Στις μέρες μας, τα έσοδα και οι δαπάνες της ΤΝ είναι επίσης μια υπόθεση 13ψήφιου αριθμού. Σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών Gartner, πέρυσι, οι παγκόσμιες δαπάνες για υλισμικό και λογισμικό ΤΝ ξεπέρασαν το 1 τρισ. δολάρια. Το ποσό αυτό είναι πιθανό να διπλασιαστεί σε 2 τρισ. δολάρια το 2026. Μεταξύ 2024 και 2026 οι πέντε εισηγμένες ισχυρές δυνάμεις της ΤΝ θα έχουν δαπανήσει πάνω από 1 τρισ. δολάρια σε επενδύσεις κεφαλαίου, κυρίως σε κέντρα δεδομένων ΤΝ. Ένα κομμάτι θα καταλήξει στην Nvidia και την Broadcom, οι οποίες προμηθεύουν αυτές και άλλες με ημιαγωγούς ΤΝ. Το δίδυμο (συνδυασμένη κεφαλαιοποίηση αγοράς: 6 τρισ. δολάρια) προβλέπεται ότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου θα πραγματοποιήσει μαζί πωλήσεις σχεδόν 1τρισ. δολαρίων.

Μια τέτοια καταμέτρηση μηδενικών προορίζεται συνήθως για τους επίσημους στατιστικολόγους στις οικονομίες της G20. Στις επιχειρήσεις, είναι ιλιγγιώδης. Πόσω μάλλον όταν η εξέταση των οικονομικών των τιτάνων της Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να είναι σαν να κοιτάζει κανείς σε μια μαύρη τρύπα. Ανεξάρτητα από το αν προωθεί ή όχι τη μακροπρόθεσμη προοπτική, η τελευταία πρόταση του προέδρου Donald Trump να μεταβούν οι αμερικανικές εταιρείες από την τριμηνιαία στην εξαμηνιαία οικονομική πληροφόρηση είναι πιθανό να κάνει τα πράγματα ακόμα πιο ζοφερά. Κρίμα στον αναλυτή που δεν έχει αντικειμενική σκέψη και πολύ «φωτεινό φακό».

Ευτυχώς, κάποιοι είναι εξοπλισμένοι και με τα δύο, και αρχίζουν να θέτουν ερωτήματα σχετικά με πτυχές της λογιστικής της ΤΝ. Ανάλογα με την ακριβή απάντηση, ο αντίκτυπος στην αξία των πρωταθλητών της ΤΝ θα μπορούσε να μετρηθεί σε τρισεκατομμύρια δολάρια.

Το πιο πιεστικό σύνολο ερωτημάτων αφορά τα περιουσιακά στοιχεία των τεχνολογικών κολοσσών, και συγκεκριμένα τη μακροζωία όλων αυτών των φανταχτερών τσιπ τεχνητής νοημοσύνης που εγκαθιστούν στα κέντρα δεδομένων τους. Πέρυσι η Nvidia, η οποία κατασκευάζει τα περισσότερα από αυτά, δήλωσε ότι θα παρουσιάζει ένα νέο τσιπ τεχνητής νοημοσύνης κάθε χρόνο και όχι κάθε δύο χρόνια. Τον Μάρτιο το αφεντικό της, ο Jensen Huang, σημείωσε ότι «όταν το Blackwell αρχίσει να αποστέλλεται σε ποσότητα, τα Hoppers θα πάψουν να έχουν ζήτηση», αναφερόμενος στα τελευταία τσιπ της Nvidia και στους προκατόχους τους, αντίστοιχα.

Κανείς δεν πήρε τα λόγια του κ. Huang στα σοβαρά: αυτό θα σήμαινε ότι η ωφέλιμη ζωή των ακριβών προϊόντων της εταιρείας του είναι πλέον μόλις 12 μήνες. Δικαίως, διότι ήταν ξεκάθαρο ότι το σχόλιο ήταν ειρωνικό. Παράλληλα, οι μεγαλύτεροι πελάτες του αύξησαν τον τελευταίο καιρό τη διάρκεια ζωής των διακομιστών τους, μειώνοντας τις δαπάνες απόσβεσης στους λογαριασμούς τους. Η Microsoft την ανέβασε το 2022 από τέσσερα στα έξι χρόνια. Η Alphabet έκανε το ίδιο το 2023. Η Amazon και η Oracle την άλλαξαν από πέντε σε έξι έτη το 2024, ενώ τον Ιανουάριο η Meta προχώρησε από τα πέντε στα πεντέμισι χρόνια.

Τον ίδιο μήνα η Amazon ανέστρεψε την πορεία της και επέστρεψε στα πέντε χρόνια για κάποιο κιτ, σημειώνοντας ότι αυτό θα μείωνε τα λειτουργικά κέρδη το 2025 κατά 700 εκατ. δολάρια ή περίπου 1%, λόγω υψηλότερων εξόδων απόσβεσης. Δεδομένης της ταχείας προόδου στην κατασκευή τσιπ, κάτι τέτοιο φαίνεται αισιόδοξο. Οι ανταγωνιστές της Amazon AI που επιμένουν στα επιμηκυμένα προγράμματα απόσβεσης φαίνονται υπεραισιόδοξοι. Τον Ιούλιο ο Jim Chanos, ένας βετεράνος πωλητής ανοιχτών πωλήσεων (short seller), έγραψε ότι αν η πραγματική οικονομική διάρκεια ζωής των τσιπ ΤΝ της Meta είναι δύο με τρία χρόνια, τότε «τα περισσότερα από τα “κέρδη” της είναι ουσιωδώς υπερτιμημένα». Μια πρόσφατη ανάλυση της Alphabet, της Amazon και της Meta από την τράπεζα Barclays, εκτιμούσε ότι το υψηλότερο κόστος απόσβεσης θα μείωνε 5-10% από τα κέρδη ανά μετοχή τους.

Αν εφαρμόσουμε αυτήν τη λογική στο σύνολο των πέντε μεγάλων εταιρειών ΤΝ, το πιθανό συνολικό πλήγμα στην τελική γραμμή είναι τεράστιο. Οι εταιρείες δεν αναφέρουν την καθαρή λογιστική αξία των υπολογιστικών υποδομών τους. Μπορούμε όμως να πάρουμε μια γενική ιδέα πολλαπλασιάζοντας την ακαθάριστη αξία, την οποία η καθεμία γνωστοποιεί στις ετήσιες δηλώσεις της, με τον λόγο της καθαρής λογιστικής αξίας προς τη λογιστική αξία όλων των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού (εξαιρουμένης της γης, η οποία δεν υπόκειται σε απόσβεση). Στη συνέχεια υποθέτουμε ότι το μισό ποσό που προκύπτει είναι δεσμευμένο σε διακομιστές, σύμφωνα με το εκτιμώμενο μερίδιό τους στην παγκόσμια κραιπάλη κεφαλαίου της ΤΝ . Στη συνέχεια, αν όλοι αυτοί οι διακομιστές χάσουν την αξία τους σε τρία χρόνια και όχι σε όσα υποθέτει η κάθε εταιρεία, τα συνδυασμένα ετήσια προ φόρων κέρδη τους θα μειωθούν κατά 26 δισ. δολάρια, δηλαδή κατά 8% του περσινού συνόλου.

Με την τρέχουσα αναλογία της κεφαλαιοποίησης της αγοράς των πέντε εταιρειών προς τα κέρδη προ φόρων, αυτό θα ισοδυναμούσε με πλήγμα 780 δις δολαρίων στη συνδυασμένη αξία τους. Αν επαναλάβετε τα ποσά αποσβένοντας τους διακομιστές σε δύο αντί για τρία χρόνια, το μέγεθος του πλήγματος αυξάνεται σε 1,6 τρισ. δολάρια. Αν πάρουμε τις δηλώσεις του κ. Huang κυριολεκτικά, τότε το ποσό ανέρχεται σε 4 τρισ. δολάρια, που ισοδυναμεί με το ένα τρίτο της συνολικής τους αξίας.

Στην πραγματικότητα, δεν θα είναι όλοι οι διακομιστές της πεντάδας ΤΝ άχρηστοι έπειτα από τρία χρόνια, πόσω μάλλον μετά από 12 μήνες. Μπορούν να συνεχίσουν να εκτελούν πληθώρα εργασιών που δεν αφορούν την τεχνητή νοημοσύνη. Ορισμένες εργασίες ΤΝ μπορούν επίσης να ανατεθούν σε παλαιότερους επεξεργαστές. Παρόλα αυτά, καθώς αναδιαμορφώνουν τις επιχειρήσεις τους γύρω από την ΤΝ, ένα αυξανόμενο μέρος του εξοπλισμού που προμηθεύονται είναι πιθανό να είναι το κορυφαίο είδος που θα ξεπεραστεί νωρίτερα.

Πέρυσι, οι τρεις κορυφαίοι πελάτες της Nvidia, που πιστεύεται ευρέως ότι είναι η Alphabet, η Amazon και η Microsoft, δαπάνησαν περίπου 15 δις δολάρια ο καθένας για το πυρίτιο του κ. Huang. Η Meta μάλλον δεν ήταν πολύ πίσω. Η Alphabet και η Amazon πλήρωσαν επίσης μερικά δισεκατομμύρια περισσότερα σε εταιρείες όπως η Broadcom και η Marvell για ειδικά κατασκευασμένα τσιπ με βάση τα δικά τους εσωτερικά σχέδια. Έτσι, είναι ανησυχητικό ότι ακόμα και για κάθε 10 δις δολάρια περιουσιακών στοιχείων διακομιστών που μετατοπίζονται στο χρονοδιάγραμμα ενός έτους, τα κέρδη ανά μετοχή θα μειώνονταν κατά 7% για την Alphabet και τη Microsoft και κατά 12% για την Amazon και τη Meta. Για την Oracle, με τον αυστηρότερο ισολογισμό της, η πτώση είναι 6% ανά 1 δις δολάρια περιουσιακών στοιχείων. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν πρόκειται να χάσει την αύρα των τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Πόσα τρισεκατομμύρια ακριβώς; Ρωτήστε έναν λογιστή.

Πηγή: The Economist