Η IEEFA προβλέπει ότι έως το 2030 η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα μειωθεί κατά 15%, ενώ οι εισαγωγές LNG θα υποχωρήσουν κατά 20%, εξαιτίας της επιτάχυνσης της ενεργειακής μετάβασης και της ενισχυμένης παρουσίας των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

Η επικεφαλής αναλύτρια ενέργειας για την Ευρώπη στην IEEFA, Ana Maria Jaller-Makarewicz, σημειώνει πως από το 2022 η Ευρώπη έχει εγκαταστήσει ή επεκτείνει 19 τερματικούς σταθμούς LNG προκειμένου να περιορίσει την εξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Ωστόσο, οι πρόσφατες ακυρώσεις δείχνουν ότι η πραγματική ζήτηση ενδέχεται να έχει υπερεκτιμηθεί. «Οι χώρες που συνεχίζουν να επενδύουν σε νέους τερματικούς διατρέχουν τον κίνδυνο να δημιουργήσουν υποδομές χωρίς μελλοντική χρησιμότητα», προειδοποιεί.

Το μπλόκο στο ρωσικό φυσικό αέριο και οι νέες ισορροπίες
Στις 20 Οκτωβρίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε την οριστική σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου έως τον Ιανουάριο του 2028. Η απόφαση, που ελήφθη στο Συμβούλιο Υπουργών στο Λουξεμβούργο, στοχεύει στη διακοπή μιας βασικής πηγής εσόδων για τη Ρωσία, αλλά ταυτόχρονα επιβεβαιώνει τον ρόλο του LNG ως βασικού πυλώνα ενεργειακής ασφάλειας στην Ευρώπη.

Η πορεία απεξάρτησης από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες ξεκίνησε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Αν και οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου σχεδόν μηδενίστηκαν, το 2024 το ρωσικό φυσικό αέριο εξακολουθούσε να καλύπτει το 19% των εισαγωγών, έναντι 45% το 2021.

Η σταδιακή απαγόρευση προβλέπει:

Από 1η Ιανουαρίου 2026: τερματισμό νέων συμβολαίων με τη Ρωσία.

Από τον Ιούνιο 2026: λήξη βραχυπρόθεσμων υφιστάμενων συμβάσεων.

Από τον Ιανουάριο 2028: παύση όλων των μακροπρόθεσμων συμφωνιών.

Η Σλοβακία και η Ουγγαρία, λόγω υψηλής εξάρτησης από το ρωσικό αέριο, καταψήφισαν την πρόταση.

Άνοδος των εισαγωγών LNG από ΗΠΑ και Ρωσία
Παρά τη μείωση της συνολικής ζήτησης, το πρώτο εξάμηνο του 2025 καταγράφηκε ρεκόρ εισαγωγών LNG, λόγω της πλήρους διακοπής των ροών ρωσικού αερίου μέσω Ουκρανίας. Οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 46%, καλύπτοντας πλέον το 57% των ευρωπαϊκών αναγκών. Παράλληλα, οι εισαγωγές ρωσικού LNG αυξήθηκαν κατά 7% σε ετήσια βάση, με τη Γαλλία να αποτελεί τον μεγαλύτερο ευρωπαϊκό αγοραστή (41%), ακολουθούμενη από Βέλγιο (28%), Ισπανία (20%), Ολλανδία (9%) και Πορτογαλία (2%).

Από το 2022 έως τα μέσα του 2025, οι χώρες της ΕΕ δαπάνησαν συνολικά περίπου 120 δισ. ευρώ για εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου, είτε μέσω αγωγών είτε σε μορφή LNG.

Η ενεργειακή ασφάλεια εξαρτάται πλέον από τη ζήτηση, όχι τις υποδομές
Η IEEFA τονίζει ότι η παραδοσιακή αντίληψη πως η ενεργειακή ασφάλεια διασφαλίζεται μέσω αύξησης υποδομών πρέπει να αναθεωρηθεί. Η μείωση κατανάλωσης, η ανάπτυξη των ΑΠΕ και οι τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας καθίστανται πλέον καθοριστικοί παράγοντες.

«Η εμπειρία των τελευταίων ετών απέδειξε ότι η μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου είχε πολύ μεγαλύτερη συμβολή στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης από την προσθήκη νέων τερματικών σταθμών», ανέφερε η Jaller-Makarewicz, υπογραμμίζοντας πως το μέλλον της ενεργειακής σταθερότητας βρίσκεται στη διαχείριση της ζήτησης και όχι στην υπερσυσσώρευση υποδομών.