Ανάλυση από δείκτες S&P 500, STOXX και Nikkei

Η έρευνα του Reuters περιλαμβάνει αξιολόγηση δηλώσεων εταιρειών, ρυθμιστικών καταθέσεων, μεταγραφών συνεδρίων και δημοσιεύσεων στα μέσα ενημέρωσης, παρέχοντας μια συνολική εικόνα για το μέχρι στιγμής κόστος των δασμών. Τα 33 δισ. δολάρια αποτελούν αθροιστικό υπολογισμό από 32 εταιρείες του S&P 500, τρεις του ευρωπαϊκού STOXX 600 και 21 από τον ιαπωνικό Nikkei 225. Ωστόσο, οι οικονομολόγοι εκτιμούν πως το πραγματικό κόστος είναι πιθανότατα πολύ υψηλότερο.

Ο καθηγητής Jeffrey Sonnenfeld από τη Σχολή Διοίκησης του Yale τόνισε πως το πραγματικό μέγεθος του κόστους ενδέχεται να είναι διπλάσιο ή και τριπλάσιο, ενώ επεσήμανε τις πιθανές επιπτώσεις στις καταναλωτικές και επιχειρηματικές δαπάνες, αλλά και τον αυξημένο πληθωρισμό.

Παρά την προσωρινή ανακούφιση από τη μερική αποκλιμάκωση της διένεξης ΗΠΑ–Κίνας και την προσωρινή αποφυγή επιβολής δασμών στην Ευρώπη, το μέλλον των εμπορικών συμφωνιών παραμένει αβέβαιο.

Το δικαστικό μπλόκο και οι αντιδράσεις

Καταλυτική εξέλιξη υπήρξε η απόφαση του Εμπορικού Δικαστηρίου των ΗΠΑ, που αρχικά έκρινε ότι ο πρόεδρος υπερέβη τις εξουσίες του επιβάλλοντας μονομερώς δασμούς, και αποφάσισε την αναστολή της ισχύος τους. Η απόφαση αυτή όμως ανετράπη την επόμενη ημέρα από το ομοσπονδιακό εφετείο της Ουάσιγκτον, το οποίο επανέφερε προσωρινά τους δασμούς, ώστε να εξετάσει την έφεση της κυβέρνησης.

Το δικαστήριο είχε βασιστεί στο σκεπτικό ότι η εξουσία επιβολής φόρων και δασμών ανήκει στο Κογκρέσο και όχι στον πρόεδρο, επικαλούμενο τον Νόμο περί Διεθνών Οικονομικών Εξουσιών Έκτακτης Ανάγκης. Από την πλευρά της, η κυβέρνηση Τραμπ εμφανίστηκε αμετακίνητη, δηλώνοντας ότι θα προχωρήσει είτε μέσω της έφεσης είτε αξιοποιώντας άλλες προεδρικές εξουσίες.

Ο ίδιος ο Τραμπ, μέσω ανάρτησής του, υποστήριξε ότι μια τέτοια απόφαση θα περιόριζε επικίνδυνα τις εξουσίες της προεδρίας και θα υπονόμευε το κύρος των ΗΠΑ. Οι διεθνείς αντιδράσεις ήταν συγκρατημένες, με χώρες όπως η Βρετανία, η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποφεύγουν ουσιαστικό σχολιασμό.

Οι χρηματιστηριακές αγορές, οι οποίες έχουν ήδη επηρεαστεί αρνητικά από τις διακυμάνσεις του εμπορικού πολέμου, αντέδρασαν με περιορισμένη αισιοδοξία, καθώς υπήρχαν προσδοκίες για παρατεταμένη δικαστική αντιπαράθεση.

Ενίσχυση των εφοδιαστικών αλυσίδων και αβεβαιότητα

Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι επιχειρήσεις προσανατολίζονται σε ενίσχυση των εφοδιαστικών αλυσίδων τους, μεταφορά δραστηριοτήτων σε γειτονικές χώρες (near-shoring) και επέκταση σε νέες αγορές, γεγονός που συνεπάγεται επιπλέον κόστος.

Παρά τη σημαντική οικονομική ζημιά – άνω των 34 δισ. δολαρίων σύμφωνα με το Reuters – οι ίδιες οι εταιρείες δηλώνουν αδυναμία να προβλέψουν το πλήρες κόστος. Μέχρι το τέλος της περιόδου ανακοίνωσης αποτελεσμάτων, τουλάχιστον 42 επιχειρήσεις έχουν μειώσει τις εκτιμήσεις τους, ενώ 16 τις απέσυραν ή τις ανέστειλαν εντελώς.

Ενδεικτικά, η Walmart αρνήθηκε να παράσχει πρόβλεψη για το τρίμηνο και ανακοίνωσε αυξήσεις τιμών, προκαλώντας την αντίδραση του Τραμπ. Η Volvo Cars απέσυρε την πρόβλεψη κερδών για τα επόμενα δύο έτη, ενώ η United Airlines παρείχε δύο διαφορετικά σενάρια, επικαλούμενη την αβεβαιότητα του μακροοικονομικού περιβάλλοντος.

Ο Τραμπ έχει υποστηρίξει ότι οι δασμοί θα μειώσουν το εμπορικό έλλειμμα και θα οδηγήσουν σε επαναπατρισμό της παραγωγής και των θέσεων εργασίας, ενώ θα πιέσουν χώρες όπως το Μεξικό να περιορίσουν την παράνομη μετανάστευση και τη διακίνηση ναρκωτικών. Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Kush Desai δήλωσε πως η κυβέρνηση πιστεύει ότι τελικά οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ θα αναγκαστούν να επωμιστούν το κόστος των δασμών.

Εταιρικές αναφορές για τους δασμούς

Κατά τη διάρκεια τηλεδιασκέψεων για τα αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου, 360 εταιρείες του δείκτη S&P 500 (ποσοστό 72%) αναφέρθηκαν στους δασμούς, έναντι 150 εταιρειών (30%) στο προηγούμενο τρίμηνο. Στον STOXX 600, 219 εταιρείες αναφέρθηκαν στους δασμούς, έναντι 161 προηγουμένως. Αντίστοιχα, στον ιαπωνικό δείκτη Nikkei, ο αριθμός ανέβηκε στις 58 από 12.

Ο Rich Bernstein, CEO της Richard Bernstein Advisors, επεσήμανε πως πολλές επιχειρήσεις αποφεύγουν πλέον να δώσουν προβλέψεις, καθώς η αβεβαιότητα καθιστά επικίνδυνη οποιαδήποτε καθοδήγηση. Σύμφωνα με στοιχεία της LSEG, η Wall Street εκτιμά πως τα καθαρά κέρδη των εταιρειών του S&P 500 θα αυξάνονται κατά 5,1% ανά τρίμηνο από τον Απρίλιο ως τον Δεκέμβριο, έναντι 11,7% την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους.