Το τελευταίο τρίμηνο, κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο εξήγγειλαν πάνω από 60 αυξήσεις των βασικών επιτοκίων τους, ο μεγαλύτερος αριθμός τουλάχιστον από τις αρχές του 21ου αιώνα.

Τα στοιχεία δείχνουν την ξαφνική και γεωγραφικά ευρύτατη αναστροφή των εξαιρετικά διευκολυντικών νομισματικών πολιτικών τους μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, η οποία εντάθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τα επιτόκια κυμάνθηκαν σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα στις περισσότερες οικονομίες την τελευταία 10ετία, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έγιναν αρνητικά.

Η εκτίναξη του πληθωρισμού

Η απότομη αλλαγή της πολιτικής σημειώθηκε καθώς ο πληθωρισμός σε πολλές χώρες εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο δεκαετιών, τροφοδοτούμενος από την αύξηση των τιμών ενέργειας και τροφίμων.

«Οι κεντρικές τράπεζες του κόσμου έχουν ξεκινήσει τον πιο συντονισμένο κύκλο σύσφιξης εδώ και δεκαετίες», δήλωσε η Jennifer McKeown, επικεφαλής της Capital Economics για την παγκόσμια οικονομία.

Μεταξύ των κεντρικών τραπεζών που έχουν αυξήσει πρόσφατα τα επιτόκια είναι η Fed και η Τράπεζα της Αγγλίας, οι οποίες αμφότερες αντέδρασαν στην άνοδο των τιμών με αυξήσεις των επιτοκίων σε διαδοχικές συνεδριάσεις τους.

Παγκόσμιο φαινόμενο η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής

«Ο κύκλος σύσφιξης είναι πραγματικά ένα παγκόσμιο φαινόμενο», δήλωσε ο οικονομολόγος της Barclays, Christian Keller.

Στις αρχές Μαΐου, η Fed προχώρησε στην αύξηση του βασικού επιτοκίου της κατά 50 μονάδες βάσης – η μεγαλύτερη από το 2000 - στο 0,75% έως 1%. Η Τράπεζα της Αγγλίας αύξησε τα επιτόκια στις τέσσερις τελευταίες συνεδριάσεις, με το βασικό επιτόκιο να φθάνει τον Μάιο στο 1%.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αυξήσει το επιτόκιό της τον Ιούλιο για πρώτη φορά από το 2011 και τον Σεπτέμβριο δεν θα έχει πλέον αρνητικά επιτόκια.

Η καναδική, η αυστραλιανή, η πολωνική και η ινδική κεντρική τράπεζα αναμένεται να αυξήσουν τα επιτόκια τις επόμενες εβδομάδες.

Παρά ταύτα, τα επιτόκια εξακολουθούν να είναι ιστορικά χαμηλά και οικονομολόγοι έχουν προειδοποιήσει ότι οι πρόσφατες αυξήσεις αποτελούν απλά την αρχή ενός κύκλου σύσφιξης.

Η McKeown ανέφερε ότι από τις 20 μεγάλες κεντρικές τράπεζες στον κόσμο, οι 16 είναι πιθανό να αυξήσουν τα επιτόκια στο επόμενο εξάμηνο, με τη σύσφιξη να είναι ταχύτερη στις ΗΠΑ και τη Βρετανία.

Για την Ευρωζώνη, τον Καναδά, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, οι αγορές αναμένουν ότι τα βασικά επιτόκια θα αυξηθούν τουλάχιστον κατά 100 μ.β. στο τέλος του 2022 ή στις αρχές του 2023.

Η Keller πρόσθεσε ότι η ευρύτατη γεωγραφικά τάση κάνει πιο πιθανό οι κεντρικοί τραπεζίτες να εξετάσουν μεγαλύτερα βήματα: «Η ανακοίνωση απρόσμενα μεγαλύτερων ή των πρώτων μέτρων είναι ευκολότερη όταν γίνεται και από όλους τους άλλους», πρόσθεσε.

Πηγή: Financial Times