|
Οι
γραμμές ανταλλαγής
ρευστότητας της Fed,
μέσω των οποίων
παρέχονται δολάρια σε
άλλες κεντρικές
τράπεζες, λειτουργούν ως
μηχανισμός στήριξης σε
περιόδους αναταραχής
στις αγορές,
συμβάλλοντας στη
διατήρηση της παγκόσμιας
χρηματοπιστωτικής
σταθερότητας.
Ανησυχία για πολιτική
εργαλειοποίηση των swaps
Περισσότεροι από δώδεκα
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι
κεντρικών τραπεζών και
εποπτικών αρχών που
μίλησαν στο Reuters
εξέφρασαν φόβους ότι οι
διευκολύνσεις αυτές θα
μπορούσαν να μετατραπούν
σε πολιτικό εργαλείο από
την κυβέρνηση Τραμπ.
Δύο εξ
αυτών ανέφεραν ότι οι
ανησυχίες κορυφώθηκαν
τον περασμένο Απρίλιο,
όταν οι νέοι δασμοί που
ανακοίνωσε ο Τραμπ
—γνωστοί ως
«Ημέρα της
Απελευθέρωσης»—
προκάλεσαν σοβαρές
αναταράξεις στις αγορές
και ανέδειξαν αδυναμίες
στους μηχανισμούς
χρηματοδότησης των
τραπεζών.
Έκτοτε,
η ένταση έχει
υποχωρήσει, εν μέρει
χάρη στις διαβεβαιώσεις
του προέδρου της Fed,
Τζερόμ Πάουελ,
ο οποίος τον Ιούλιο, σε
συνέδριο της ΕΚΤ, τόνισε
ότι η Fed δεν προτίθεται
να αλλάξει τον τρόπο
παροχής ρευστότητας σε
δολάρια προς άλλες
κεντρικές τράπεζες.
Ο
εκπρόσωπος του Λευκού
Οίκου,
Kush Desai,
σημείωσε πως ο Τραμπ
«έχει επανειλημμένα
επιβεβαιώσει τη δέσμευσή
του να διατηρήσει τη
δύναμη και την ισχύ του
δολαρίου». Εκπρόσωποι
της
ΕΚΤ και της
Fed αρνήθηκαν
να σχολιάσουν.
Η
πρόταση για συγκέντρωση
δολαρίων και τα εμπόδια
Πηγές
ανέφεραν ότι η ιδέα της
δημιουργίας ενός κοινού
ταμείου δολαρίων θα
αντιμετώπιζε σημαντικές
τεχνικές και πολιτικές
προκλήσεις και
πιθανότατα δεν θα
μπορούσε να καλύψει
πλήρως τις ανάγκες
ρευστότητας σε περιόδους
κρίσης. Οι συζητήσεις
πραγματοποιούνται σε
επίπεδο υπηρεσιακών
στελεχών, χωρίς να έχουν
ακόμη ανέβει στο επίπεδο
διοικητών, και
περιλαμβάνουν τόσο χώρες
της ευρωζώνης όσο και
εκτός αυτής.
Μία από
τις πηγές αποκάλυψε ότι
ορισμένες εθνικές
κεντρικές τράπεζες της
περιοχής πιέζουν για
περαιτέρω διερεύνηση του
σχεδίου, χωρίς ωστόσο να
έχει επιβεβαιωθεί αν
συμμετέχουν και
κεντρικές τράπεζες εκτός
Ευρώπης.
Αντίστοιχα παραδείγματα
υπάρχουν ήδη. Η
ASEAN, μαζί με
την
Κίνα, το
Χονγκ Κονγκ,
την
Ιαπωνία και τη
Νότια Κορέα,
έχει συγκροτήσει την
Πρωτοβουλία Τσιάνγκ Μάι,
ένα ταμείο 240 δισ.
δολαρίων που λειτουργεί
ως μηχανισμός αμοιβαίας
στήριξης. Ο διοικητής
της Τράπεζας της
Ιαπωνίας,
Kazuo Ueda,
δήλωσε ότι μια
πολυεπίπεδη προσέγγιση
στις γραμμές ανταλλαγής
ρευστότητας παραμένει
κρίσιμη.
Περιορισμένη
αποτελεσματικότητα και
πολιτικές δυσκολίες
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι
εμφανίζονται
επιφυλακτικοί,
εκτιμώντας ότι η
συγκέντρωση αποθεμάτων
σε δολάρια δύσκολα θα
μπορούσε να
υποκαταστήσει τα
τεράστια αποθέματα της
Fed — ως εκδότη του
παγκόσμιου αποθεματικού
νομίσματος. Παρότι οι μη
αμερικανικές κεντρικές
τράπεζες διαθέτουν
εκατοντάδες
δισεκατομμύρια δολάρια
σε ρευστό, το ποσό αυτό
παραμένει συγκριτικά
μικρό.
Η κίνηση
θα μπορούσε να προσφέρει
προσωρινή στήριξη σε
περιόδους αναταραχής,
αλλά είναι απίθανο να
περιορίσει ευρύτερες
κρίσεις. Παράλληλα, οι
λογιστικές και πολιτικές
προεκτάσεις ενός τέτοιου
μηχανισμού θεωρούνται
σημαντικά εμπόδια.
Ένας
ανώτερος κεντρικός
τραπεζίτης προειδοποίησε
ότι ακόμη και η υπόνοια
πως η Fed θα μπορούσε να
διακόψει τις γραμμές
swap θα αρκούσε για να
προκαλέσει γενικευμένες
πιέσεις στις διεθνείς
αγορές. «Σε μια τέτοια
περίπτωση, καμία
κεντρική τράπεζα δεν θα
μπορούσε εύκολα να
διαθέσει τα δολάρια της
αλλού», είπε
χαρακτηριστικά.
Προληπτικά μέτρα και
σχέδια εναλλακτικών
πηγών ρευστότητας
Οι
ευρωπαϊκές αρχές
εξετάζουν και άλλες
λύσεις για την ενίσχυση
της ανθεκτικότητας του
τραπεζικού συστήματος,
όπως η απαίτηση από τους
δανειστές να υποβάλλουν
σχέδια άντλησης δολαρίων
από αγορές εκτός ΗΠΑ —
όπως η Ασία ή η Μέση
Ανατολή — καθώς και η
διενέργεια στοχευμένων
stress tests σε
συνθήκες περιορισμένης
πρόσβασης σε δολάρια.
Ένας εκ
των συμμετεχόντων στις
συνομιλίες ανέφερε ότι
το ζήτημα της εξάρτησης
από τις ΗΠΑ τίθεται
σχεδόν σε κάθε συνάντηση
μεταξύ κεντρικών
τραπεζών. Όλοι οι
αξιωματούχοι που μίλησαν
στο Reuters ζήτησαν να
παραμείνουν ανώνυμοι,
λόγω της ευαισθησίας του
θέματος.
Όχι
άμεση απειλή, αλλά
κρίσιμο ενδεχόμενο
Παρότι
δεν υπάρχει άμεση
ανησυχία, η εμπειρία
δείχνει ότι η ζήτηση για
δολάρια αυξάνεται
δραματικά σε περιόδους
αναταραχής, κάτι που
μπορεί να οξύνει τις
πιέσεις στις αγορές. Οι
διευκολύνσεις της Fed
έχουν αποδειχθεί
καθοριστικές, όχι μόνο
για τη σταθερότητα των
διεθνών αγορών, αλλά και
για τη διασφάλιση των
αμερικανικών
συμφερόντων, καθώς
αποτρέπουν την εξαγωγή
κρίσεων στις ΗΠΑ.
Η χρήση
των swap lines
κορυφώθηκε στα
449 δισ. δολάρια
κατά τη διάρκεια της
πανδημίας το 2020.
Στο
πλαίσιο των εσωτερικών
συζητήσεων της
ΕΚΤ, ο τότε
διοικητής της ολλανδικής
κεντρικής τράπεζας και
επικεφαλής του
Συμβουλίου
Χρηματοπιστωτικής
Σταθερότητας (FSB),
Klaas Knot,
είχε επισημάνει την
εξάρτηση από τις γραμμές
ανταλλαγής δολαρίων ως
πιθανό κίνδυνο, αν και
το θέμα δεν επανήλθε
στις επόμενες
συνεδριάσεις.
Σύμφωνα
με έναν επόπτη της ΕΚΤ,
η ρευστότητα σε δολάρια
παρακολουθείται στενά,
αλλά η ενδεχόμενη
απώλεια πρόσβασης στις
διευκολύνσεις της Fed
«δεν αποτελεί επί του
παρόντος προτεραιότητα».
Ωστόσο,
οι συζητήσεις για μια
εναλλακτική ευρωπαϊκή
λύση
συνεχίζονται μεταξύ
αξιωματούχων της ΕΚΤ και
κεντρικών τραπεζών της
Ευρώπης. Μία από τις
πηγές τόνισε ότι οι
ανησυχίες θα ενταθούν
ενόψει της λήξης της
θητείας του Πάουελ τον
Μάιο, καθώς ο Τραμπ έχει
δηλώσει πως μπορεί να
ορίσει νέο πρόεδρο της
Fed μέχρι το τέλος του
έτους.
«Οι
Ευρωπαίοι πρέπει να
προετοιμαστούν για το
χειρότερο σενάριο»,
υπογράμμισε
χαρακτηριστικά ένας από
τους αξιωματούχους.
|
