Η Moody’s Analytics επισημαίνει ότι η παγκόσμια οικονομία προσπαθεί να αφομοιώσει την απότομη στροφή των ΗΠΑ στο εμπόριο και την εξωτερική πολιτική. Η ισχυρή πορεία των χρηματιστηριακών αγορών τόσο στις ΗΠΑ όσο και διεθνώς υποδηλώνει ότι οι επενδυτές βλέπουν ως «ομαλοποίηση» τη νέα παγκόσμια τάξη που χαρακτηρίζεται από υψηλότερους δασμούς, αυστηρότερες βιομηχανικές πολιτικές και εδραιωμένο προστατευτισμό.

Παρά τη σταθερότητα της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης διεθνώς, η Moody’s παραμένει επιφυλακτική: οι δασμοί συνεχίζουν να αποτελούν μεγάλο αρνητικό σοκ για την παγκόσμια οικονομία. Οι αναθεωρημένες προβλέψεις ανάπτυξης για το 2025 και το 2026 είναι χαμηλότερες από πριν τις αμερικανικές εκλογές και την «Ημέρα Απελευθέρωσης» των δασμών που ανακοίνωσε ο Τραμπ. Ωστόσο, η ύφεση δεν αποτελεί το βασικό σενάριο, με την παγκόσμια ανάπτυξη να αναμένεται στο 2,6% φέτος και στο 2,3% το 2026.

Προσαρμογές και προσωρινές ανισορροπίες

Η έγκαιρη συσσώρευση αποθεμάτων από αμερικανικές εταιρείες πριν την εφαρμογή των δασμών έδωσε προσωρινή ώθηση στην ανάπτυξη των εμπορικών εταίρων, όπως η Ευρωζώνη, που αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 1,3% φέτος αντί του 1,1% που προέβλεπε η Moody’s τον Οκτώβριο του 2024. Ωστόσο, η τρέχουσα δυναμική δεν είναι βιώσιμη και αναμένεται αντιστροφή καθώς τα αποθέματα θα εξαντληθούν, με πιο συγκρατημένες προβλέψεις για το 2026.

Προκλήσεις για τις κεντρικές τράπεζες

Fed (ΗΠΑ): Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα αντιμετωπίζει δύσκολη εξισορρόπηση. Οι υψηλότεροι δασμοί πιέζουν την ανάπτυξη αλλά και τον πληθωρισμό. Οι ενδείξεις υποτονικότητας στην αγορά εργασίας, η στασιμότητα στην αύξηση μισθών και η πίεση στις βιομηχανίες έχουν ήδη οδηγήσει σε μείωση επιτοκίων και αναμένονται περαιτέρω περικοπές το 2025-2026.

ΕΚΤ (Ευρωζώνη): Η κατάσταση φαίνεται πιο σταθερή, με τον πληθωρισμό κοντά στον στόχο και τα επιτόκια εντός ουδέτερου εύρους. Ωστόσο, οι κίνδυνοι παραμένουν, ειδικά λόγω ισχυρού ευρώ, πολιτικής αβεβαιότητας και πιθανών αρνητικών επιπτώσεων από την εμπορική πολιτική των ΗΠΑ. Η ΕΚΤ ενδέχεται να αναγκαστεί να μειώσει επιτόκια σε περίπτωση υποχώρησης του πληθωρισμού ή επιβράδυνσης της ανάπτυξης.

Τράπεζα της Αγγλίας: Αντιμετωπίζει το δίλημμα υψηλού πληθωρισμού (~4%) και υποτονικής ανάπτυξης. Η συνδυαστική πίεση χλιαρής ζήτησης και επίμονης αύξησης τιμών δυσχεραίνει την πολιτική της.

Τράπεζα της Ιαπωνίας: Αντίθετα με τις υπόλοιπες, αναμένεται να αυξήσει επιτόκια λόγω επίμονου πληθωρισμού (~3%) και πιθανών πιέσεων από υποτίμηση του γιεν. Οι πωλήσεις ETF και η διατήρηση σταθερών επιτοκίων σηματοδοτούν αυστηρότερη νομισματική πολιτική.

Κεντρική Τράπεζα της Κίνας: Αντιμετωπίζει χαμηλό πληθωρισμό και αδύναμη ανάπτυξη. Τα επιτόκια βρίσκονται ήδη σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ενώ τα πιστωτικά κίνητρα δεν οδηγούν σε ουσιαστική αύξηση δανεισμού ή δαπανών του ιδιωτικού τομέα, περιορίζοντας τα περιθώρια δράσης.

Συμπέρασμα

Η παγκόσμια οικονομία βιώνει πρωτοφανή κατάσταση, όπου οι δασμοί των ΗΠΑ έχουν προκαλέσει προσωρινή τόνωση σε κάποιες αγορές αλλά και σημαντικούς κινδύνους για τη βιωσιμότητα της ανάπτυξης. Οι κεντρικές τράπεζες καλούνται να διαχειριστούν αβεβαιότητες διαφορετικού χαρακτήρα: πληθωριστικές πιέσεις στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, σταθεροποιητικές ή υποτονικές συνθήκες στην Ευρωζώνη και περιορισμένες δυνατότητες δράσης στην Κίνα, ενώ η Ιαπωνία κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση με σύσφιξη της πολιτικής της.