Σύμφωνα με την DBRS, η βελτίωση αντικατοπτρίζει τη σημαντική πρόοδο στη μείωση των αδυναμιών του τραπεζικού τομέα, την ενίσχυση του εξωτερικού ισοζυγίου και τη μεγαλύτερη ανθεκτικότητα της ιταλικής οικονομίας. Παράλληλα, η συνεχιζόμενη δημοσιονομική εξυγίανση εκτιμάται ότι θα συμβάλει στη σταθεροποίηση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια. Πρόκειται για την καλύτερη αξιολόγηση που έχει λάβει η Ιταλία από οποιονδήποτε από τους πέντε οργανισμούς που χρησιμοποιεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την αποτίμηση εγγυήσεων, από την περίοδο προ πανδημίας, όταν πρωθυπουργός ήταν ο Τζουζέπε Κόντε. Η ίδια η DBRS είχε να τοποθετήσει τη χώρα σε αυτό το επίπεδο από το 2017.

Η εξέλιξη αυτή αποτελεί σημαντική πολιτική νίκη για την πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, η οποία έχει επιδείξει αξιοσημείωτη πολιτική σταθερότητα και δημοσιονομική πειθαρχία, αποτελώντας τη μακροβιότερη πρωθυπουργό της Ιταλίας μετά τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Η κυβέρνησή της αναμένει ότι το έλλειμμα θα μειωθεί στο 3% του ΑΕΠ ήδη από φέτος – νωρίτερα από τον αρχικό σχεδιασμό – χάρη σε συνδυασμό περιορισμού δαπανών και στοχευμένων φοροελαφρύνσεων. Ο τελευταίος προϋπολογισμός προβλέπει μείωση του φόρου εισοδήματος από 35% σε 33% για εισοδήματα 28.001 – 50.000 ευρώ, με κόστος περίπου 9 δισ. ευρώ σε ορίζοντα τριετίας.

Η DBRS σημειώνει ότι η Ιταλία κατευθύνεται προς δύο διαδοχικά έτη καλύτερων του αναμενομένου δημοσιονομικών επιδόσεων έως το 2025, υποστηριζόμενη από υψηλότερα φορολογικά έσοδα και αυστηρότερο έλεγχο των δαπανών. Αν και η ανάπτυξη παραμένει συγκρατημένη και οι πιέσεις στις δαπάνες αυξάνονται, η σταθερότητα και η συνέπεια της κυβέρνησης Μελόνι ενισχύουν την αξιοπιστία του σχεδίου δημοσιονομικής προσαρμογής.

Παρά την πρόοδο, οι προκλήσεις παραμένουν. Η κυβέρνηση προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης μόλις 0,5% για το 2025, ενώ το δημόσιο χρέος, σύμφωνα με το ΔΝΤ, αναμένεται να κορυφωθεί το 2027 στο 138,5% του ΑΕΠ. Ωστόσο, η βελτίωση του επενδυτικού κλίματος είναι εμφανής: το spread μεταξύ των ιταλικών και γερμανικών δεκαετών ομολόγων έχει υποχωρήσει στις 80 μονάδες βάσης, από περισσότερες από 220 μονάδες όταν η Μελόνι ανέλαβε την εξουσία τον Οκτώβριο του 2022.

Η αναβάθμιση της DBRS έρχεται σε συνέχεια παρόμοιων κινήσεων από άλλους μεγάλους οίκους. Τον Απρίλιο η S&P Global Ratings προχώρησε σε αύξηση κατά μία βαθμίδα, ενώ τον Σεπτέμβριο ακολούθησε η Fitch Ratings. Το ενδιαφέρον τώρα στρέφεται στη Moody’s, η οποία αναμένεται να ανακοινώσει την αξιολόγησή της στις 21 Νοεμβρίου. Η Moody’s είναι ο μοναδικός οίκος που εξακολουθεί να διατηρεί την Ιταλία μόλις μία βαθμίδα πάνω από την κατηγορία “junk”, αν και με θετική προοπτική — μια πιθανή αναβάθμιση θα επισφραγίσει την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγορών προς τη χώρα.