Η ανακοίνωση της συμφωνίας οδήγησε στην προσωρινή άρση των περισσότερων αμοιβαίων δασμών, προκαλώντας θετικές αντιδράσεις από τις αγορές και τον επιχειρηματικό κόσμο διεθνώς.

Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, το Πεκίνο καθυστερεί την έκδοση αδειών για την εξαγωγή σπάνιων γαιών και άλλων σημαντικών πρώτων υλών, όπως αυτών που χρησιμοποιούνται στην αυτοκινητοβιομηχανία και την παραγωγή μικροτσίπ.

Την Παρασκευή, ο πρόεδρος Τραμπ και ο εμπορικός του αντιπρόσωπος εξαπέλυσαν κατηγορίες κατά της Κίνας για παραβίαση της συμφωνίας. Ο Τραμπ, μέσω του Truth Social, έγραψε: «Η Κίνα, ίσως όχι αναπάντεχα για κάποιους, ΠΑΡΑΒΙΑΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΑ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΑΣ», ενώ ο Γκριρ κατηγόρησε την κινεζική πλευρά για εσκεμμένες καθυστερήσεις στην υλοποίηση των δεσμεύσεών της, με έμφαση στις εξαγωγές σπάνιων γαιών.

Ο αντιπρόεδρος Χε, ο οποίος χαράσσει την οικονομική στρατηγική της Κίνας και είναι στενός συνεργάτης του Σι Τζινπίνγκ, φέρεται να άλλαξε στάση μετά τη γνωστοποίηση από το Υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ, στις 12 Μαΐου, ότι ενδέχεται να απαγορευτεί η χρήση των τσιπ Ascend της Huawei παγκοσμίως. Η προειδοποίηση αυτή θεωρήθηκε στο Πεκίνο ως νέα εχθρική ενέργεια από τις ΗΠΑ, γεγονός που οδήγησε σε επίσημη διαμαρτυρία.

Ακολούθως, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπάθησαν να καθησυχάσουν το Πεκίνο, εξηγώντας ότι η απαγόρευση δεν αποτελούσε νέα πολιτική αλλά επαναδιατύπωση υφιστάμενης. Ωστόσο, ούτε ο Χε ούτε ο Σι φαίνεται να πείστηκαν, με αποτέλεσμα οι εγκρίσεις εξαγωγών να συνεχίζουν να καθυστερούν.

Η μέχρι πρότινος άγνωστη αυτή διάσταση ρίχνει φως στο γιατί η συμφωνία της Γενεύης βρίσκεται πλέον σε κρίσιμο σημείο. Οι δύο χώρες έχουν μεταφέρει την αντιπαράθεσή τους σε νέο επίπεδο, με επίκεντρο μη δασμολογικά εργαλεία οικονομικού ανταγωνισμού.

Οι δηλώσεις της κυβέρνησης Τραμπ έγιναν καθώς πολλές αμερικανικές εταιρείες, ιδιαίτερα στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, εξέφρασαν έντονη δυσαρέσκεια για τις καθυστερήσεις στην έκδοση αδειών από την Κίνα. Ορισμένες εξ αυτών προειδοποιούν ότι αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, ενδέχεται να διακοπεί η παραγωγή – σενάριο που είχε επαναληφθεί κατά την πανδημία, σύμφωνα με πηγή της WSJ.

Μετά τη σύνοδο της Γενεύης, Αμερικανοί διαπραγματευτές παραδέχτηκαν κατ’ ιδίαν ότι υπήρχε σοβαρή πιθανότητα η Κίνα να υπαναχωρήσει από βασικά σημεία της συμφωνίας, με την προσοχή της Ουάσινγκτον στραμμένη στις εξαγωγές σπάνιων γαιών.

Αξιωματούχοι στο Πεκίνο θεωρούν το νέο καθεστώς αδειοδότησης, που τέθηκε σε ισχύ τον Απρίλιο, ως στρατηγικό εργαλείο έναντι των ΗΠΑ και ως διαπραγματευτικό μοχλό.

Προς το παρόν, οι διαπραγματεύσεις σε υψηλό επίπεδο έχουν παγώσει. Ο Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε στο Fox News ότι πιθανόν να απαιτηθεί τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Τραμπ και Σι για να ξεμπλοκαριστεί η διαδικασία. Όπως ανέφερε, «με δεδομένο τον όγκο και την πολυπλοκότητα των ζητημάτων, θα χρειαστεί η εμπλοκή των δύο ηγετών». Οι δύο είχαν μιλήσει τελευταία φορά τον Ιανουάριο, πριν την ορκωμοσία του Τραμπ. Το απόγευμα της Παρασκευής, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε πως σκοπεύει να επικοινωνήσει με τον Σι, εκφράζοντας ελπίδα για συμφωνία.

Παράλληλα, ο Λευκός Οίκος επεξεργάζεται εναλλακτικό σχέδιο (Plan B) για εμπορικό πόλεμο, καθώς μια πρόσφατη απόφαση δικαστηρίου θέτει υπό αμφισβήτηση τη νομική βάση των δασμών. Αν οι δασμοί ακυρωθούν, αυτό θα αποδυναμώσει τη διαπραγματευτική θέση των ΗΠΑ.

Ως απάντηση στην εικαζόμενη παραβίαση της συμφωνίας από την Κίνα, η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε αυστηρότερους ελέγχους στις εξαγωγές τεχνολογικών προϊόντων, περιλαμβανομένων κρίσιμων εξαρτημάτων για το κινεζικό επιβατικό αεροσκάφος C919 και λογισμικού σχεδιασμού μικροτσίπ.

Ο εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον, Λιου Πενγκιού, σε επίσημη ανακοίνωσή του, τόνισε ότι η Κίνα έχει επανειλημμένως εκφράσει την ανησυχία της προς τις ΗΠΑ για την «κατάχρηση των ελέγχων εξαγωγών» και ζήτησε την τήρηση των συμφωνηθέντων της Γενεύης.

Παράλληλα, η αμερικανική κυβέρνηση διεξάγει σειρά ερευνών για τις εμπορικές πρακτικές της Κίνας και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις τους στην εθνική ασφάλεια. Οι έρευνες αυτές ενδέχεται να οδηγήσουν στην επιβολή επιπλέον δασμών σε κινεζικά φαρμακευτικά προϊόντα και άλλες εισαγωγές, ως απάντηση στη δικαστική πρόκληση που αντιμετωπίζει η πολιτική των δασμών Τραμπ.

Σε μια ακόμη ένδειξη αυξανόμενης έντασης, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι πρόκειται να ξεκινήσουν την ανάκληση φοιτητικών θεωρήσεων για Κινέζους φοιτητές που σπουδάζουν σε αμερικανικά πανεπιστήμια. Η Κίνα αντέδρασε χαρακτηρίζοντας την απόφαση «μεροληπτική και πολιτικοποιημένη».

Από την πλευρά του, το Πεκίνο εκτιμά ότι οι τελευταίες ενέργειες της Ουάσινγκτον εντάσσονται σε ένα πλαίσιο αυξημένης πίεσης ενόψει νέων εμπορικών διαπραγματεύσεων. Παράλληλα, Κινέζοι αξιωματούχοι που συμμετείχαν στις συνομιλίες της Γενεύης φέρονται διατεθειμένοι να συνεχίσουν τις επαφές με τις ΗΠΑ, αν και προς το παρόν δεν διαφαίνεται καμία υποχώρηση.