Οι επιπρόσθετοι αμερικανικοί δασμοί στις εισαγωγές από την Κίνα μειώνονται δραστικά — από 145% στο 30% — ενώ αντίστοιχα οι πρόσφατοι κινεζικοί δασμοί σε αμερικανικά προϊόντα περιορίζονται από 125% σε 10%. Επιπλέον, η Κίνα αποσύρει και άλλα μη δασμολογικά αντίμετρα, όπως την απαγόρευση εξαγωγής κρίσιμων πρώτων υλών προς τις ΗΠΑ.

Η συμφωνία, ωστόσο, αφήνει εκτός σημαντικούς τομείς, όπως η αγορά των ηλεκτρικών οχημάτων, των φωτοβολταϊκών και των ημιαγωγών. Παράλληλα, παύει η εφαρμογή φορολογικών εξαιρέσεων για μικρές παραγγελίες μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου, πλήττοντας κυρίως Κινέζους πωλητές.

Παρά τη θετική προοπτική, η Ουάσινγκτον διαμηνύει ότι η πλήρης άρση των δασμών εξαρτάται από πρόοδο σε ζητήματα όπως οι κρατικές επιδοτήσεις, η πνευματική ιδιοκτησία και η αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης φαιντανύλης, με τις ΗΠΑ να διατηρούν επιπλέον δασμό 20% για να πιέσουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Η συμφωνία επετεύχθη έπειτα από συνομιλίες στην Ελβετία — τις πρώτες ύστερα από την τελευταία φάση έντασης που πυροδότησε ο Τραμπ.

Αντίδραση των αγορών και αναμενόμενες εξελίξεις

Οι διεθνείς αγορές υποδέχθηκαν θετικά τη συμφωνία. Η αποκλιμάκωση της κρίσης στο διμερές εμπόριο, ύψους 600 δισ. δολαρίων, επανέφερε αισιοδοξία, με τις αγορές να ανακάμπτουν. Ο S&P 500 κατέγραψε το υψηλότερο κλείσιμο από τις 3 Μαρτίου, ο Nasdaq το καλύτερο από τις 28 Φεβρουαρίου και το δολάριο ενισχύθηκε.

Παρόλα αυτά, αναλυτές παραμένουν επιφυλακτικοί ως προς τη διάρκεια και τη βιωσιμότητα της συμφωνίας, καθώς δεν αντιμετωπίζει τις ρίζες του προβλήματος — κυρίως το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ και την κρίση οπιοειδών. Πολλοί επιχειρηματικοί φορείς χαιρέτισαν τη συμφωνία ως προσωρινή ανάσα, αλλά την χαρακτηρίζουν «ανακωχή» χωρίς δεσμευτικό χαρακτήρα.

Οι δασμοί σε τομείς όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και τα φωτοβολταϊκά παραμένουν, ενώ καταργούνται διευκολύνσεις για παραγγελίες από e-shops, κάτι που δημιουργεί ανησυχία σε επαγγελματίες του χώρου. Οι επιχειρήσεις αναμένουν συνέχιση των διαπραγματεύσεων για μια συνολική συμφωνία.

Η παρούσα συμφωνία αποτελεί μεν προσωρινή λύση, όμως οι επόμενες 90 ημέρες θα είναι καθοριστικές για το εάν θα υπάρξει πιο σταθερή και διαρκής διευθέτηση των διμερών εμπορικών σχέσεων.

Τι αναμένεται στη συνέχεια

Οι εξελίξεις παραμένουν ρευστές, αλλά η συμφωνία θεωρείται σταθμός στις σχέσεις μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων. Ακόμα και στην περίπτωση που οι δασμοί επιστρέψουν μετά τη λήξη της αναστολής, το επίπεδο επιβάρυνσης θα είναι χαμηλότερο απ’ ό,τι στο παρελθόν: οι δασμοί των ΗΠΑ δεν θα ξεπεράσουν το 54% και εκείνοι της Κίνας θα διαμορφωθούν στο 34%.

Οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν, καθώς υπάρχει κοινή βούληση αποφυγής περαιτέρω κλιμάκωσης. Ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, σημείωσε ότι και οι δύο πλευρές δεν επιθυμούν «αποσύνδεση», ενώ το κινεζικό Υπουργείο Εμπορίου έκανε λόγο για προσπάθεια γεφύρωσης των διαφορών και ενίσχυσης της συνεργασίας.

Ωστόσο, η εμπειρία της διακυβέρνησης Τραμπ δείχνει ότι οι ισορροπίες μπορούν να αλλάξουν αιφνίδια.

Εμπορικές ροές ΗΠΑ – Κίνας

Το 2024, οι ΗΠΑ εξήγαγαν κυρίως σόγια στην Κίνα, που χρησιμοποιείται στη διατροφή του τεράστιου ζωικού κεφαλαίου της χώρας, ενώ εξήγαγαν επίσης πετρέλαιο και φαρμακευτικά προϊόντα.

Αντίθετα, η Κίνα εξάγει κυρίως ηλεκτρονικά είδη, υπολογιστές και παιχνίδια. Οι εισαγωγές smartphone από την Κίνα στις ΗΠΑ — με μεγάλο μέρος να αφορά iPhones — αποτελούν περίπου το 9% των συνολικών εισαγωγών.

Το εμπορικό ισοζύγιο παραμένει έντονα ελλειμματικό για τις ΗΠΑ, καθώς εισάγουν περίπου 440 δισ. δολάρια από την Κίνα και εξάγουν μόλις 145 δισ. Η στρατηγική Τραμπ εστιάζει στο να μειώσει αυτή την ανισορροπία, ενισχύοντας την εγχώρια παραγωγή και τα φορολογικά έσοδα.

Η σύγκρουση έχει ήδη μειώσει σημαντικά τις ροές εμπορίου στον Ειρηνικό, όμως οι αγορές και οι ναυτιλιακές εταιρείες ευελπιστούν σε ανάκαμψη, όπως αποτυπώνεται στην άνοδο των μετοχών τους.

Ποιος κερδίζει

Αξιωματούχοι και από τις δύο πλευρές εμφανίζονται να πανηγυρίζουν για τη συμφωνία. Ωστόσο, στο Πεκίνο, η συμφωνία ενδέχεται να εκληφθεί ως βήμα υπαναχώρησης από την πλευρά των ΗΠΑ. Σύμφωνα με την Τζάνκα Οέρτελ από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, «επιστρέψαμε στο σημείο μηδέν» και οι διαπραγματεύσεις τώρα μπορούν να ξεκινήσουν με την Κίνα σε ευνοϊκότερη θέση.

Από την άλλη, η Ουάσινγκτον υποστηρίζει πως, παρά τις μειώσεις, οι δασμοί παραμένουν στο 30%, γεγονός που συνιστά μοχλό πίεσης. Ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε τη συμφωνία «νίκη» για τον αμερικανικό λαό, αποδίδοντας τα εύσημα στην ικανότητα του Προέδρου Τραμπ.

Οικονομολόγοι της Deutsche Bank θεωρούν ότι οι πρόσφατες συμφωνίες με Κίνα και Ηνωμένο Βασίλειο αποτυπώνουν ένα πιθανό εύρος για τους μελλοντικούς δασμούς των ΗΠΑ — από 10% για ισορροπημένες σχέσεις, έως 30% για ελλειμματικές.