Οι διασταυρώσεις που διενεργούνται στο πλαίσιο της διαδικασίας επιστροφής ενοικίου αποκάλυψαν χιλιάδες περιπτώσεις με δηλωθέντα μισθώματα εντελώς αποκομμένα από τις τιμές της αγοράς. Από τους περίπου 900.000 δικαιούχους επιδότησης, σχεδόν 180.000 δήλωσαν ενοίκιο έως 100 ευρώ μηνιαίως, ένδειξη της έκτασης του προβλήματος και της ανάγκης για πιο εντατικούς ελέγχους.

Η ΑΑΔΕ ήδη συγκεντρώνει νέα δεδομένα και προετοιμάζει νέο κύκλο διασταυρώσεων στις αρχές του επόμενου έτους, δίνοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα σε όσους έχουν υποβάλει ανακριβείς δηλώσεις να τις διορθώσουν χωρίς ποινές. Στόχος είναι ο εντοπισμός περιπτώσεων όπου τα δηλωθέντα μισθώματα αποκλίνουν ουσιαστικά από τις πληροφορίες που φτάνουν στις φορολογικές αρχές μέσω τραπεζών ή άλλων φορέων.

Πέρα όμως από τις μεμονωμένες υποθέσεις, οι αρμόδιες υπηρεσίες εντοπίζουν μια ευρύτερη πρακτική διατήρησης παλαιών ή ανενεργών μισθωτηρίων, τα οποία συνεχίζουν να εμφανίζονται με πολύ χαμηλά ποσά, παρότι τα πραγματικά ενοίκια έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Η πρακτική αυτή δεν προκαλεί μόνο απώλειες φορολογικών εσόδων, αλλά παραμορφώνει και την εικόνα της αγοράς κατοικίας, ειδικά σε περιοχές όπου η ζήτηση έχει ωθήσει τις τιμές προς τα πάνω.

Επιπλέον, οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ διαπιστώνουν ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι δηλωθείσες δαπάνες διαβίωσης των ενοικιαστών –όπως πληρωμές με κάρτες, λογαριασμοί και λοιπές συναλλαγές– δεν συμβαδίζουν καθόλου με τα «αστεία» ποσά ενοικίων που εμφανίζονται στα μισθωτήρια. Αυτό αποτελεί σημαντικό εργαλείο εντοπισμού υποδηλωμένων μισθώσεων, καθώς ενεργοποιεί αυτόματα «σήμα κινδύνου» και οδηγεί σε στοχευμένο έλεγχο.

Τα ακραία παραδείγματα που έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής αφορούν κατοικίες από 30 έως 120 τ.μ., σε περιοχές όπως Αιγάλεω, Γαλάτσι, Περιστέρι, Χαλάνδρι, Ηλιούπολη και Άγιος Δημήτριος, με δηλωθέντα ενοίκια μεταξύ 5 και 30 ευρώ μηνιαίως. Σε άλλες περιπτώσεις, ακόμη και κατοικίες άνω των 100 τ.μ. εμφανίζονται να εκμισθώνονται σε τιμές που δεν θα κάλυπταν ούτε τα έξοδα μιας μέσης πολυκατοικίας πριν από τέσσερις δεκαετίες.

Η κατάσταση αυτή επιβεβαιώνει ότι χιλιάδες μισθώσεις είτε δεν δηλώνονται, είτε δηλώνονται με τεχνητά χαμηλά ποσά, είτε βασίζονται σε συμφωνίες «κάτω από το τραπέζι». Το αποτέλεσμα είναι ένα περιβάλλον μειωμένης διαφάνειας, το οποίο επηρεάζει τόσο τη φορολογική διοίκηση όσο και την πραγματική εικόνα της αγοράς ακινήτων.

Υπό αυτά τα δεδομένα, το υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ προχωρούν σε νέες παρεμβάσεις που θα εφαρμοστούν σταδιακά, με σκοπό τη σημαντική μείωση των «μαύρων» και υποδηλωμένων μισθώσεων τα προσεχή χρόνια.