Ο Αγκ Γκαλί έχει μετατρέψει τη Δυτική Αφρική σε πεδίο μάχης. Οι 6.000 μαχητές του λεηλατούν χωριά και έχουν πολεμήσει με γάλλους στρατιώτες, αμερικανούς πρασινοσκούφηδες και ρώσους μισθοφόρους. Είναι μια μάχη που ο 70χρονος Αγκ Γκαλί κερδίζει. Οι μαχητές του έχουν γίνει τόσο ισχυροί που υπάρχει κίνδυνος η χώρα του, το Μάλι, ή η γειτονική Μπουρκίνα Φάσο να γίνουν τα πρώτα κράτη στον κόσμο που θα κυβερνώνται από την Αλ Κάιντα.

Τα Αγόρια της Ερήμου

Ως νέος, ο Αγκ Γκαλί ήταν πρώτα Τουαρέγκ και μετά μουσουλμάνος. Οι Τουαρέγκ, μια νομαδική φυλή Βερβέρων, περιπλανώνται στη Σαχάρα με καμήλες σε μια έκταση που εκτείνεται στο Μάλι, την Μπουρκίνα Φάσο, τον Νίγηρα, την Αλγερία και τη Λιβύη. Αντιστάθηκαν για σχεδόν 70 χρόνια στη γαλλική αποικιοκρατία. Μετά την ανεξαρτησία του Μάλι, το 1960, πραγματοποίησαν μια αποτυχημένη επανάσταση κατά της νέας κυβέρνησης.

Ο Αγκ Γκαλί ήταν εννέα ετών όταν ο πατέρας του, επιφανής ηγέτης των Τουαρέγκ, σκοτώθηκε στην εξέγερση. Καθώς μεγάλωνε, εντάχθηκε σε έναν στρατό εθελοντών Τουαρέγκ, υπό την προστασία του τότε ηγέτη της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι που χρησιμοποίησε τους Τουαρέγκ για να προωθήσει τα γεωπολιτικά του συμφέροντα, στέλνοντας τον Αγκ Γκαλί και άλλους να πολεμήσουν τους Ισραηλινούς στον Λίβανο και τους Γάλλους στο Τσαντ.

Τη δεκαετία του 1980 ο Καντάφι ζήτησε από τον Αγκ Γκαλί να επιβλέπει τους επιστρατευμένους Τουαρέγκ σε ένα στρατόπεδο κοντά στην Τρίπολη. Μεταξύ αυτών ήταν και μουσικοί, οι οποίοι τα βράδια γύρω από τη φωτιά δημιουργούσαν τα δικά τους μπλουζ της ερήμου. Εκεί ο Αγκ Γκαλί είδε έναν τρόπο να κερδίσει υποστήριξη για την ανεξαρτησία των Τουαρέγκ. Βοήθησε να προμηθευτούν οι μουσικοί όργανα, να βρουν αποθήκες για πρόβες και μια σκηνή για παραστάσεις. Οι μουσικοί ονόμασαν το συγκρότημά τους Kel Tinariwen, Αγόρια της Ερήμου.

Στο μεταξύ ο Αγκ Γκαλί είχε απογοητευτεί από τον Καντάφι, ο οποίος έβαζε τις δικές του επιδιώξεις πάνω από την ανεξαρτησία των Τουαρέγκ. Ετσι το 1990 εκείνος και οι μαχητές του έφυγαν από τη Λιβύη και πέρασαν στο Μάλι. Εκαναν στρατιωτικές επιδρομές τη μέρα και τραγουδούσαν γύρω από τη φωτιά τη νύχτα. Επειτα από κάποιες νίκες ο Αγκ Γκαλί διαπραγματεύθηκε μια ειρηνευτική συμφωνία το 1991 που οδήγησε σε αυξημένη αυτονομία των Τουαρέγκ στο Μάλι.

Οταν ο πρόεδρος του Μάλι Μουσά Τραορέ ανατράπηκε από τον στρατό το 1991, ο νέος πρόεδρος, Αλφα Κοναρέ, ελπίζοντας να διατηρήσει την ηρεμία με τους Τουαρέγκ, χάρισε στον Αγκ Γκαλί μια βίλα στην πρωτεύουσα Μπαμακό. Ο επαναστάτης της ερήμου άρχισε να φορά ρολόι Rolex, να ακούει Μπομπ Μάρλεϊ, να συχνάζει σε νυχτερινά μαγαζιά και να καπνίζει Marlboro. Το 1999 όμως μια ομάδα συντηρητικών πακιστανών ιεροκηρύκων έφτασε στην πατρίδα του, το Κιντάλ, στο Βόρειο Μάλι, και η ζωή του άλλαξε.

Οι Πακιστανοί, γενειοφόροι και ντυμένοι στα λευκά, καλούσαν τους κατοίκους να ακολουθούν αυστηρά τις αρχές του Ισλάμ. Μερικές Τουαρέγκ γυναίκες τούς γιούχαραν. Ο Αγκ Γκαλί ωστόσο ήταν περίεργος και τους προσκάλεσε στο σπίτι του. Τους επόμενους μήνες περνούσε χρόνο προσευχόμενος και διαβάζοντας το Κοράνι. Αρχισε να αφήνει μούσι και υιοθέτησε τη λευκή ενδυμασία. «Αφήνω το Rolex μου. Δεν μπορώ πια να το φοράω» τον θυμάται ο Ανσάρ να λέει. Η αυξανόμενη έλξη του προς το ακραίο Ισλάμ και η αγάπη του για τη μουσική των Τουαρέγκ συνυπήρχαν για ένα διάστημα. Μάλιστα ζήτησε από τον Ανσάρ να διοργανώσει συναυλίες, που το 2001 εξελίχθηκαν στο Φεστιβάλ στην Ερημο. Στη συνέχεια βέβαια το αποκήρυξε: «Σταματήστε το. Φέρνετε απίστους για έκτροπα».

                 

Η δημοτικότητα του φεστιβάλ και των Tinariwen ωστόσο αυξανόταν. Το 2010 η μπάντα έπαιξε δίπλα στη Σακίρα και την Αλίσια Κις στο Παγκόσμιο Κύπελλο στη Νότια Αφρική, ενώ το 2011 κυκλοφόρησε το άλμπουμ τους που κέρδισε Γκράμι. Παράλληλα, ο Καντάφι ανατράπηκε. Οι Τουαρέγκ που παρέμεναν στη Λιβύη επέστρεψαν στο Μάλι, με τους νεότερους να γυρνούν την πλάτη στον Αγκ Γκαλί, θεωρώντας τον προδότη που ζούσε στην πολυτέλεια και είχε συμμαχήσει με την κυβέρνηση.

Απομονωμένος από τους πρώην συμπολεμιστές του, ο Αγκ Γκαλί ίδρυσε τη δική του ισλαμιστική ένοπλη ομάδα. Η συνέχεια ήταν η κατάρρευση της Δυτικής Αφρικής. Το τελευταίο Φεστιβάλ στην Ερημο πραγματοποιήθηκε στο Τιμπουκτού το 2012, όπου οι Tinariwen μοιράστηκαν τη σκηνή με τον Μπόνο των U2. Δύο ημέρες αργότερα η πρώην επαναστατική ομάδα του Αγκ Γκαλί ξεκίνησε μια εξέγερση, καταλαμβάνοντας το Τιμπουκτού, το Γκάο και το Κιντάλ. Μέσα σε μήνες όμως η νέα ισλαμιστική ομάδα του μαζί με την Αλ Κάιντα του Ισλαμικού Μαγκρέμπ ανάγκασαν τους Τουαρέγκ σε υποχώρηση.

Μετά την κατάληψη του Τιμπουκτού ο Αγκ Γκαλί απαγόρευσε τη «μουσική του Σατανά». Το 2013 οι ΗΠΑ τον χαρακτήρισαν τρομοκράτη. Η Γαλλία ανέπτυξε στρατεύματα στο Μάλι και με την υποστήριξη του στρατού και των ΗΠΑ έδιωξαν τους ισλαμιστές από το Τιμπουκτού. Για τον Αγκ Γκαλί ήταν μια αποτυχία, αλλά όχι ήττα.

Το 2017 συγκέντρωσε αρκετές ένοπλες ομάδες συνδεδεμένες με την Αλ Κάιντα για να σχηματίσουν μια συμμαχία που εξαπέλυσε ένα νέο κύμα ανταρτοπόλεμου στη Δυτική Αφρική. Πέρυσι οι μαχητές άφησαν πάνω από 8.880 νεκρούς στο Μάλι, την Μπουρκίνα Φάσο, τον Νίγηρα και άλλες χώρες της Δυτικής Αφρικής.

Απογοητευμένοι στρατιωτικοί αξιωματικοί στο Μάλι, την Μπουρκίνα Φάσο και τον Νίγηρα ξεκίνησαν μια σειρά από πραξικοπήματα το 2020, ισχυριζόμενοι ότι ήταν ικανότεροι να νικήσουν τους ισλαμιστές. Τα τελευταία τρία χρόνια οι χούντες έδιωξαν τις γαλλικές δυνάμεις και το Μάλι, αφού έδιωξε 15.000 στρατιώτες του ΟΗΕ, προσέλαβε μισθοφόρους της ρωσικής Wagner.

Ο Αγκ Γκαλί, στο μεταξύ, προσπαθεί να μαλακώσει την εικόνα της ισλαμιστικής συμμαχίας του και να λειτουργεί περισσότερο ως κυβέρνηση, φιλοδοξώντας να εγκαθιδρύσει ένα δυτικοαφρικανικό χαλιφάτο. Τον Ιούνιο το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψής του. Την ίδια εποχή οι Tinariwen έκαναν συναυλίες στις ΗΠΑ.

Πηγή: The Wall Street Journal