Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία εκκρεμούν περί τις 3.600 αποφάσεις, ενώ έχουν διεκπεραιωθεί περίπου 48.000. Υπενθυμίζεται ότι ο Άρειος Πάγος θα αποφασίσει αν οι τόκοι στα δάνεια του νόμου Κατσέλη θα υπολογίζονται επί των μηνιαίων δόσεων και όχι με τη μέθοδο της τοκοχρεολυτικής αποπληρωμής, όπως εφαρμόζεται σε όλα τα δάνεια διεθνώς και στην Ελλάδα και δεν έχει τεθεί ποτέ υπό αμφισβήτηση.

Η απόφαση του Αρείου Πάγου είναι κρίσιμης σημασίας τόσο για τους δανειολήπτες του νόμου Κατσέλη όσο και για το πρόγραμμα «Ηρακλής», καθώς μεγάλη πλειονότητα αυτών των δανείων έχουν ενταχθεί στις τιτλοποιήσεις.

Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο

Το έτερο ανοιχτό θέμα είναι αυτό της ρύθμισης των δανείων σε ελβετικό φράγκο, η οποία κυοφορείται εδώ και αρκετούς μήνες και αναζητείται η λύση που απαλείφει τον επιτοκιακό και συναλλαγματικό κίνδυνο, με «κούρεμα» οφειλής από 15%-25%, αλλά και να μη θέτει σε κίνδυνο το πρόγραμμα «Ηρακλής» που φέρει τις εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου και οι επιπτώσεις στους ισολογισμούς των τραπεζών να είναι απολύτως διαχειρίσιμες.

Σε κάθε περίπτωση, όπως και σε άλλες αντίστοιχες ρυθμίσεις, η λύση για το ελβετικό φράγκο αποτελεί αντικείμενο διαλόγου με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς (ΕΕ, SSM).

Ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων

Σε ό,τι αφορά τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, τις επόμενες ημέρες αναμένεται η προκήρυξη της δεύτερης φάσης του διαγωνισμού με την κατάθεση δεσμευτικών προσφορών από Bain Capital, Credit, Christofferson Robb & Co LLC, Fortress Credit Corp. και KAICAN Ελλάς.

Με τη σύσταση και λειτουργία του Φορέα θα συμπληρωθεί ο Πτωχευτικός Κώδικας του 2022 και θα κλείσει μια πολυετής εκκρεμότητα, καθώς το εν λόγω project ήταν ιδιαίτερα σύνθετο και περίπλοκο. Ωστόσο, η συμμετοχή των τεσσάρων συστημικών τραπεζών με συνολικά 100 εκατ. ευρώ άνοιξε τον δρόμο για την ανάδειξη του επενδυτή που θα αναλάβει τη λειτουργία του Φορέα, ο οποίος θα είναι ιδιωτικός και θα αποκτά τα ακίνητα ευάλωτων δανειοληπτών που πτωχεύουν ή βρίσκονται αντιμέτωποι με αναγκαστική εκτέλεση.

Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα στο ενδιάμεσο πρόγραμμα ευάλωτων που δημιουργήθηκε μέχρι τη σύσταση του Φορέα έχουν ενταχθεί μόλις 340 ευάλωτοι δανειολήπτες. Ωστόσο, οι ευάλωτοι δανειολήπτες που δυνητικά θα ενταχθούν στο Φορέα αναμένεται να είναι πολλοί περισσότεροι.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία σωρευτικά, μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου, έχουν εκδοθεί 24.470 πιστοποιητικά ευάλωτου οφειλέτη, τα οποία ωστόσο δεν αντιστοιχούν σε αντίστοιχο αριθμό οφειλετών, καθώς το πιστοποιητικό έχει 3μηνη ισχύ και σε πολλές περιπτώσεις επανεκδίδονται.

Το πιστοποιητικό ευάλωτου είναι απαραίτητο για τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, ώστε η αυτοματοποιημένη πρόταση ρύθμισης να καταστεί αυτόματα υποχρεωτική για τους πιστωτές. Σωρευτικά, μέσω του μηχανισμού και μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου, 4.956 αιτήσεις ευάλωτων οφειλετών ήταν επιτυχείς, με τις 220 να αφορούν ΑΜΕΑ. Παράλληλα, 299 οφειλέτες έχουν κάνει χρήση του μέτρου προκαταβολής για την αναστολή πλειστηριασμών, προστατεύοντας αποτελεσματικά την περιουσία τους.

Η πρόοδος του Εξωδικαστικού

Συνολικά, σύμφωνα με την Έκθεση Προόδου Εξωδικαστικού Μηχανισμού της Γενικής Γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους, μετά τον υποτονικό Αύγουστο, ανέβηκαν και πάλι οι «ταχύτητες» και οι εκκινήσεις – νέες αιτήσεις έφτασαν τις 6.513 (3.500 τον Αύγουστο).

Οι μηνιαίες ρυθμίσεις έφτασαν τις 1.789 και ήταν ύψους 524,4 εκατ. ευρώ. Σωρευτικά, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου μέσω του Εξωδικαστικού έχουν γίνει 43.533 ρυθμίσεις για συνολικές οφειλές ύψους 14,8 δισ. ευρώ, με το ποσοστό εγκρισιμότητας να φτάνει το 79%.

Παρά το θετικό αποτύπωμα του εξωδικαστικού μηχανισμού, σημαντική παράμετρος στην προσπάθεια μείωσης του ιδιωτικού χρέους είναι οι ρυθμοί απονομής της δικαιοσύνης, που δεν έχουν φτάσει ακόμα σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Η παρέμβαση Στουρνάρα

Ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας σε επιστημονική ημερίδα του ΟΠΕΔ στο υπουργείο Δικαιοσύνης, υπογράμμισε ότι η χαμηλή αποδοτικότητα του δικαστικού συστήματος και η αδυναμία ταχείας εκδίκασης υποθέσεων αφερεγγυότητας έχουν σοβαρές επιπτώσεις τόσο στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος όσο και στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.

«Οι καθυστερήσεις στις δικαστικές διαδικασίες συνεπάγονται παράταση εκκρεμοτήτων, καθώς σημαντικός αριθμός υποθέσεων παραμένουν για χρόνια ανοιχτές και δεσμεύουν κεφάλαια που δεν μπορούν να επανενταχθούν στην οικονομία.

Την ίδια στιγμή, όσο καθυστερεί η εκκαθάριση επιχειρήσεων που πτώχευσαν αλλά και η ρευστοποίηση εξασφαλίσεων και γενικά οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, η αξία ακινήτων ή άλλων εξασφαλίσεων φθίνει, μειώνοντας την πιθανότητα ανάκτησης για τις τράπεζες.

Επιχειρήσεις και νοικοκυριά που θα μπορούσαν να επανέλθουν σε βιώσιμη ρύθμιση χάνουν αυτή τη δυνατότητα, καθώς τα χρέη τους διογκώνονται και η χρηματοοικονομική τους θέση επιδεινώνεται, ενώ οι τράπεζες βλέπουν τους ισολογισμούς τους να επιβαρύνονται και την ικανότητά τους να χορηγήσουν νέα δάνεια να περιορίζεται. Έτσι, η αποκλιμάκωση του ιδιωτικού χρέους καθυστερεί, με αποτέλεσμα να υπονομεύονται η κατανάλωση, η επενδυτική δαπάνη και, τελικά, η ανάπτυξη» τόνισε ο Γιάννης Στουρνάρας.

Προσέθεσε ότι ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη εξωδικαστικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών, αντιμετωπίζει σε κάποιο βαθμό τα παραπάνω προβλήματα και θα βοηθήσει στην επιτάχυνση των διαδικασιών.

Ιδιαίτερα θετικές χαρακτήρισε τρεις παρεμβάσεις:
α) την υιοθέτηση ψηφιακών εργαλείων που επιταχύνουν τις διαδικασίες και μειώνουν την αβεβαιότητα,
β) την αναδιοργάνωση των πρωτοδικείων μέσω του Νέου Δικαστικού Χάρτη, με στόχο την πιο ορθολογική κατανομή πόρων και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων,
γ) την αναβάθμιση της εκπαίδευσης των δικαστικών λειτουργών, ώστε να ανταποκρίνονται στις αυξανόμενες απαιτήσεις ενός σύνθετου οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος.

«Η εμπειρία των τελευταίων ετών μάς διδάσκει ότι η έγκαιρη και προβλέψιμη απονομή της δικαιοσύνης ενισχύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αύξηση των επενδύσεων και βιώσιμη ανάπτυξη.

Η Τράπεζα της Ελλάδος, από την πλευρά της, εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων της, διασφαλίζει την προστασία των συναλλασσόμενων και συμβάλλει ενεργά και θεσμικά στη διαφάνεια και την αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, που αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την οικονομική ανάπτυξη» κατέληξε ο Γιάννης Στουρνάρας.