Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει προτείνει, μεταξύ άλλων, οι κυβερνήσεις να εξετάσουν έργα για την αποκατάσταση δημόσιων κτιρίων προς στέγαση και τη μετατροπή του αχρησιμοποίητου δημόσιου κτιριακού αποθέματος σε κοινωνικές κατοικίες.

Υπενθυμίζεται ότι τον Σεπτέμβριο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε νέους κανόνες για τη συνοχή και την κοινωνική χρηματοδότηση της ΕΕ, οι οποίοι επιτρέπουν την κατανομή πόρων για οικονομικά προσιτή και βιώσιμη στέγαση. Οι ευρωβουλευτές κάλεσαν επίσης τα κράτη-μέλη να «διπλασιάσουν τουλάχιστον» τη χρηματοδότηση για οικονομικά προσιτή στέγαση, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η σοβαρή στεγαστική κρίση στην Ευρώπη.

Όσον αφορά τις ανισότητες στην Ευρώπη, τον Μάρτιο του 2025 η Κομισιόν και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ανακοίνωσαν σχέδια επενδύσεων ύψους περίπου 10 δισ. ευρώ για τα επόμενα δύο χρόνια, προκειμένου να υποστηριχθεί η οικονομικά προσιτή και βιώσιμη στέγαση.

Η προσιτότητα της κατοικίας αποτελεί πρόβλημα για ολόκληρη την Ευρώπη. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, στεγαστική επιβάρυνση αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά που δαπανούν πάνω από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για στέγαση. Το 2024, το κόστος στέγασης υπερέβη το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος για το 9,8% των νοικοκυριών στις πόλεις της ΕΕ και για το 6,3% των νοικοκυριών στις αγροτικές περιοχές. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των νοικοκυριών σε πόλεις που πλήρωσαν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για στέγαση ανήλθε στο 29%, ενώ στην Κύπρο μόλις στο 2,3%.

Το 2024, περίπου το 35,5% του εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών διατέθηκε για κάλυψη του κόστους στέγασης, ποσοστό που αποτελεί το υψηλότερο στην ΕΕ.

Η στεγαστική ανισότητα στην Ευρώπη αντικατοπτρίζεται και στην άνιση κατανομή της στεγαστικής επιβάρυνσης, η οποία πλήττει κυρίως τα χαμηλότερα εισοδήματα. Το πρόβλημα εντείνεται λόγω της αύξησης των τιμών κατοικίας: μεταξύ 2015 και 2024, οι τιμές ακινήτων στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 53%, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να σημειώνονται στην Ουγγαρία (+209,5%), τη Λιθουανία (+135%) και την Πορτογαλία (+124,4%). Στην Ελλάδα, οι τιμές των κατοικιών αυξάνονται με μέσο ετήσιο ρυθμό πάνω από 7%, με σωρευτική αύξηση της τελευταίας δεκαετίας άνω του 60%.

Συνολικά, οι βασικές αιτίες της σημερινής στεγαστικής κρίσης στην Ευρώπη είναι η αύξηση του κατασκευαστικού κόστους και του κόστους δανεισμού, που περιορίζουν την προσφορά και αυξάνουν τις τιμές, καθώς και η μετατροπή της κατοικίας σε επενδυτικό προϊόν από εταιρείες και ιδιώτες. Επιπλέον, η διάδοση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, κυρίως σε μεγάλα αστικά κέντρα και νησιωτικές περιοχές, λόγω ανάπτυξης του τουρισμού, έχει μειώσει σημαντικά τη διαθεσιμότητα οικονομικά προσιτών κατοικιών.