Κορύφωση ρίσκου και φαινόμενα «φούσκας»

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δανειολήπτες ζητούν χρηματοδότηση που υπερβαίνει κατά πολύ το κόστος κατασκευής —ακόμη και 150%— με την υπόθεση ότι οι εγκαταστάσεις θα αποκτήσουν υψηλότερη αξία όταν τεθούν σε λειτουργία και αρχίσουν να αποφέρουν έσοδα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Fermi Inc., η οποία, χωρίς να έχει ακόμη λειτουργικά data centers, έφτασε σε αποτίμηση 19 δισ. δολαρίων, μετατρέποντας τους ιδρυτές της σε δισεκατομμυριούχους πριν η μετοχή της υποχωρήσει κάτω από την τιμή εισαγωγής.

Η McKinsey εκτιμά ότι μόνο για data centers —συμπεριλαμβανομένων των AI υποδομών— απαιτούνται έως και 7 τρισ. δολάρια μέχρι το 2030. Την ίδια στιγμή, οι τεχνολογικοί κολοσσοί εγκαταλείπουν το μοντέλο αυτοχρηματοδότησης και στρέφονται σε δομημένες μορφές leasing για να επωφεληθούν από φορολογικά πλεονεκτήματα, χωρίς να εμφανίζουν υψηλή δανειακή επιβάρυνση.

Προειδοποιήσεις από κορυφαίους επενδυτές και τράπεζες

Ο Χάουαρντ Μαρκς της Oaktree Capital εκφράζει φόβους ότι η μανία επενδύσεων θα οδηγήσει σε υπερπροσφορά, καθιστώντας αρκετά data centers μη βιώσιμα, ενώ δεν αποκλείει κύμα χρεοκοπιών. Επιπλέον, προειδοποιεί πως η αναχρηματοδότηση θα γίνει πιο δύσκολη όταν λήξουν οι τρέχουσες συμφωνίες, ειδικά αν η τεχνολογική πρόοδος δεν αποδειχθεί αντάξια των προσδοκιών.

Επενδυτικά σχήματα όπως τα CMBS και ABS επιστρέφουν δυναμικά, με τις Goldman Sachs και JPMorgan να σημειώνουν ότι οι συμφωνίες γίνονται ολοένα πιο πολύπλοκες και αδιαφανείς, θυμίζοντας τη δομή των προϊόντων που προηγήθηκαν της κρίσης του 2008. Η JPMorgan επισημαίνει ότι η αγορά χρειάζεται «ολόκληρη την επενδυτική κοινότητα» για να απορροφήσει τους τεράστιους όγκους χρέους —μόνο στις ΗΠΑ, οι σχετικές συναλλαγές έχουν φτάσει τα 175 δισ. δολάρια μέσα στο 2025.

Ο Μαρκς επιπλέον αμφισβητεί τις χαμηλές αποδόσεις —μόλις 100 μ.β. πάνω από τα αμερικανικά ομόλογα— για επενδύσεις 30ετούς διάρκειας με τόσο υψηλό τεχνολογικό και αγοραστικό ρίσκο. Παράλληλα, αναλυτές όπως η Μισέλ Ράσελ-Ντόου του Schroders Capital τονίζουν ότι ορισμένες δομές χρηματοδότησης είναι τόσο σύνθετες ώστε η πραγματική αποτίμησή τους καθίσταται σχεδόν αδύνατη.

Ρυθμιστικές ανησυχίες και συστημικό ρίσκο

Οι αυξανόμενες αναφορές σε «φούσκα» κινητοποιούν και τις εποπτικές αρχές. Η Τράπεζα της Αγγλίας εξετάζει ήδη τον αυξανόμενο δανεισμό προς data centers, φοβούμενη πως οι εξαιρετικά υψηλοί δείκτες μόχλευσης και η ταχεία συσσώρευση χρέους ενδέχεται να δημιουργήσουν συστημικούς κινδύνους. Όπως σημειώνει η JPMorgan, το φαινόμενο μπορεί να συνοψιστεί στη φράση: «everything, everywhere, all at once» — περιγράφοντας τον πρωτοφανή όγκο χρηματοδότησης που κατευθύνεται ταυτόχρονα σε κάθε γωνιά της αγοράς.