Αυτή η ιστορία παραμένει άγνωστη στους περισσότερους σήμερα. Ελάχιστα από εκείνα τα παλιά ηλεκτρικά οχήματα έχουν διασωθεί –κυρίως σε μουσεία ή ιδιωτικές συλλογές– με αποτέλεσμα το παρελθόν αυτό να έχει σχεδόν ξεχαστεί.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, η ιστορία ενδέχεται να επαναληφθεί. Η στροφή της κυβέρνησης Trump υπέρ των παραδοσιακών καυσίμων και οι προσπάθειες των Ρεπουμπλικάνων στο Κογκρέσο να ανακόψουν τη διείσδυση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων ξυπνούν μνήμες από τις αρχές του 20ού αιώνα.

Ερευνητές που μελετούν την πρώτη φάση της ηλεκτροκίνησης διακρίνουν ομοιότητες με το σήμερα. Και στις δύο περιόδους, τα ηλεκτρικά οχήματα δυσκολεύτηκαν να εδραιωθούν στην αγορά, συναντώντας εμπόδια που σχετίζονται με τις δημόσιες πολιτικές.

Ένα βασικό μειονέκτημα –τότε όπως και τώρα– είναι η ανάγκη φόρτισης, κάτι που τα καθιστά λιγότερο πρακτικά σε σχέση με τα βενζινοκίνητα. Ο πρώην πρόεδρος Trump, μιλώντας σε συγκέντρωση στην Άιοβα τον Οκτώβριο του 2023, χλεύασε τα ηλεκτρικά οχήματα λέγοντας: «είναι χρήσιμα μόνο αν έχεις γερανό».

Η φόρτιση αποτελούσε πρόβλημα και πριν από εκατό χρόνια. Τη δεκαετία του 1920, οι Αμερικανοί ήθελαν να ταξιδέψουν σε απομακρυσμένες περιοχές, αλλά πολλές από αυτές δεν είχαν ακόμη ηλεκτροδοτηθεί – οι τελευταίες φάρμες συνδέθηκαν με το δίκτυο μόλις τη δεκαετία του 1970. Συνεπώς, η χρήση ηλεκτρικού αυτοκινήτου ήταν περιορισμένη εκτός πόλεων.

Όπως σήμερα προτείνεται η κατάργηση των φορολογικών κινήτρων για την αγορά ηλεκτρικών, έτσι και τότε οι αρχές ευνόησαν την πετρελαϊκή βιομηχανία. Το 1926, η νομοθεσία προέβλεπε ότι οι πετρελαϊκές εταιρείες μπορούσαν να εκπέσουν το 27,5% των εσόδων τους από τη φορολογία. Αυτή η ευνοϊκή ρύθμιση διατηρήθηκε επί δεκαετίες, μέχρι που το 1975 περιορίστηκε για τις μεγάλες εταιρείες και μειώθηκε για τις μικρότερες.

Έτσι, το πετρέλαιο κυριάρχησε. Σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, μέχρι το 1935, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είχαν σχεδόν εξαφανιστεί από την αμερικανική αγορά.

Ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο από εκείνη την εποχή δείχνει ένα Baker Electric του 1911 να σταματά σε βενζινάδικο της Ουάσιγκτον το 1943. Ο υπάλληλος, χωρίς να γνωρίζει τι όχημα ήταν, προσπάθησε να το γεμίσει με βενζίνη – μόνο για να διαπιστώσει ότι χρειαζόταν απλώς φόρτιση.

Η κυριαρχία του κινητήρα εσωτερικής καύσης κατέστησε τα ταξίδια πιο προσιτά για όλους και συνέβαλε στην οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ. Ωστόσο, είχε και σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση και η κλιματική αλλαγή.

Σήμερα, η σύγκρουση μεταξύ των ηλεκτρικών και των συμβατικών οχημάτων αναζωπυρώνεται. Η ηλεκτροκίνηση αντιμετωπίζει προκλήσεις, ειδικά στις ΗΠΑ.

Αν και οι πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς σε πολλές περιοχές –35% στην Κίνα και 25% στην Ευρώπη το πρώτο τετράμηνο του έτους– στις ΗΠΑ η αύξηση ήταν μόλις 11% κατά το πρώτο τρίμηνο.

Την ίδια ώρα, οι Ρεπουμπλικάνοι προωθούν μέτρα που θα περιορίσουν βασικά κίνητρα της κυβέρνησης Biden για τα ηλεκτρικά οχήματα, όπως η φοροαπαλλαγή των 7.500 δολαρίων. Επιπλέον, προτείνουν την επιβολή ετήσιου τέλους 250 δολαρίων στους κατόχους ηλεκτρικών, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η συντήρηση των οδικών υποδομών.

Οι New York Times εκτιμούν πως αυτές οι πολιτικές δεν θα εξαλείψουν πλήρως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα όπως συνέβη πριν έναν αιώνα, αλλά ίσως καθυστερήσουν σημαντικά την πρόοδό τους. Σύμφωνα με την εταιρεία Bernstein, «η ορμή της ηλεκτροκίνησης στις ΗΠΑ έχει μειωθεί, ενώ η πολιτική αβεβαιότητα μεγαλώνει».

Ένα Baker Electric του 1911 σταματά σε βενζινάδικο της Ουάσιγκτον το 1943. Έκπληκτος ο υπάλληλος πάει να το γεμίσει με βενζίνη, αλλά διαπιστώνει ότι χρειάζεται μόνο φόρτιση της μπαταρίας του. (φωτ.: AP)