Παρά την προσωρινή τρίμηνη αναστολή των αμερικανικών δασμών ύψους 20%, οι αναλυτές της BCA προβλέπουν πως η ύφεση στην Ε.Ε. είναι αναπόφευκτη. Η τρέχουσα οικονομική συγκυρία χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα, πτώση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης και επιβράδυνση της κατανάλωσης, ενώ το ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατέγραψε οριακή άνοδο 0,1% στο τέλος του 2024. Οι νέοι δασμοί και η γεωπολιτική αβεβαιότητα ενδέχεται να οδηγήσουν την ευρωπαϊκή οικονομία σε δύο διαδοχικά τρίμηνα ύφεσης εντός του 2025. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι δασμοί θα μπορούσαν να μειώσουν το ΑΕΠ κατά 0,2% ως το 2027, ενώ στο δυσμενέστερο σενάριο, η επίπτωση ενδέχεται να φτάσει έως και το 0,6%.

Οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ αναμένονται να καθυστερήσουν, καθώς η Ουάσινγκτον επιδιώκει πρώτα να ολοκληρώσει συμφωνίες με το Μεξικό και τον Καναδά. Ο Savary εκτιμά ότι οι συνομιλίες με την Ε.Ε. θα ξεκινήσουν στο τρίτο τρίμηνο του 2025, όμως προβλέπει ότι θα είναι σύνθετες, καθώς τα πραγματικά εμπόδια εντοπίζονται κυρίως στους ευρωπαϊκούς ρυθμιστικούς κανόνες και όχι στα δασμολογικά ζητήματα – με το GDPR να είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Η Ε.Ε. ωστόσο διαθέτει κάποια διαπραγματευτικά «όπλα», καθώς οι ΗΠΑ εξάγουν σημαντικά περισσότερες υπηρεσίες στην Ευρώπη απ’ ό,τι το αντίστροφο. Παράλληλα, μια συμφωνία θα μπορούσε να επιτευχθεί με αντάλλαγμα την αύξηση των ευρωπαϊκών εισαγωγών αμερικανικής ενέργειας. Όπως δήλωσε ο Savary, η αγορά περισσότερου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ θα μπορούσε να αποτελέσει «win-win» σενάριο και για τις δύο πλευρές.

Στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας

Προς το παρόν, η αβεβαιότητα γύρω από το εμπόριο πλήττει το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ευρώπη, με συνέπεια να μειώνονται τα κέρδη, οι επενδύσεις και οι καταναλωτικές δαπάνες. Η BCA τονίζει ότι η απάντηση θα πρέπει να είναι ισχυρή δημοσιονομική παρέμβαση από χώρες-κλειδιά, όπως η Γερμανία, η οποία σχεδιάζει μέτρα που θα ενισχύσουν το ΑΕΠ κατά περίπου 1% κατ’ έτος τα επόμενα δύο χρόνια. Επίσης, η ΕΚΤ ενδέχεται να μειώσει το επιτόκιο καταθέσεων κάτω από το 2%, ενώ δεν αποκλείεται και νέα ποσοτική χαλάρωση για να διοχετευθεί επιπλέον ρευστότητα στην αγορά.

Παράλληλα, η Ε.Ε. στρέφει το βλέμμα της σε άλλες αγορές, επιδιώκοντας να ενισχύσει τις εμπορικές της σχέσεις με Ινδία, Καναδά, Λατινική Αμερική και Ηνωμένο Βασίλειο, ώστε να μειώσει την εξάρτησή της από τις ΗΠΑ.

Ο Trump ως καταλύτης για μεταρρυθμίσεις

Η ανάγκη για προστασία της ευρωπαϊκής οικονομίας από εξωτερικές απειλές μπορεί να ωθήσει την Ε.Ε. σε τολμηρές κινήσεις, όπως την επιτάχυνση της ολοκλήρωσης της ενιαίας αγοράς και την άρση των εσωτερικών ρυθμιστικών φραγμών. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι τα μη δασμολογικά εμπόδια εντός της Ε.Ε. ισοδυναμούν με φόρους 44% στα αγαθά και 110% στις υπηρεσίες – δηλαδή, σαν να υπήρχε δασμός 44% μεταξύ Γερμανίας και Ιταλίας. Αυτή η κατάσταση αποτελεί σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη και συμβάλλει στη διαφορά παραγωγικότητας με τις ΗΠΑ.

Αν και το σχέδιο για την Ενοποίηση των Κεφαλαιαγορών (CMU) δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί, η BCA θεωρεί πως οι προκλήσεις που θέτει ο Trump αυξάνουν τις πιθανότητες υλοποίησής του.

Στην πρόσφατη χρηματοπιστωτική αναταραχή, τα γερμανικά ομόλογα λειτούργησαν ως «ασφαλές καταφύγιο», ξεπερνώντας ακόμη και τα αμερικανικά, ενώ και τα ομόλογα των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας έδειξαν ανθεκτικότητα παρά τα υψηλά χρέη. Το ίδιο συνέβη και με τις αμυντικές μετοχές, όπως οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και οι τηλεπικοινωνίες.

Η έκθεση καταλήγει ότι, παρά τη βραχυπρόθεσμη αστάθεια που ενδέχεται να συνεχιστεί για τρεις έως έξι μήνες, οι μακροπρόθεσμες προοπτικές είναι θετικές. Η υποχώρηση της ενεργειακής κρίσης, η ανάκαμψη των επενδύσεων και – κυρίως – η ενίσχυση της δημοσιονομικής πολιτικής της Γερμανίας και η περαιτέρω ενοποίηση της Ε.Ε. θα τονώσουν την ευρωπαϊκή οικονομία. «Η Ευρώπη έχει πλέον τη δυνατότητα να πετύχει ανάπτυξη σε βαθμό που δεν έχουμε δει εδώ και σχεδόν 15 χρόνια», υπογράμμισε ο Savary.