Αν και η σημερινή παρουσία των ελληνικών τραπεζικών ομίλων στην ευρωπαϊκή σκηνή απέχει από εκείνη των προ κρίσης ετών –όταν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες είχαν αναπτυχθεί σε δέκα χώρες και το διεθνές τους ενεργητικό ξεπερνούσε τα 60 δισ. ευρώ (σε αξίες 2008)– η επιδίωξη για εσόδων μέσω συνεργασιών σε ένα περιβάλλον υποχωρούντων επιτοκίων κυριαρχεί στους στρατηγικούς τους σχεδιασμούς, με έμφαση στην αξιοποίηση ευκαιριών εντός και εκτός συνόρων.

Η πρόσφατη τοποθέτηση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας, Κυριάκου Πιερρακάκη, κατά τη γενική συνέλευση της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, με αναφορά στην ανάγκη δημιουργίας «εθνικών πρωταθλητών» με επίκεντρο τον τραπεζικό τομέα, εκλήφθηκε ως προτροπή για ενίσχυση και μέσω εσωτερικών συγχωνεύσεων – ένα σενάριο που έχει τεθεί κατά το παρελθόν χωρίς επιτυχή κατάληξη. Ο κ. Πιερρακάκης κάλεσε τις τράπεζες να είναι ταυτόχρονα ισχυρές στην εγχώρια αγορά και επιδραστικές στην περιφέρεια, ώστε να καταστούν εκ νέου φορείς επιχειρηματικότητας, εξωστρέφειας και κύρους σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Το παρόν στρατηγικό ενδιαφέρον εστιάζει στον εντοπισμό αγορών στις οποίες οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο και στην ενίσχυση συνεργασιών με υψηλή προστιθέμενη αξία.

Στο πλαίσιο αυτό, η πρόσφατη επίσκεψη του CEO της UniCredit, Andrea Orcel, στην Αθήνα και η συνάντησή του με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, προσέδωσαν μήνυμα αισιοδοξίας για την αναβάθμιση της θέσης της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό χρηματοοικονομικό περιβάλλον και για την πρόοδο προς την τραπεζική ένωση. Σύμφωνα με τη Τράπεζα της Ελλάδος, η αύξηση της συμμετοχής της UniCredit στο 20% του μετοχικού κεφαλαίου της Alpha Bank, καθώς και η ενίσχυση της στρατηγικής τους συνεργασίας, αποτελούν βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.

Ο CEO της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης, ανέφερε ότι η συνεργασία με τη UniCredit υλοποιείται με συγκεκριμένες δράσεις, όπως η προώθηση καινοτόμων χρηματοδοτικών λύσεων για την ενίσχυση της στέγασης –τόσο από πλευράς προσφοράς όσο και ζήτησης– με έμφαση στην ανάπτυξη κοινωνικής κατοικίας. Στον επιχειρηματικό τομέα, η συνεργασία αφορά τη στήριξη των ΜμΕ και τοπικών επιχειρήσεων, αξιοποιώντας μεταξύ άλλων και το πανελλαδικό δίκτυο των ΕΛΤΑ. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το όφελος εντοπίζεται σε διεθνείς χρηματοδοτήσεις, εκδόσεις ομολόγων, συμβουλευτικές υπηρεσίες σε εξαγορές και την προώθηση επενδυτικών προϊόντων στις ευρωπαϊκές αγορές.

Η Eurobank ενισχύει τη θέση της ως ισχυρός χρηματοοικονομικός πόλος, διαθέτοντας παρουσία σε Ελλάδα, Κύπρο, Βουλγαρία και Λουξεμβούργο και ενεργητικό άνω των 100 δισ. ευρώ. Με την απόκτηση της Ελληνικής Τράπεζας, αναδεικνύεται στον κορυφαίο τραπεζικό όμιλο στην Κύπρο, η οποία –σύμφωνα με τη στρατηγική της διοίκησης– προορίζεται να λειτουργήσει ως διαμεσολαβητικός κόμβος που θα ενώνει την Ευρώπη με νέες αγορές όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ινδία. Όπως έχει δηλώσει ο CEO Φωκίων Καραβίας, επόμενο βήμα είναι η ενίσχυση της παρουσίας της στη Βουλγαρία, αγορά από την οποία προέρχεται το 16% των συνολικών εσόδων του ομίλου και στην οποία εξετάζονται περαιτέρω εξαγορές.

Η εξαγορά της AstroBank και η στρατηγική της Εθνικής

Η Alpha Bank συμπληρώνει τις κινήσεις εξωστρέφειας με την εξαγορά της AstroBank, ενισχύοντας τη θέση της στην Κύπρο και κατακτώντας τη θέση της τρίτης συστημικής τράπεζας στη χώρα. Όπως δήλωσε ο Νίκος Σαλακάς, Chief of Corporate Center και General Counsel του ομίλου, η εξαγορά όχι μόνο διπλασιάζει την ετήσια κερδοφορία στην Κύπρο στα 100 εκατ. ευρώ, αλλά επιτρέπει και τη διεύρυνση δραστηριοτήτων στη διαχείριση περιουσίας και στα bancassurance προϊόντα. Παράλληλα, η πώληση της Alpha Bank Romania ενίσχυσε τη ρευστότητα του ομίλου και συνέβαλε στη δημιουργία της τρίτης μεγαλύτερης τράπεζας της Ρουμανίας μέσω συγχώνευσης με τη UniCredit Romania.

Οι στρατηγικές κινήσεις της Alpha Bank ενισχύονται από την απόκτηση της Axia Ventures, που αυξάνει τις δυνατότητες της στο investment banking, καθώς και της FlexFin, η οποία δραστηριοποιείται στο factoring. Σημαντική είναι επίσης η συνεργασία με τα ΕΛΤΑ, που στοχεύει στην υποστήριξη υποεξυπηρετούμενων πληθυσμιακών ομάδων.

Στο εσωτερικό, ξεχωρίζει η συμφωνία της Τράπεζας Πειραιώς για την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής έναντι 600 εκατ. ευρώ για το 100% των μετοχών (περιλαμβανομένου του 9,99% που διατηρούσε η Εθνική Τράπεζα). Η συμφωνία συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων ασφαλιστικών εξαγορών στην Ευρώπη το τελευταίο διάστημα και ενεργοποιεί τον μηχανισμό του «δανέζικου συμβιβασμού» (Danish Compromise) για την κεφαλαιακή διαχείριση της εξαγοράς. Ο CEO της Πειραιώς, Χρήστος Μεγάλου, δήλωσε πως η κίνηση αυτή εντάσσεται στη στρατηγική αύξησης των εσόδων από προμήθειες, προσεγγίζοντας τα επίπεδα των ιταλικών τραπεζών (30% επί των συνολικών εσόδων).

Τέλος, η νέα ψηφιακή τράπεζα Snappi, που αναπτύσσει η Πειραιώς, αν και δεν αποτελεί εξαγορά, συνιστά εξωστρεφή πρωτοβουλία, καθώς έχει αδειοδοτηθεί από την ΕΚΤ και μπορεί να επεκταθεί σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές.