Ο καθηγητής φορολογικού δικαίου του NYU, Daniel Hemel, σε μια πολύ επιδραστική ανάλυση, σημείωσε πώς η δωρεά του 98% των μετοχών της Patagonia έμοιαζε «σχεδόν ακριβώς ίδια» με αυτό που είχε κάνει ο Barre Seid μόλις ένα χρόνο νωρίτερα. Ο Seid δώρισε επίσης τις μετοχές της εταιρείας του σε ένα καταπίστευμα και στη συνέχεια πούλησε την εταιρεία για 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια, αφήνοντας το καταπίστευμα ελεύθερο να ξοδέψει τα έσοδα για πολιτικούς σκοπούς.

Οι συμφωνίες χρησιμοποίησαν την ίδια δομή, παρέχοντας σχεδόν τα ίδια φορολογικά οφέλη στον Chouinard και στον Seid. Αλλά από την άποψη της εταιρικής διακυβέρνησης, η σύγκριση δεν έχει νόημα. Σε αντίθεση με τον Seid, ο Chouinard δεν προσπαθεί να πουλήσει την εταιρεία του, αλλά να την προστατεύσει. Πράγματι, όλες οι μετοχές με δικαίωμα ψήφου της Patagonia (2%) πηγαίνουν σε ένα δεύτερο καταπίστευμα, που εύστοχα ονομάζεται «Patagonia Purpose Trust». Αυτός ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός πρέπει να διατηρήσει την ευθύνη και τον σκοπό της εταιρείας μετά την αποχώρηση του ιδρυτή και λειτουργεί εντελώς ξεχωριστά από το καταπίστευμα που λαμβάνει το 98% – το  μερίδιο του λέοντος –  από τα κέρδη της εταιρείας.

Εάν το σχέδιο λειτουργήσει, ο Chouinard θα έχει λύσει μια πρόκληση που διέφυγε από πολλούς οραματιστές ιδρυτές εταιρειών πριν από αυτόν. Πεφωτισμένοι καπιταλιστές από τον John Cash Penney μέχρι τον Levi Strauss και την Anita Roddick του The Body Shop προσπάθησαν αλλά συχνά απέτυχαν να εδραιώσουν τον σκοπό της εταιρείας τους, διαπίστωσε ο καθηγητής επιχειρηματικής ηθικής James O’Toole. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων που μελέτησε, οι εταιρείες είτε κατέρρευσαν, είτε εξαγοράστηκαν ή έχασαν με άλλο τρόπο τον αρχικό τους σκοπό αφότου ο ιδρυτής τους αποχώρησε ή έχασε τον έλεγχο. Τι έφταιξε; Οι ελάχιστες δικλείδες προστασίες σχετικά με την ιδιοκτησία και τη διακυβέρνηση της εταιρείας.

Ο πρόεδρος της Patagonia, Charles Conn, ο οποίος έγραψε ένα άρθρο γνώμης στο Fortune νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, μας είπε σε μια συνέντευξη ότι η εταιρεία και η ιδρυτική της οικογένεια γνώριζαν καλά αυτήν την ιστορία και είπε ότι ήταν κρίσιμης σημασίας για τη δική τους ειδική δομή της συμφωνίας.

«Συνειδητοποιήσαμε ότι ο μεγαλύτερος αντίκτυπος του Yvon και της Patagonia δεν ήταν τα χρήματα που είχαν δώσει μέχρι σήμερα, αλλά η δημιουργία μιας εταιρείας-σύμβολο που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως παράδειγμα για άλλες εταιρείες αναφορικά με μια εναλλακτική διαδρομή. Αν πουλούσαμε την επιχείρηση για να δωρίσουμε ακόμα και ένα τεράστιο ποσό, αλλά η επιχείρηση γινόταν σαν οποιαδήποτε άλλη, θα είχαμε καταστρέψει την πιθανότητα να κάνουμε τον καπιταλισμό διαφορετικό».

Πηγή: Fortune