Το δημόσιο χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών μόλις ξεπέρασε για πρώτη φορά το ορόσημο των 38 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία έως τις 21 Οκτωβρίου 2025. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί μια ακόμη ιστορική κορύφωση στο διαρκώς αυξανόμενο βάρος του αμερικανικού χρέους — το οποίο έχει διπλασιαστεί μέσα σε μόλις δέκα χρόνια, από τα 18 τρισ. δολάρια του 2015 στα σημερινά επίπεδα.

Από το 1 τρισ. στο 38 τρισ. σε τέσσερις δεκαετίες

Το 1981, το ομοσπονδιακό χρέος των ΗΠΑ ανερχόταν σε 1 τρισεκατομμύριο δολάρια — ένα μέγεθος που τότε θεωρούνταν τεράστιο. Χρειάστηκαν περίπου τέσσερα χρόνια για να διπλασιαστεί και να φτάσει τα 2 τρισ. το 1986.

Έκτοτε, κάθε δεκαετία έφερε καινούρια ρεκόρ:

1990: 3 τρισ. δολάρια

2000: 5,7 τρισ. δολάρια

2008: 10 τρισ. δολάρια

2016: 19 τρισ. δολάρια

2020: 25 τρισ. δολάρια

2025: 38 τρισ. δολάρια

Ο ρυθμός αύξησης επιταχύνεται σταθερά. Ενώ στα πρώτα χρόνια χρειάζονταν περισσότερα από τέσσερα χρόνια για να αυξηθεί κατά 1 τρισ. δολάριο, πλέον το ίδιο μέγεθος προστίθεται κάθε δύο με τρεις μήνες.

Η δεκαετία του εκρηκτικού χρέους

Τα τελευταία δέκα χρόνια αποτέλεσαν την πιο εκρηκτική περίοδο στην ιστορία του αμερικανικού χρέους.

Από το 2015 έως το 2025, το συνολικό ύψος αυξήθηκε από 18 σε 38 τρισ. δολάρια, καταγράφοντας άνω του 110% αύξηση.

Η ταχύτητα με την οποία επιτυγχάνονται τα νέα ορόσημα είναι ενδεικτική:

Από τα 37 στα 38 τρισ. δολάρια χρειάστηκαν μόλις 71 ημέρες (2,7% αύξηση).

Από τα 36 στα 37 τρισ., η αύξηση σημειώθηκε μέσα σε 263 ημέρες.

Το πέρασμα από τα 35 στα 36 τρισ. ολοκληρώθηκε σε 118 ημέρες, λιγότερο από τέσσερις μήνες.

Οι αριθμοί αυτοί αποτυπώνουν έναν πρωτοφανή ρυθμό διόγκωσης, που δεν έχει προηγούμενο στην αμερικανική δημοσιονομική ιστορία.

Τι τροφοδοτεί τη συνεχή άνοδο

Η διαρκής αύξηση του αμερικανικού χρέους αντικατοπτρίζει μια σειρά από παράγοντες που συνδυάζονται και ενισχύουν ο ένας τον άλλον:

Υψηλά και διαρκή δημοσιονομικά ελλείμματα, λόγω αυξημένων δαπανών για κοινωνικά προγράμματα, άμυνα και τόκους.

Φορολογικές περικοπές χωρίς αντίστοιχη μείωση δαπανών, οι οποίες περιορίζουν τα έσοδα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού.

Κρίσεις και επεκτατικές πολιτικές, όπως η πανδημία του COVID-19, που οδήγησε σε μαζικές κρατικές ενισχύσεις.

Αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους, λόγω της ανόδου των επιτοκίων από το 2022 και μετά.

Το αποτέλεσμα είναι ένα σπιράλ αύξησης τόκων–ελλειμμάτων, που καθιστά ολοένα πιο δύσκολη τη σταθεροποίηση της δημοσιονομικής πορείας.

Το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ

Αν και ο πίνακας αποτυπώνει μόνο το απόλυτο ύψος του χρέους, η αναλογία του προς το ΑΕΠ (Debt-to-GDP ratio) έχει επίσης εκτιναχθεί.

Από περίπου 35% του ΑΕΠ το 1981, το ποσοστό ξεπέρασε το 120% το 2024, πλησιάζοντας τα ιστορικά υψηλά του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτό σημαίνει ότι η αμερικανική οικονομία σήμερα χρωστά πάνω από 1,2 φορές ό,τι παράγει ετησίως.

Ένα προειδοποιητικό καμπανάκι

Το ορόσημο των 38 τρισ. δολαρίων δεν είναι απλώς ένας αριθμός. Είναι μια ισχυρή υπενθύμιση της δημοσιονομικής πρόκλησης που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Με τους τόκους να αποτελούν ήδη τη δεύτερη μεγαλύτερη δαπάνη του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού μετά την Κοινωνική Ασφάλιση, και με τη γήρανση του πληθυσμού να αυξάνει περαιτέρω τις υποχρεώσεις, η ανάγκη για μακροπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική είναι πιο επείγουσα από ποτέ.

Η πορεία του αμερικανικού δημοσίου χρέους από το 1981 έως το 2025 είναι μια ιστορία εκθετικής αύξησης, που αντικατοπτρίζει τόσο την οικονομική δυναμική όσο και τις πολιτικές επιλογές τεσσάρων δεκαετιών.

Η υπέρβαση των 38 τρισ. δολαρίων αποτελεί νέο ορόσημο — αλλά και σημείο καμπής, που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών των ΗΠΑ τα επόμενα χρόνια.