση,
χρεοκοπίες και
κατάρρευση επενδυτικών
ταμείων.
Σε
περίπτωση κρίσης, η
πολιτική απάντηση θα
πρέπει να περιλαμβάνει
αυξήσεις φόρων και
περικοπές δαπανών, μια
εξαιρετικά δύσκολη
πολιτικά στρατηγική.
Μέχρι να υπάρξει
συναίνεση, οι αγορές
μπορεί να υποστούν
σοβαρούς κραδασμούς.
Το
δολάριο, επισημαίνει ο
Economist,
αποτελεί βασικό πυλώνα
του παγκόσμιου
χρηματοπιστωτικού
συστήματος. Δεν υπάρχει
πραγματικός
ανταγωνιστής: το ευρώ
υποστηρίζεται από έναν
ισχυρό οικονομικό χώρο
αλλά στερείται ασφαλών
ομολόγων· η Ιαπωνία και
η Ελβετία έχουν
περιορισμούς· ο χρυσός
και τα κρυπτονομίσματα
δεν στηρίζονται από
κρατικές δομές.
Το
σημερινό σύστημα δεν
είναι τέλειο, αλλά
παρέχει σταθερότητα. Εάν
η εμπιστοσύνη στην
αμερικανική
δημοσιονομική διαχείριση
καταρρεύσει, οι
παγκόσμιες συνέπειες θα
είναι εξαιρετικά σοβαρές
— για τις ΗΠΑ και για
όλο το διεθνές
χρηματοπιστωτικό
οικοδόμημα.
|