Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ίντερμιτ Γκιλ, τονίζει στην έκθεση ότι η περίοδος σταθεροποίησης μετά από σειρά σοβαρών φυσικών και ανθρωπογενών κρίσεων έχει πλέον παρέλθει, επισημαίνοντας ότι «η παγκόσμια οικονομία έχει εισέλθει εκ νέου σε περίοδο έντονης αναταραχής».

Η νέα εκτίμηση για την παγκόσμια ανάπτυξη είναι κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερη από την πρόβλεψη του Ιανουαρίου, εξέλιξη που αποδίδεται σε επιδείνωση των προοπτικών για τις ΗΠΑ και άλλες σημαντικές οικονομίες.

Η ανάπτυξη στις Ηνωμένες Πολιτείες προβλέπεται πλέον στο 1,4% για το 2025, σημαντικά μειωμένη σε σχέση με το 2,3% που εκτιμάτο στις αρχές του έτους. Χωρίς να γίνεται ρητή αναφορά στον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, η έκθεση επισημαίνει την «ουσιώδη αύξηση των εμπορικών φραγμών» ως βασικό ανασταλτικό παράγοντα για την αμερικανική οικονομία. Η Παγκόσμια Τράπεζα σημειώνει πως η αναμενόμενη ανάπτυξη των ΗΠΑ το 2025 θα είναι η μισή από αυτή του 2024 (2,8%).

Εμπορική πολιτική και παγκόσμιες επιπτώσεις

Στο ίδιο πνεύμα με προηγούμενες παρεμβάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και του ΟΟΣΑ, η Παγκόσμια Τράπεζα διατυπώνει την εκτίμηση ότι οι εμπορικές πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ ενδέχεται να επιβραδύνουν σημαντικά την παγκόσμια ανάπτυξη. Οι προβλέψεις της βασίζονται στην παραδοχή ότι τα επίπεδα δασμών που ίσχυαν στα τέλη Μαΐου θα διατηρηθούν σταθερά τα επόμενα χρόνια — περιλαμβανομένων και των μειωμένων δασμών σε κινεζικά προϊόντα που συμφωνήθηκαν στη Γενεύη μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.

Η Τράπεζα προβλέπει ασθενική παγκόσμια ανάκαμψη την επόμενη διετία, με την παραγωγή να υπολείπεται αισθητά των προσδοκιών που είχαν διαμορφωθεί προ μερικών μηνών. Εάν οι δασμοί μειωθούν στο ήμισυ των επιπέδων του Μαΐου, η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα ενισχυθεί κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες, κατά μέσο όρο, την περίοδο 2025–2026.

Το παγκόσμιο εμπόριο αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό μόλις 1,8% το 2025, έναντι 3,4% το 2024. Η έκθεση προειδοποιεί ότι η ανάπτυξη δεν προβλέπεται να επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδα, υποδηλώνοντας διαρθρωτική κάμψη των εμπορικών ροών. Το 2027, ο ρυθμός αύξησης του εμπορίου αναμένεται να φτάσει το 2,7%, αισθητά χαμηλότερα από τον μέσο όρο 4,6% της δεκαετίας του 2010.

Επιβράδυνση και διαρθρωτικές αδυναμίες

Η επιβράδυνση του εμπορίου σε παγκόσμιο επίπεδο εκλαμβάνεται ως σοβαρή απειλή, ειδικά καθώς πολλές χώρες αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους, γεωπολιτικές εντάσεις και επίμονα υψηλά επιτόκια. Ο Γκιλ τονίζει ότι αρκετές από τις συνθήκες που ευνόησαν την παγκόσμια οικονομική πρόοδο των τελευταίων 50 ετών έχουν πλέον ανατραπεί. Τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια που χαρακτήρισαν τις πρώτες δύο δεκαετίες του 21ου αιώνα αποτελούν πλέον παρελθόν, περιορίζοντας τον δημοσιονομικό χώρο για πολιτικές στήριξης.

Προβλέψεις για τις κυριότερες οικονομίες

Για τις ΗΠΑ, η Παγκόσμια Τράπεζα σημειώνει πως οι ασταθείς και επιθετικές εμπορικές πολιτικές του πρώην προέδρου Τραμπ, περιλαμβανομένων εκτεταμένων δασμών έως και 10% σε πλήθος εισαγόμενων αγαθών, αυξάνουν το κόστος και εντείνουν τα αντίποινα από άλλες χώρες, πλήττοντας την ανταγωνιστικότητα.

Η κινεζική οικονομία, σύμφωνα με τις προβλέψεις, θα επιβραδυνθεί στο 4,5% το 2025 από 5% το 2024, ενώ για το 2026 η πρόβλεψη είναι στο 4%. Η οικονομία της Κίνας αντιμετωπίζει σοβαρές πιέσεις, λόγω των αμερικανικών δασμών, της κρίσης στον τομέα των ακινήτων και της γήρανσης του πληθυσμού.

Η Ευρωζώνη αναμένεται να παρουσιάσει ιδιαίτερα χαμηλή ανάπτυξη, με 0,7% για το 2025, μετά το 0,9% του 2024. Οι αμερικανικοί δασμοί επηρεάζουν αρνητικά τις ευρωπαϊκές εξαγωγές, ενώ η απρόβλεπτη φύση της αμερικανικής εμπορικής πολιτικής εντείνει την αβεβαιότητα και αναστέλλει επενδυτικές πρωτοβουλίες.

Αντιθέτως, η Ινδία διατηρεί τη θέση της ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μεγάλη οικονομία παγκοσμίως, με εκτιμώμενο ρυθμό 6,3% για το 2025, ελαφρώς χαμηλότερο από το 6,5% του 2024.

Η Ιαπωνία προβλέπεται να ενισχύσει ελαφρώς την ανάπτυξή της στο 0,7% το 2025, από 0,2% το προηγούμενο έτος, αν και ο ρυθμός παραμένει σημαντικά χαμηλότερος από την πρόβλεψη του Ιανουαρίου (1,2%).