Ωστόσο, η αιφνίδια μετάβαση από μια αιφνιδιαστική αεροπορική επίθεση σε κατάπαυση πυρός – με θεαματικές ανακοινώσεις μέσω κοινωνικών δικτύων – ανέδειξε για ακόμη μία φορά την ανορθόδοξη προσέγγιση του Τραμπ στην άσκηση εξουσίας.

Δεν ήταν μόνο οι σύμμαχοι που παρακάμφθηκαν. Αμερικανοί αξιωματούχοι, που υπό κανονικές συνθήκες θα έπαιζαν ρόλο σε μια τέτοια κρίση, έμειναν επίσης εκτός, σύμφωνα με μέλη της κυβέρνησης — μια ακόμη ένδειξη του περιορισμένου κύκλου προσώπων που εμπιστεύεται ο Τραμπ.

Σχεδόν αμέσως μετά τα χτυπήματα των βομβαρδιστικών B-2, ο Τραμπ κάλεσε τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, λέγοντας ότι «ήρθε η ώρα να τελειώσει ο πόλεμος», όπως ανέφερε υψηλόβαθμος κυβερνητικός αξιωματούχος. Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο: οι ΗΠΑ ολοκλήρωσαν τη στρατιωτική τους αποστολή και δεν θα συνεχίσουν τις επιθετικές επιχειρήσεις – και το Ισραήλ πρέπει να κάνει το ίδιο.

Συντριπτική ισχύς

Ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς περιέγραψε τις εξελίξεις ως ένα νέο δόγμα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ: σαφής καθορισμός των εθνικών συμφερόντων, επιθετική διαπραγμάτευση και χρήση συντριπτικής ισχύος όταν χρειάζεται.

Η ισχύς, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ήταν ο στόλος των B-2 που έπληξαν υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν στο Φορντό και τη Νατάνζ με 14 βόμβες GBU-57, βάρους 13.600 κιλών η καθεμία. Πέτυχαν ό,τι δεν είχε καταφέρει το Ισραήλ, παρότι είχε εξασφαλίσει εναέρια υπεροχή πάνω από το Ιράν. Σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, οι εγκαταστάσεις στη Φορντό υπέστησαν σημαντικές, όπως και αυτές στη Νατάνζ. «Οι εγκαταστάσεις που χτυπήσαμε στο Ιράν καταστράφηκαν ολοσχερώς – και όλοι το ξέρουν», έγραψε ο Τραμπ στα social media.

Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, ισραηλινές πόλεις δέχθηκαν χτυπήματα από ιρανικούς βαλλιστικούς πυραύλους, ενώ οι ιρανικοί στρατιωτικοί στόχοι βομβαρδίστηκαν επίσης. Καμία από τις δύο πλευρές δεν ήθελε να συνεχιστεί ο πόλεμος με τέτοια ένταση και αμφότερες αναζητούσαν μια διέξοδο που να μπορεί να παρουσιαστεί ως νίκη.

Το Ισραήλ θεωρούσε ότι είχε πλήξει τους πιο κρίσιμους ιρανικούς στόχους και δεν έβλεπε μεγάλο όφελος από τη συνέχιση των επιχειρήσεων, σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στην ισραηλινή κυβέρνηση.

Το Ιράν, εν τω μεταξύ, αντάλλασσε για μέρες μηνύματα με την Ουάσινγκτον μέσω Αράβων μεσολαβητών. Το βράδυ του Σαββάτου, ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, ενημέρωσε αρκετές αραβικές χώρες ότι επίκειται επίθεση κατά του Ιράν. Μετά την επίθεση, κατ’ εντολή Τραμπ, ο Γουίτκοφ επικοινώνησε απευθείας με τον Ιρανό ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγκτσί, μεταφέροντάς του ότι το Ιράν πρέπει να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και ότι οι ΗΠΑ μπορούν να προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερη καταστροφή.

Αραβικές χώρες μετέφεραν και εκείνες στην Τεχεράνη την ανάγκη υποχωρήσεων. Ο Αραγκτσί, όμως, απάντησε ότι η Ισλαμική Δημοκρατία δεν διαπραγματεύεται «κάτω από πυρά» και δεν πρόκειται να εγκαταλείψει το πυρηνικό της πρόγραμμα.

Όταν οι ΗΠΑ έπληξαν τις εγκαταστάσεις στο Φορντό, τη Νατάνζ και την Ισφαχάν, ο επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων του Ιράν δεσμεύτηκε για αντίποινα, κατηγορώντας τις ΗΠΑ για παραβίαση κυριαρχίας.

Οι βόμβες στο Κατάρ

Η απάντηση της Τεχεράνης ήρθε με ένα σμήνος πυραύλων που εκτοξεύτηκε κατά της αμερικανικής βάσης Αλ Ουντέιντ στο Κατάρ – προφανώς σχεδιασμένη να αποφύγει περαιτέρω κλιμάκωση.

Λίγο πριν την επίθεση, Ιρανοί αξιωματούχοι ενημέρωσαν το Κατάρ ότι η βάση θα χτυπηθεί. Η Ντόχα μετέφερε την πληροφορία στις ΗΠΑ, οι οποίες είχαν ήδη απομακρύνει αεροσκάφη και προσωπικό. Η αμερικανική πρεσβεία προειδοποίησε τους πολίτες να παραμείνουν σε ασφαλή καταφύγια.

Το Κατάρ έκλεισε τον εναέριο χώρο του εν αναμονή της ιρανικής επίθεσης: συνολικά εκτοξεύθηκαν 19 πύραυλοι, όλοι αναχαιτίστηκαν εκτός από έναν που έπεσε χωρίς να προκαλέσει ζημιές κοντά στη βάση.

Ο Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ-Θάνι δήλωσε ότι το Κατάρ είχε εκ των προτέρων πληροφόρηση που επέτρεψε την προετοιμασία των ΗΠΑ και της ίδιας της χώρας, χωρίς να αποκαλύψει περισσότερες πληροφορίες.
Αμέσως μετά την επίθεση, ο αντιπρόεδρος Βανς μίλησε τηλεφωνικά με τον πρωθυπουργό του Κατάρ, ενώ ο Τραμπ κάλεσε τον εμίρη Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ-Θάνι και του ζήτησε να μεταφέρει στην Τεχεράνη μήνυμα περί κατάπαυσης του πυρός. Ο εμίρης συμφώνησε – και το Ιράν επίσης.

Παρά το γεγονός ότι λίγες ώρες νωρίτερα ο Τραμπ δήλωνε πρόθυμος να επιδιώξει «αλλαγή καθεστώτος» στο Ιράν, ανακοίνωσε την εκεχειρία στα social media με ενθουσιασμό: «ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ!»

Ο αναλυτής Μάικλ Γουαχίντ Χάνα σχολίασε: «Ο Τραμπ δεν είναι ειρηνιστής, αλλά αποφεύγει τις μακρόχρονες εμπλοκές. Θέλει να κάνει ό,τι δεν κατάφεραν οι προκάτοχοί του».

Διπλωμάτες που συνήθως προετοιμάζονται για τέτοιες επαφές δεν ενημερώθηκαν. Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας φέρεται να ήταν σχεδόν ανενεργό.

Ο θρίαμβος, οι επιθέσεις και η οργή Τραμπ

Παρά τον διαδικτυακό «θρίαμβο», Ισραήλ και Ιράν συνέχιζαν τις επιθέσεις.

Τέσσερις ώρες πριν τεθεί σε ισχύ η εκεχειρία, το Ισραήλ εξαπέλυσε νέα πλήγματα στην Τεχεράνη, σκοτώνοντας εκατοντάδες μέλη των ιρανικών δυνάμεων ασφαλείας, σύμφωνα με τον Νετανιάχου. Ένας από τους στόχους ήταν τα κεντρικά της Οργάνωσης Αμυντικής Καινοτομίας και Έρευνας του ιρανικού υπουργείου Άμυνας.

Λίγα λεπτά πριν από την εκεχειρία, ιρανικός πύραυλος έπληξε επταώροφο κτίριο στη Μπερ Σεβά, σκοτώνοντας τέσσερις αμάχους – μία από τις πιο φονικές στιγμές του πολέμου για το Ισραήλ.

Μετά τις 7 το πρωί, εκτοξεύτηκαν τρεις ακόμη πύραυλοι από το Ιράν χωρίς θύματα. Ο ισραηλινός στρατός προειδοποίησε με αντίποινα: «Θα απαντήσουμε με ισχύ», δήλωσε ο αρχηγός Ενόπλων Δυνάμεων Εγιάλ Ζαμίρ.

Ο Τραμπ εξοργίστηκε όταν έμαθε πως η εκεχειρία δεν τηρήθηκε. Μιλώντας από τον Λευκό Οίκο, λίγο πριν αναχωρήσει για τη σύνοδο του ΝΑΤΟ, είπε: «Το Ισραήλ, μόλις κάναμε τη συμφωνία, έριξε μια βροχή βομβών όπως δεν έχω ξαναδεί. Κανένας δεν ξέρει τι στο καλό κάνουν πια εκεί πέρα».

Μέσα σε λίγα λεπτά, έγραψε σε κεφαλαία γράμματα:

«ΜΗ ΡΙΞΕΤΕ ΑΛΛΕΣ ΒΟΜΒΕΣ. ΑΝ ΤΟ ΚΑΝΕΤΕ, ΕΙΝΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ. ΓΥΡΙΣΤΕ ΤΟΥΣ ΠΙΛΟΤΟΥΣ ΣΠΙΤΙ, ΤΩΡΑ!».38 λεπτά αργότερα, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Νετανιάχου, ανακοίνωσε πως τα ισραηλινά μαχητικά κάνουν αναστροφή. «Κανείς δεν θα τραυματιστεί. Η εκεχειρία ισχύει!» έγραψε.

Ο Νετανιάχου δήλωσε ότι το Ισραήλ είχε πετύχει όλους τους πολεμικούς του στόχους και απέφυγε περαιτέρω χτυπήματα. Από την πλευρά του, το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν δήλωσε ότι έδωσε «συντριπτική απάντηση σε κάθε εχθρική ενέργεια» και «διέλυσε τη στρατηγική επιδίωξη του εχθρού».

Με τη Μέση Ανατολή να ηρεμεί – προσωρινά έστω – η προσοχή του Τραμπ στρέφεται στη σύνοδο του ΝΑΤΟ. «Θα είναι μια πολύ πιο ήρεμη περίοδος απ’ ό,τι αυτό που μόλις πέρασα με το Ισραήλ και το Ιράν», έγραψε.

Πηγή: The Wall Street Journal