Η ΕΔΕΥ, στις επαφές που θα έχει μέσα στις επόμενες ημέρες με τις δύο πολυεθνικές, θα ζητήσει τη δέσμευσή τους για την επιτάχυνση του ερευνητικού προγράμματος που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι σε πρώτη φάση θα πρέπει να ξεκινήσουν έρευνες για την πρόσκτηση 6,5 χιλιάδων χιλιομέτρων δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων τη χειμερινή περίοδο 2022-2023. Η διοίκηση της ΕΔΕΥ φέρεται να αναλαμβάνει δράση και για την άρση του αδιεξόδου που έχει προκύψει μετά την προσφυγή περιβαλλοντικών οργανώσεων στο ΣτΕ κατά της υπουργικής απόφασης για την έγκριση της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, εκκρεμότητα που χαρακτηρίζεται ως υψηλού ρίσκου από τους επενδυτές.

Όπως γράφει η Καθημερινή, πηγές φέρουν την εταιρεία να συνδράμει το Δημόσιο στην εκδίκαση της υπόθεσης που έχει οριστεί για τον Οκτώβριο, και να αναλαμβάνει ταυτόχρονα δέσμευση έναντι των επενδυτών για μιας μορφής αντιστάθμιση του ρίσκου στην περίπτωση που το ΣτΕ δικαιώσει τις περιβαλλοντικές οργανώσεις. Το περιβαλλοντικό πάντως βρίσκεται υψηλά στην ατζέντα της ΕΔΕΥ, η οποία και θα ξεκινήσει άμεσα εκστρατεία ενημέρωσης των τοπικών κοινωνιών και διάλογο με τις οικολογικές οργανώσεις.

Πρόθεση της ΕΔΕΥ είναι να εξαντλήσει τα περιθώρια για τη διασφάλιση της συμμετοχής των δύο πολυεθνικών στις έρευνες και να δώσει κάποια μικρή πίστωση χρόνου εφόσον της ζητηθεί για να αποφασίσουν, ξεκαθαρίζοντας πάντως «ότι πρόκειται για εθνικής σημασίας επενδύσεις στις οποίες η χώρα θα προχωρήσει με ή χωρίς τις ίδιες», όπως χαρακτηριστικά τονίζουν πηγές της εταιρείας.

Η διοίκηση της ΕΔΕΥ έχει ήδη απευθυνθεί σε τρίτες εταιρείες και κάποιες μάλιστα αντίστοιχου μεγέθους. Η αποχώρηση από τη Ρωσία μεγάλων πετρελαϊκών όπως η BP, η Shell, η Total και άλλων έχει δρομολογήσει σημαντικές αλλαγές στον κλάδο διεθνώς. Οι εταιρείες ξαναγράφουν τις στρατηγικές τους βάζοντας νέες περιοχές στο «κάδρο», εξέλιξη που αξιολογείται ως πολύ θετική για τα ελληνικά κοιτάσματα και κυρίως για την περιοχή της Κρήτης.

Τα δύο «οικόπεδα» δυτικά και νοτιοδυτικά του νησιού, που έχουν παραχωρηθεί στην κοινοπραξία των Τotal – ExxonΜobil – EΛΠΕ έπειτα από διεθνή διαγωνισμό το 2017 που προκάλεσαν οι ίδιες, εκτείνονται σε μια έκταση 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και είναι τα πλέον ελπιδοφόρα.

Οι δομές των δύο περιοχών προσομοιάζουν με τα δύο γνωστά γεωλογικά μοντέλα της Ανατολικής Μεσογείου, δηλαδή τύπου Λεβιάθαν (Ισραήλ) και Ζορ (Αίγυπτος). Πρόκειται για τα μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν στις ΑΟΖ Ισραήλ και Αιγύπτου, αντίστοιχα, και άλλαξαν τα γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Βάσει παλαιότερων γεωφυσικών μελετών της ΕΔΕΥ στις θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης και του Ιονίου έχουν εντοπιστεί στόχοι με δυνητικά αποθέματα της τάξης των 70-90 τρισ. κυβικών ποδιών φυσικού αερίου, όσο δηλαδή 2,5 κοιτάσματα Ζορ, το μεγαλύτερο κοίτασμα στην Ανατολική Μεσόγειο. Ενα τέτοιο κοίτασμα εφόσον επιβεβαιωθεί μπορεί πράγματι να αλλάξει την οικονομία της χώρας και να την καταστήσει από εισαγωγέα φυσικού αερίου παραγωγό, γι’ αυτό και το ενδιαφέρον επικεντρώνεται κυρίως στην Κρήτη.

Χαμηλότερες είναι οι προσδοκίες για τις περιοχές του Ιονίου για τις οποίες οι ελληνικές εταιρείες ΕΛΠΕ και Energean έχουν δεσμευθεί ότι θα επισπεύσουν τις διαδικασίες για τη διερεύνησή τους.

Στο οικόπεδο 2, η Energean ως operator της κοινοπραξίας με τα ΕΛΠΕ μετά την αποχώρηση της Total, προκειμένου να επισπεύσει τις έρευνες αποφάσισε να αντικαταστήσει την πρόσκτηση δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων με την απευθείας πρόσκτηση τρισδιάστατων σεισμικών και πρόκειται να ξεκινήσει τη χειμερινή περίοδο 2022-2023. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στον έλεγχο της Energean μετά την εξαγορά της Edison έχει περιέλθει και το μέρος του κοιτάσματος που εκτείνεται στην Αδριατική και ανήκει στην Ιταλία.

Με χαμηλές, τέλος, πιθανότητες της τάξης του 15% θα ξεκινήσει από την Energean μέσα στο 2023 η γεώτρηση στη χερσαία περιοχή των Ιωαννίνων που είναι η πλέον ώριμη. Η επιτυχία όλου του εγχειρήματος, όπως αναγνωρίζουν παράγοντες που εμπλέκονται σε αυτό, θα κριθεί από την ταχύτητα των αδειοδοτήσεων, παράγοντας πάντως που διευκολύνεται σε μεγάλο βαθμό με τον χαρακτηρισμό των έργων ως εθνικής σημασίας.