|
1.
Το φιλόδοξο 5% για
την άμυνα
Κύριο
αποτέλεσμα της Συνόδου
ήταν η συμφωνία ώστε
κάθε κράτος-μέλος να
αυξήσει τις αμυντικές
του δαπάνες στο 5% του
ΑΕΠ μέσα στην επόμενη
δεκαετία. Πρόκειται για
τεράστια αύξηση, από το
σημερινό όριο του 2%, το
οποίο ήδη παραβιάζεται
από 8 χώρες του ΝΑΤΟ.
Από το
5%, το 3,5% θα πρέπει να
αφορά καθαρά
στρατιωτικές δαπάνες —
δηλαδή εξοπλισμούς και
ένοπλες δυνάμεις. Το
υπόλοιπο 1,5% μπορεί να
δαπανάται σε ευρύτερες
δραστηριότητες που
συνδέονται με την άμυνα,
όπως:
προστασία κρίσιμων
υποδομών,
κυβερνοασφάλεια,
ενίσχυση
πολιτικής
ανθεκτικότητας,
προώθηση
καινοτομίας,
ενδυνάμωση της αμυντικής
βιομηχανίας.
Το κοινό
ανακοινωθέν διατυπώθηκε
με προσοχή: σύντομο και
σαφές, ώστε να μην
προκαλέσει αντιδράσεις
από τον Τραμπ. Τα κράτη
θα υποβάλλουν ετήσιες
εκθέσεις προόδου και η
πρώτη αποτίμηση
αναμένεται το 2029.
2.
Η επιστροφή του Τραμπ
στο «άρθρο 5»
Το Άρθρο
5 του ΝΑΤΟ — που
προβλέπει πως επίθεση σε
έναν είναι επίθεση σε
όλους — είχε
αμφισβητηθεί ανοιχτά στο
παρελθόν από τον Τραμπ,
ο οποίος είχε δηλώσει
πως δεν θα υπερασπιστεί
κράτη που δεν τηρούν τις
οικονομικές τους
υποχρεώσεις.
Αν και
πριν τη Σύνοδο
υπαινίχθηκε ξανά ότι η
συλλογική άμυνα έχει...
διαφορετικές ερμηνείες,
τελικά δήλωσε δημόσια
ότι «υποστηρίζει το
Άρθρο 5» και ότι αυτή
είναι η αιτία της
παρουσίας του στη Χάγη.
Η δήλωση αυτή καθησύχασε
κυρίως τα μέλη του ΝΑΤΟ
που βρίσκονται πιο κοντά
στη Ρωσία και ανησυχούν
περισσότερο για
ενδεχόμενη απειλή.
3.
Η ήπια αναφορά στη
Ρωσία
Παρότι
αρκετά κράτη-μέλη
θεωρούν τη Ρωσία άμεσο
κίνδυνο, η φετινή
διακήρυξη αποφεύγει να
καταδικάσει ευθέως τη
Μόσχα για τον πόλεμο
στην Ουκρανία. Σε
αντίθεση με το περσινό
ανακοινωθέν, που έκανε
λόγο για «βάναυσο
επιθετικό πόλεμο», το
φετινό περιορίζεται στην
επισήμανση ότι η Ρωσία
αποτελεί «μακροπρόθεσμη
απειλή για την
ευρωατλαντική ασφάλεια»
και ότι συνεχίζεται η
στήριξη προς την
Ουκρανία. Αυτό συνάδει
με τη λιγότερο
συγκρουσιακή στάση του
Τραμπ έναντι της Ρωσίας.
4.
Η Ισπανία στο
επίκεντρο της έντασης
Ο
Ισπανός πρωθυπουργός
Πέδρο Σάντσεθ βρέθηκε
υπό πίεση στη Σύνοδο,
καθώς η Ισπανία δαπανά
μόνο 1,24% του ΑΕΠ για
άμυνα — ένα από τα
χαμηλότερα ποσοστά.
Παρότι υπέγραψε το κοινό
ανακοινωθέν, αμέσως μετά
δήλωσε ότι για την
Ισπανία ένα ποσοστό 2,1%
είναι αρκετό, συμβατό με
τις κοινωνικές της
προτεραιότητες.
Η στάση
του τον απομόνωσε, ενώ
φήμες λένε πως απέφυγε
εσκεμμένα να προσεγγίσει
τον Τραμπ. Ο Αμερικανός
πρόεδρος πάντως δεν το
άφησε αναπάντητο,
κατηγορώντας τη Μαδρίτη
πως αποφεύγει τις
υποχρεώσεις της και
προειδοποιώντας για
εμπορικά αντίποινα: «Θα
τους κάνουμε να
πληρώσουν διπλά», είπε
χαρακτηριστικά.
5.
Ο Ρούτε και οι
«πατρικές» φιλοφρονήσεις
Ο
Γενικός Γραμματέας του
ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε,
προσπάθησε εμφανώς να
διαχειριστεί τις
ισορροπίες με τον Τραμπ.
Σε ανάρτησή του είχε ήδη
επαινέσει τον Τραμπ για
την αποφασιστικότητά του
απέναντι στο Ιράν, κάτι
που ο Τραμπ
αναδημοσίευσε με
ικανοποίηση.
Αλλά το
αποκορύφωμα ήρθε όταν,
σχολιάζοντας τη
σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν,
ο Τραμπ τη χαρακτήρισε
σαν καβγά «μεταξύ
παιδιών στο προαύλιο»,
με τον Ρούτε να
προσθέτει με χιούμορ:
«Και μετά έρχεται ο
μπαμπάς να τα βάλει σε
τάξη». Η ατυχή
παρομοίωση ωστόσο
προκάλεσε αμηχανία σε
διπλωματικούς κύκλους.
Η
Σύνοδος στη Χάγη
κατέληξε σε συμφωνίες με
μεγάλο βάρος, κυρίως ως
προς τις αμυντικές
δαπάνες. Όμως οι
διαφορές εντός της
Συμμαχίας — τόσο ως προς
τη στάση έναντι της
Ρωσίας, όσο και ως προς
το ποιος θα πληρώσει το
τίμημα — παραμένουν
ζωντανές και ενδεχομένως
εκρηκτικές.
|
