της.

Η τάση συγκέντρωσης δεν είναι τυχαία. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες, με ισχυρούς ισολογισμούς και βελτιωμένα αποτελέσματα, αναζητούν μέγεθος για να ανταγωνιστούν τα αμερικανικά χρηματοπιστωτικά μεγαθήρια. Όπως σημείωσε η Fitch Ratings τον Απρίλιο, το ιταλικό τραπεζικό σύστημα παραμένει πιο κατακερματισμένο σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά, δημιουργώντας ευκαιρίες για συγχωνεύσεις. «Η αυξημένη κλίμακα θα επιτρέψει στις τράπεζες να στηρίξουν καλύτερα μεγάλες εταιρικές επενδύσεις, όπως αυτές που σχετίζονται με την αμυντική βιομηχανία», αναφέρει η Fitch.

Η ιταλική οικονομία τα τελευταία χρόνια ξεχωρίζει εντός Ευρωζώνης. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Deutsche Bank, η χώρα θα χρειαστεί να στραφεί περισσότερο προς την κατανάλωση, καθώς τα επενδυτικά προγράμματα με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση (Next Generation EU) υποχωρούν και οι νέοι αμερικανικοί δασμοί δημιουργούν αβεβαιότητα. Το ΔΝΤ προβλέπει φέτος ανάπτυξη 0,5% στην Ιταλία, έναντι μόλις 0,1% στη Γερμανία.

Παρά τις ανατροπές, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι το κύμα M&A στην Ιταλία συνεχίζεται. «Πρόσφατα, η BPER εξαγόρασε την Banca Sondrio και η Illimity Bank πέρασε στη Banca Ifis. Η MPS εξακολουθεί να πιέζει για τη Mediobanca, ενώ η ανεξαρτησία της Banco BPM ίσως δεν διατηρηθεί για πολύ, με τη Credit Agricole να αυξάνει το ποσοστό της στο 20%», ανέφερε ο Filippo Maria Alloatti, επικεφαλής χρηματοοικονομικών στην Federated Hermes Limited. «Μια συγχώνευση Credit Agricole Italy και Banco BPM φαίνεται πιθανή μεσοπρόθεσμα».

Στο ίδιο πλαίσιο, ο William Cain, επικεφαλής έρευνας M&A EMEA στη Mergermarket, υπογράμμισε ότι «η απόρριψη της πρότασης για την Banca Generali ήταν ουσιαστικά ένα δημοψήφισμα για τη στρατηγική ανεξαρτησίας της Mediobanca. Οι μέτοχοι εξέφρασαν ξεκάθαρη άποψη».

Οι ιταλικές τράπεζες δραστηριοποιούνται και εκτός συνόρων. Η UniCredit κατέχει πλέον το 26% της γερμανικής Commerzbank και έλαβε άδεια από την ΕΚΤ να φτάσει έως το 29,9%, ενώ παράλληλα αύξησε τη συμμετοχή της στην ελληνική Alpha Bank σε σχεδόν 26%.

Όπως τόνισε ο Stefano Caselli, κοσμήτορας της SDA Bocconi, «δεν πρόκειται μόνο για ιταλική ιστορία. Η Ιταλία έχει γίνει μελέτη περίπτωσης για την εξέλιξη του τραπεζικού M&A στην Ευρώπη».

Οι κινήσεις αυτές έχουν προκαλέσει αντιδράσεις στις Βρυξέλλες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αμφισβήτησε τις παρεμβάσεις Ισπανίας και Ιταλίας σε μεγάλες τραπεζικές συμφωνίες. Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Τζιανκάρλο Τζορτζέτι υπερασπίστηκε τη στάση της Ρώμης, χαρακτηρίζοντας την πώληση 15% στην MPS «απόλυτα ορθή».

Ο Caselli σχολίασε: «Από τη μία, θέλουμε το κράτος να παρεμβαίνει όταν μια τράπεζα αντιμετωπίζει πρόβλημα. Από την άλλη, πρέπει να προστατεύσουμε τους φορολογούμενους και να διατηρήσουμε ουδετερότητα. Δεν είναι εύκολο να συνδυαστούν όλα αυτά».

Η ΕΚΤ έχει θεσπίσει εποπτικό πλαίσιο τραπεζικής ένωσης, αλλά η πλήρης ολοκλήρωσή της παραμένει όνειρο. Όπως σημείωσε η Claudia Buch, πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου της ΕΚΤ: «Οι ελπίδες για στενότερη ενοποίηση μέσω τραπεζικής ένωσης δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί».

Παρά τις συγχωνεύσεις, τον Ιούνιο λειτουργούσαν περίπου 4.752 τράπεζες στην ΕΕ, εκ των οποίων 418 στην Ιταλία. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, Χοσέ Μανουέλ Κάμπα, εξέφρασε απογοήτευση: «Συνεχίζουμε να βλέπουμε εγχώριες συγχωνεύσεις με λογική εσωτερικής αγοράς, αντί για διασυνοριακές που θα ενίσχυαν την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά».