Οι συναλλαγές που προκαλούν προβληματισμό

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η εξάπλωση των μοχλευμένων στρατηγικών «relative value», όπως οι συναλλαγές που βασίζονται σε μικρές διαφοροποιήσεις τιμών μεταξύ ομολόγων και συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης (cash-futures basis trades).

Αυτές οι πρακτικές έχουν ενισχυθεί σημαντικά στις ΗΠΑ και σε άλλες σύνθετες αγορές, όμως βρίσκονται πλέον στο μικροσκόπιο των εποπτικών αρχών, ειδικά μετά την αναταραχή που προκάλεσαν τα margin calls στα futures των αμερικανικών κρατικών ομολόγων το 2021, η οποία είχε διαταράξει την ομαλή λειτουργία της μεγαλύτερης αγοράς κρατικού χρέους στον κόσμο.

Σύμφωνα με τον de Cos, περίπου το 70% των διμερών repos σε δολάρια που πραγματοποιούνται από hedge funds και περίπου το 50% των αντίστοιχων συναλλαγών σε ευρώ εκτελούνται χωρίς καμία εκπτωτική τιμή (zero haircut). Αυτό σημαίνει ότι οι δανειστές δεν θέτουν ουσιαστικά περιορισμούς στη μόχλευση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί με εξασφάλιση κρατικά ομόλογα.

Η «εκπτωτική τιμή» είναι ο μηχανισμός που μειώνει την αξία των τίτλων που δίνονται ως ενέχυρο, ώστε να καλύπτεται ο πιστωτικός κίνδυνος του αντισυμβαλλόμενου. Όπως εξηγεί και έκθεση της Fed της Νέας Υόρκης, στα τριμερή repos η επιβολή haircut αποτελεί βασικό εργαλείο διαχείρισης κινδύνου και εφαρμόζεται σχεδόν σε όλα τα συναλλακτικά ζεύγη.

Γιατί απαιτείται περιορισμός στη μόχλευση

Με τις δημογραφικές εξελίξεις και τις αυξανόμενες αμυντικές δαπάνες να ωθούν το χρέος των ανεπτυγμένων οικονομιών σε επίπεδα που θα μπορούσαν να αγγίξουν το 170% του ΑΕΠ έως το 2050 – εάν δεν υπάρξει δημοσιονομική προσαρμογή – ο de Cos τόνισε ότι η συγκράτηση της μόχλευσης στον μη τραπεζικό χρηματοοικονομικό τομέα πρέπει να αποτελεί «κεντρική προτεραιότητα πολιτικής».

Πρότεινε έναν συνδυασμό στοχευμένων εργαλείων, δίνοντας έμφαση σε δύο παρεμβάσεις που θεωρεί πιο αποτελεσματικές:

Ευρύτερη χρήση της κεντρικής εκκαθάρισης, ώστε οι συμμετέχοντες στις αγορές κρατικών ομολόγων να αντιμετωπίζονται με πιο ομοιόμορφους όρους.

Θέσπιση ελάχιστων haircuts στα κρατικά ομόλογα που κατατίθενται ως ενέχυρο από τα hedge funds, ώστε να περιοριστεί το εύρος των μοχλευμένων συναλλαγών.

Όπως σημείωσε, η ενίσχυση της παρουσίας των μη τραπεζικών χρηματοπιστωτικών οργανισμών σε μια περίοδο όπου τα επίπεδα χρέους βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά, εγείρει σημαντικές προκλήσεις για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Οι παρεμβάσεις, τόνισε, πρέπει να εφαρμόζονται με στοχευμένο τρόπο και όχι οριζόντια.

Επιπλέον, υπογράμμισε ότι οι swap lines των κεντρικών τραπεζών παραμένουν ένα κρίσιμο εργαλείο για τη στήριξη του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος σε περιόδους οξείας αναταραχής.

Ο έλεγχος του πληθωρισμού εξακολουθεί να είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος ενίσχυσης της βιωσιμότητας του χρέους, καθώς μειώνει τα risk premia, ενώ η διαφύλαξη της ανεξαρτησίας των κεντρικών τραπεζών παραμένει απολύτως αναγκαία.

«Με την επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης πολλών κρατών, η ανάγκη για αξιόπιστη νομισματική πολιτική και για ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες είναι πιο έντονη από ποτέ», κατέληξε ο de Cos.