Mε δεδομένες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά, η ελληνική κυβέρνηση αναζητά ευρωπαϊκές λύσεις, καθώς το δημοσιονομικό καθεστώς θέτει «φρένο» και σε μια μακρόχρονη διαδικασία ενισχύσεων.

Όπως γράφει η Σίσσυ Σταυροπιερράκου στην Ημερησία:

«Κανένας εθνικός προϋπολογισμός δεν μπορεί να σηκώσει τα βάρη από την έκρηξη στην αγορά ενέργειας που πυροδοτείται από τη φωτιά της ρωσικής εισβολής. Στην επόμενη Σύνοδο πρέπει να ληφθούν μέτρα για την ενίσχυση του παραγωγικού ιστού», ανέφερε με νόημα χθες ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε τηλεδιάσκεψη με τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, προσθέτοντας ότι «τα ευρωπαϊκά προβλήματα αναζητούν ευρωπαϊκές λύσεις, αλλιώς η ήπειρός μας θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη Λερναία Ύδρα του λαϊκισμού. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στη νέα άνοδο του λαϊκισμού να ανατρέψει τον δρόμο της αλήθειας, των δικαιωμάτων, της ανάπτυξης».

Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού αποτυπώνουν την κυβερνητική αγωνία σχετικά με τις συνέπειες που θα έχει στο εκλογικό σώμα η πρωτοφανής ακρίβεια που ροκανίζει τα εισοδήματα αλλά και την ανάγκη για ενίσχυση των νοικοκυριών με στοχευμένα μέτρα.

Με τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό ύψους 2,6 δισ. ευρώ που κατέθεσε χθες το βράδυ το υπουργείο Οικονομικών διευρύνει τις κρατικές δαπάνες που θα διατεθούν φέτος σε 70,5 δισεκατομμύρια προκειμένου να καλύψει έκτακτες ανάγκες νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Από αυτό το ποσό, το μισό δισ. ευρώ προορίζεται για την καταβολή επιταγής ακρίβειας σε ευάλωτα νοικοκυριά πριν από το Πάσχα και την παράταση του προγράμματος Συν-Εργασία, ενώ τα υπόλοιπα αποτελούν «μαξιλάρι» για τις παροχές του επόμενου διαστήματος.

Νάρκη για εισοδήματα-καταθέσεις

Ουδείς μπορεί να αρνηθεί ότι η επέλαση της ακρίβειας «κατατρώει» την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, αυξάνει τα έξοδα για τις επιχειρήσεις -με τις μικρομεσαίες να «αγκομαχούν» ολοένα και περισσότερο-, ενώ «εξαϋλώνει» όλα τα μέτρα ανακούφισης που έχει ανακοινώσει έως τώρα η κυβέρνηση.

Όπως διαπιστώνουν όλες οι έρευνες, το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού πηγαίνει πια στην κάλυψη βασικών αναγκών, όπως είναι η αγορά τροφίμων, η προμήθεια καυσίμων και η πληρωμή λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος ή φυσικού αερίου.

Ευνόητα, οι καταθέσεις χάνουν σημαντικό μέρος της αξίας τους, αφού το μηδενικό επιτόκιο κατάθεσης δεν καλύπτει καμία από τις πληθωριστικές απώλειες.

Με δεδομένο ότι στα τέλη του 2021 οι τραπεζικές καταθέσεις των νοικοκυριών ανήλθαν στα 135 δισ. ευρώ, ένας μεσοσταθμικός ετήσιος πληθωρισμός της τάξης του 5% μπορεί να οδηγήσει εμμέσως σε απώλειες καταθέσεων της τάξης των 6,75 δισ. ευρώ.

Οπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη, με έναν πληθωρισμό 5% το 2022 τα 1.000 ευρώ θα απωλέσουν ένα αντίστοιχο ποσοστό της αξίας τους και θα διαμορφωθούν στην πραγματικότητα σε 950 ευρώ.

Ερευνα που είχε πραγματοποιηθεί τη δεκαετία του 1970 έδειχνε ότι μία μονάδα αύξησης του πληθωρισμού μειώνει τη μέση αίσθηση ευημερίας της κοινωνίας κατά 0,6%. 

Εφιαλτικές νέες προβλέψεις για την ακρίβεια

Οι ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά έχουν λάβει τη μορφή χιονοστιβάδας, με τους καταναλωτές είτε να μειώνουν τις ποσότητες των προϊόντων που αγοράζουν είτε να επιλέγουν προϊόντα χαμηλότερης διατροφικής αξίας που είναι και φθηνότερα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, τις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένεται να αυξηθούν οι τιμές σε δεκάδες βασικά αγαθά, σε ποσοστό που θα φθάσει ακόμη και το 50%.

Ειδικότερα, στη λίστα των προϊόντων που αναμένεται να ανατιμηθούν μέχρι τα μέσα Μαΐου περιλαμβάνονται τα εξής προϊόντα: Σπορέλαια από 10% έως 30%, αλεύρι έως 30%, ζωοτροφές έως 25%, σιμιγδάλι 15%, ελαιόλαδο από 9% έως 13%, φρυγανιές 11%, μπισκότα από 6% έως 11%, ψωμί για τοστ 12%, παξιμάδια 11%, ψωμί 8%, αλλαντικά 6%, κρουασάν 20%, χαρτικά 10%, μαρμελάδες 10%, ρύζι 7,5%, οδοντόκρεμες 5%, υγρό πιάτων 9%, τσάι 5%, τυριά από 1,5% έως 15%, αλλαντικά 6%, γάλα και χυμοί 3%.

Eπισφαλείς οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό

Tο νέο άλμα του πληθωρισμού τον Μάρτιο εντείνει την ανησυχία για την πορεία των τιμών τους επόμενους μήνες και τις επιπτώσεις των ανατιμήσεων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Οι εφιαλτικές νέες προβλέψεις δείχνουν ότι οι ανοδικές τάσεις του πληθωρισμού θα συνεχιστούν και τους επόμενους μήνες. Μια παράταση του πολέμου πέραν του καλοκαιριού και η διατήρηση των τιμών της ενέργειας σε υψηλά επίπεδα θα επιδεινώσουν περαιτέρω την κατάσταση.

Το οικονομικό επιτελείο ήδη ξαναγράφει τους στόχους του προϋπολογισμού για το 2022 και ανεβάζει την πρόβλεψη για τον πληθωρισμό από το 1% του προϋπολογισμού στο 5%. Τα παραπάνω μεγέθη αποτελούν το βασικό σενάριο της κυβέρνησης, το οποίο θα περιλαμβάνεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα αποσταλεί στα τέλη του μήνα στις Βρυξέλλες, ενώ σε περίπτωση που υπάρξουν δυσμενείς εξελίξεις η πρόβλεψη θα αλλάξει εκ νέου.

Σύμφωνα με την έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο βασικό σενάριο στο 5,2%, ενώ στο δυσμενές στο 7%. Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, στο βασικό σενάριο ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 6,99% το 2022, στο βασικό στο 7,43%, ενώ στο ακραίο σενάριο θα εκτοξευτεί στο 11,01%. Το βασικό σενάριο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δείχνει τον ετήσιο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη στο 5,1% το 2022, από 3,2%.