Η αγορά των εμπορικών
κέντρων αλλάζει όχι μόνο εξαιτίας του ηλεκτρονικού
εμπορίου, αλλά και επειδή αλλάζουν οι
συνήθειες των καταναλωτών
– αγοραστών.
Την ώρα που το Vouliagmenis Mall
στο Ελληνικό έχει
μπει σε διαδικασία υλοποίησης, με
στόχο να αποτελέσει έναν
ολοκληρωμένο πόλο κοινωνικοποίησης
και όχι απλά έναν προορισμό για
αγορές, τα παλιότερα εμπορικά κέντρα
επαναπροσδιορίζουν το ρόλο τους, ενώ
κάποια από αυτά αλλάζουν εντελώς
χρήση.
Άλλωστε σύμφωνα με την τελευταία
ετήσια έρευνα Emerging Trends in
Real Estate που πραγματοποιεί η PWC για
λογαριασμό του Urban Land Institute,
το 62% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι η
αγορά και ανακατασκευή ενός
υφιστάμενου κτιρίου είναι η
προτιμητέα επιλογή για την απόκτηση
νέων ακινήτων.
Για τα εμπορικά κέντρα ή πάρκα η
πιο δημοφιλής επιλογή, με 33% είναι
η μετατροπή τους σε κτίρια μεικτής
χρήσης, ενώ ακολουθούν οι κατοικίες
με 26% και τα logistics με 18%.
Βέβαια στην ελληνική αγορά δεν
έχουμε δει ακόμη φαινόμενα… Αμερικής,
όπου στη Φλόριντα ένα mall μετατράπηκε
σε γιγαντιαία εκκλησία, ωστόσο και
στη χώρα μας οι διαχειριστές των
καταναλωτικών «ναών» συνεχίζουν να
αναζητούν το βέλτιστο «μείγμα».
Τα σχέδια για το Athens Heart
Πράσινα και βιώσιμα γραφεία με
μικτές εμπορικές χρήσεις
περιλαμβάνει η επόμενη μέρα για το
εμπορικό κέντρο Athens
Heart, που πέρασε στην Premia
Properties.
Συγκεκριμένα, η Premia
ανακοίνωσε ότι σε υλοποίηση της από
31.8.2022 δικαστικής απόφασης με την
οποία επικυρώθηκε συμφωνία
εξυγίανσης της εταιρείας Doreco,
ιδιοκτήτριας του εμπορικού κέντρου
Athens Heart, προχώρησε στην
απόκτηση του ακινήτου συνολικής
δόμησης 54.000 τ.μ. και εκμισθώσιμης
επιφανείας 18.500 τ.μ. επί οικοπέδου
επιφανείας 10.600 τ.μ.
Υπενθυμίζεται πως η Doreco
συμφερόντων του Σωτήρη Θεοδωρίδη
είχε μείνει εκτός της συμφωνίας
εξυγίανσης της Pasal Development, η
οποία στη συνέχεια μετονομάστηκε σε
Premia, καθώς στο μετοχικό της
κεφάλαιο εισήλθαν νέοι μέτοχοι με
κυριότερο την εταιρεία Sterner
Stenhus Greece, με βασικό μέτοχο τον
Ηλία Γεωργιάδη (ομογενή από τη
Σουηδία) και μετατράπηκε σε ΑΕΕΑΠ.
Το ακίνητο μαζί με όλο τον πάγιο
και κινητό εξοπλισμό του, τις
ενεργές μισθώσεις, τις διοικητικές
άδειες λειτουργίας καθώς και τις
άδειες χρήσης και σήματα,
μεταβιβάστηκαν στην εταιρεία
Primalaft Athens A.E. (100%
θυγατρική της Premia), έναντι
τιμήματος 15,7 εκατ. ευρώ.
Το Athens Heart ήταν
ενεχυριασμένο στην Εθνική, η οποία
είχε ουσιαστικά τον έλεγχο του
ακινήτου.
Παράλληλα, η Premia εξετάζει την
απόκτηση από την Εθνική και της
γειτονικής οικοπεδικής έκτασης όπου
μπορεί να οικοδομηθεί ένα επιπλέον
κτίριοεπιφάνειας άνω των 3.000 τ.μ.,
το οποίο θα λειτουργεί συνδυαστικά
με το Athens Heart.
Υπενθυμίζεται ότι το 2017 η
Εθνική με την αμερικανική επενδυτική
Hines είχαν συμφωνήσει να
μετατρέψουν το mall της Πειραιώς 180
σε premium outlet με κινηματογράφο,
το οποίο θα μετονομαζόταν σε Gazi
Outlet, αλλά το deal έμεινε στα
χαρτιά.
Το Athenian Capitol στην
Πατησίων και το deal με τη Sitel
Κάποτε το «Athenian Capitol»
στην 3η Σεπτεμβρίου και Ιουλιανού,
κοντά στην πλατεία Βικτωρίας, ήταν η
ναυαρχίδα των επενδύσεων του ομίλου
Χαραγκιώνη.
Με μικτή επιφάνεια 30.000 τ.μ.,
το εμπορικό κέντρο που άνοιξε για το
κοινό στις αρχές της περασμένης
δεκαετίας σχεδιάστηκε ως ένα
συγκρότημα που θα συνδύαζε το
εμπόριο, τον πολιτισμό, την
εκπαίδευση και την αναψυχή.
Highlight ήταν το Ελληνικό
Μουσείο Αυτοκινήτου που στεγάζεται
στους χώρους του. Ωστόσο μέσα στην
περίοδο της οικονομικής κρίσης δεν
κατάφερε να πετύχει τους στόχους των
ιδιοκτητών του.
Ούτε και η εναλλακτική λύση να
μετατραπεί στο πρώτο «εκπτωτικό
χωριό» του κέντρου της Αθήνας «περπάτησε».
Σήμερα το Athenian Capitol έχει
μετατραπεί σε κτίριο γραφείων με
βασικό χρήστη τον όμιλο Sitel, έναν
από τους μεγαλύτερους παρόχους
προϊόντων και λύσεων εμπειρίας
πελατών (Customer Experience) στον
κόσμο, που έχει μισθώσει περίπου το
μισό (6.500 τ.μ. συν το αμφιθέατρο
χωρητικότητας 200 ατόμων).
Το MAXhub της Sitel ξεκίνησε τη
λειτουργία του τον Ιούνιο του 2021
με 30 υπαλλήλους, έως σήμερα έχει
αυξήσει το προσωπικό του στους 700
εργαζομένους και στόχος είναι έως το
τέλος του 2023 να φτάσει τα 1.500
άτομα προσωπικό. Η συνολική επένδυση
του ομίλου Sitel στην Ελλάδα
εκτιμάται στα 6 εκατ. ευρώ.
Το Αthenian Capitol αποτέλεσε
επένδυση συνολικού ύψους 45 εκατ.
ευρώ, το οποίο εκτός από το Ελληνικό
Μουσείο Αυτοκινήτου, φιλοξενούσε 30
εμπορικά καταστήματα και 10 σημεία
εστίασης.
Το εμπορικά που έγινε εκπτωτικά
Το εμπορικό κέντρο Pantheon
Plaza στη Λάρισα εγκαινιάστηκε τον
Οκτώβριο του 2008, λίγο πριν από την
έναρξη της οικονομικής κρίσης,
φιλοξενώντας δεκάδες καταστήματα,
μεταξύ των οποίων η γερμανική
αλυσίδα σούπερ μάρκετ Aldi (η οποία
έκτοτε αποχώρησε από την Ελλάδα), τα
Media Markt, H&M, Promod, Mikyazy,
Footlocker και G Star.
Η επένδυση είχε ανέλθει σε 76
εκατ. ευρώ και αφορούσε μια
εκμισθώσιμη επιφάνεια της τάξεως των
21.000 τ.μ., ικανή για τη φιλοξενία
110 καταστημάτων.
Όλη αυτή η «προίκα» λίγο βοήθησε
και το mall σταδιακά ερήμωσε. Από τα
τέλη του 2018 έκανε restart ως
εκπτωτικό με την επωνυμία Fashion
City Outlet. H μετασκευή του mall σε
outlet αποτέλεσε επένδυση της τάξης
των 9 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι σε εκπτωτικό
εμπορικό κέντρο μετατράπηκε και το
πρώην City Gate στη Θεσσαλονίκη.
Από τα Armani στον ΕΦΚΑ
Το 2008, η Ένωση Αγροτικών
Συνεταιρισμών Λάρισας, Τυρνάβου και
Αγιάς, εγκαινίασε το «αγροτικό»
εμπορικό κέντρο «Gaea Lifestyle
Center». Το κτίριο επιφάνειας 5.668
τ.μ. και κόστους 8 εκατ. ευρώ (δανεικών),
περιλάμβανε 50 καταστήματα που
νοικιάστηκαν από γνωστές φίρμες και
240 θέσεις στάθμευσης.
Στη φαντασμαγορική τελετή των
εγκαινίων, ο «γαλάζιος»
αγροτοσυνδικαλιστής του κάμπου,
Θανάσης Κοκκινούλης, πρόεδρος τότε
της ΕΑΣ Λάρισας, είχε δηλώσει
χαρακτηριστικά ότι δεν μπορούσε να
φανταστεί γυναίκα αγρότη να μην
ψωνίζει απ’ το «δικό της κατάστημα»,
από το «σπίτι» της.
Δύο χρόνια άντεξε το εγχείρημα
και «γονάτισε». Ο φιλόδοξος αρχικός
στόχος για τον τζίρο από τις
πωλήσεις των καταστημάτων στα 18 –
20 εκατ. ευρώ στο πρώτο 12μηνο
πλήρους λειτουργίας, με έσοδα για
την Ένωση περίπου 1,5 – 2 εκατ. ευρώ,
ουδέποτε επιτεύχθη.
Αντιθέτως, οι υποχρεώσεις από τα
δάνεια «έπνιξαν» την ΕΑΣ και το
εμπορικό κέντρο κατέληξε το 2018 να
στεγάσει τις διοικητικές υπηρεσίες
του ΕΦΚΑ Λάρισας.
Το σύνολο των γραφείων του
οργανισμού καταλαμβάνουν έκταση
2.300 τ.μ. στον πρώτο όροφο.
Το φάντασμα του κάμπου
Αντίθετα με το «αγροτικό» mall,
το εμπορικό κέντρο Olympia Mall, που
ξεκίνησε να λειτουργεί την ίδια
εποχή (2008) στο δρόμο από τα
Τρίκαλα προς την Καρδίτσα στο ύψος
του Αγναντερού, δεν είχε τύχη.
Παρότι ξεκίνησε με καλούς
οιωνούς και δημοφιλείς χρήστες (πολυκαταστήματα,
υπεραγορές, αίθουσες κινηματογράφων),
το mall της Καρδίτσας, συνολικής
έκτασης 18.000 τ.μ. που
κατασκευάστηκε σε έκταση άνω των 117
στρεμμάτων, απέτυχε παταγωδώς και η
επένδυση των 30 εκατ. ευρώ
εξαϋλώθηκε.
Υπενθυμίζεται ότι το φθινόπωρο
του 2009 στο Olympia Mall, που ανήκε
στην χρεοκοπημένη τεχνική εταιρεία
ΛΑΜΚΟ, είχε ξεσπάσει μεγάλη πυρκαγιά
που είχε προκαλέσει σοβαρά
προβλήματα. Εκτοτε δεν λειτούργησαν
ξανά οι κινηματογράφοι οι οποίοι
είχαν υποστεί μεγάλες ζημιές με
οδυνηρές συνέπειες για το υπόλοιπο
κέντρο.
Σήμερα το εμπορικό κέντρο που θα
άλλαζε, όπως λεγόταν, τα δεδομένα
στο εμπόριο των Τρικάλων και της
Καρδίτσας, πωλείται προς 2,3 εκατ.
ευρώ από Κυπριακή εταιρεία που
διαχειρίζεται ακίνητα.