Μέσα σε μόλις έναν μήνα, ο Trump ανακοίνωσε επιβολή δασμών σχεδόν σε όλους τους βασικούς εμπορικούς εταίρους της χώρας, μόνο και μόνο για να τους αναβάλει εκ νέου. Επέβαλε νέους δασμούς στην Κίνα, τους αύξησε περαιτέρω σε απάντηση των κινεζικών αντιποίνων και τώρα τους μείωσε μερικώς για περίοδο 90 ημερών. Πρόκειται για μια ακολουθία αλλεπάλληλων ανατροπών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα δύο περιστατικά όπου δασμοί ανακοινώθηκαν και ακυρώθηκαν μέσα στην ίδια ημέρα.

«Πολλοί από τους εμπορικούς μας εταίρους αναρωτιούνται αν αυτή η ασταθής προσέγγιση θα καθορίζει στο εξής την εμπορική πολιτική των ΗΠΑ», δήλωσε στους New York Times ο οικονομολόγος Steven J. Davis του Πανεπιστημίου Stanford, που μελετά την επίδραση της αβεβαιότητας στην οικονομία. «Πλέον, είναι εμφανές ότι αρκετά κράτη αναθεωρούν την εικόνα των ΗΠΑ ως αξιόπιστου εμπορικού συνομιλητή», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με δείκτη πολιτικής αβεβαιότητας που ανέπτυξε ο Davis με δύο ακόμη ερευνητές, τον Μάιο καταγράφηκε ιστορικό υψηλό, ξεπερνώντας ακόμα και τις κρίσεις του 2008 και του 2020. Έρευνες δείχνουν ότι η αβεβαιότητα αυτή, από μόνη της, μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα, αποθαρρύνοντας προσλήψεις και επενδύσεις.

Πρόσκαιρη σταθερότητα

Η νέα συμφωνία ΗΠΑ–Κίνας μπορεί να προσφέρει βραχυπρόθεσμα μια αναγκαία περίοδο ηρεμίας. Για τις επόμενες 90 ημέρες, οι ΗΠΑ θα μειώσουν τους δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές στο 30%, από το προηγούμενο 145%, ενώ και το Πεκίνο θα προβεί σε ανάλογη κίνηση. Παρά το ότι τα επίπεδα αυτά παραμένουν υψηλά συγκριτικά με την προ-Τραμπ εποχή, η μείωση κρίνεται επαρκής για να ξαναρχίσει η εμπορική ροή που είχε ουσιαστικά ανασταλεί λόγω των υπερβολικών επιβαρύνσεων.

Για τους επενδυτές, η συμφωνία αποτελεί σημάδι ότι υπάρχει διάθεση αποφυγής πλήρους εμπορικής ρήξης. «Αυτό που φαίνεται είναι ότι σημειώνεται ουσιαστική πρόοδος», δήλωσε ο καθηγητής διοίκησης επιχειρήσεων Sina Golara του Georgia State University. «Υπάρχει ξεκάθαρη πολιτική βούληση για μια συμφωνία. Όλα δείχνουν θετικά».

Οι κίνδυνοι παραμένουν

Παρά τα θετικά σημάδια, η συμφωνία δεν έχει νομική ισχύ, καθώς πρόκειται για μονομερή προεδρική απόφαση και όχι για συντεταγμένη πράξη επικυρωμένη από το Κογκρέσο. Αυτό σημαίνει ότι ο πρόεδρος Trump έχει πλήρη ευχέρεια να ανακαλέσει τη συμφωνία και να επαναφέρει υψηλούς δασμούς στο τέλος της περιόδου των 90 ημερών. Ο ίδιος δήλωσε ότι αν δεν υπάρξει συνολική εμπορική συμφωνία με την Κίνα μέχρι τότε, οι δασμοί θα αυξηθούν σημαντικά, αν και -όπως είπε- δεν αναμένονται να φτάσουν και πάλι στο 145%.

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, πολλές επιχειρήσεις στις ΗΠΑ δηλώνουν ότι καθυστερούν τις προσλήψεις και τις επενδύσεις έως ότου ξεκαθαριστεί το τοπίο. Ακόμα και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ περιμένει μεγαλύτερη σταθερότητα για να μπορέσει να σχεδιάσει την επόμενη νομισματική της κίνηση. Οι αξιωματούχοι της Fed προειδοποιούν για πιθανές αυξήσεις τιμών και επιβράδυνση της ανάπτυξης, ωστόσο η εμπορική αστάθεια δυσχεραίνει την άσκηση πολιτικής. Έτσι, προτίμησαν να διατηρήσουν τα επιτόκια σταθερά, περιμένοντας να διαπιστώσουν την κατεύθυνση της οικονομίας πριν προχωρήσουν σε νέες αποφάσεις.

Πηγή: New York Times