|
Υπάρχει
όμως και η αντίθετη άποψη: Μήπως τα ρομπότ
έρχονται για τις δουλειές μας; Είναι η τεχνητή
νοημοσύνη μια από τις μεγαλύτερες
απειλές για την ανθρωπότητα; Μην κάνετε λάθος:
θα υπάρχουν περισσότερα ρομπότ στο μέλλον, αλλά
ποιος λέει ότι θα μοιάζουν ή θα συμπεριφέρονται
σαν άνθρωποι; Μήπως θα μας εξουσιάζουν όμως;
Ισως
ακούγεται περίεργο, αλλά η παρούσα στιγμή
μοιάζει πολύ με την κατάσταση στην οποία
βρισκόταν η Ευρώπη στα μέσα του 17ου αιώνα.
Όπως και τότε, υπάρχουν πόλεμοι, αναταραχές,
απειλές για την ευημερία, αβεβαιότητες. Τότε, ο
Τόμας Χομπς, ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της
επιστημονικής επανάστασης στο χώρο της πολιτικής
φιλοσοφίας, διαμόρφωσε μια θεωρία, σύμφωνα με
την οποία όλα αυτά συμβαίνουν γιατί ο άνθρωπος
δεν έχει αγαθή φύση, αλλά είναι εκ φύσεως
εγωιστής. Εάν δύο άνθρωποι επιθυμούν το ίδιο
πράγμα, χωρίς να υπάρχει ταυτόχρονα η δυνατότητα
να μην το στερηθεί κανείς, γίνονται εχθροί,
προκειμένου να το αποκτήσουν. Η αλληλοεξόντωση,
λοιπόν, είναι στοιχείο των ανθρώπων.
Ο Χομπς
αποφασίζει λοιπόν να δημιουργήσει τον δικό του
«Λεβιάθαν». Για να περάσει ο άνθρωπος από το
χάος σε μια κατάσταση, όπου ο ίδιος θα αποτελεί
λειτουργικό κύτταρο της οργανωμένης πολιτικής
κοινωνίας. Στην Παλαιά Διαθήκη, ο Λεβιάθαν ήταν
ένα είδος υδρόβιου θηρίου έχει τεράστια
αγριότητα και μεγάλη δύναμη, που έπλασε ο Θεός
την 5η ημέρα της δημιουργίας για να υπηρετεί ως
άρχοντας του θαλάσσιου βασιλείου.
Στον
Χομπς, ο Λεβιάθαν είναι το Κράτος, το οποίο έχει
το μονοπώλιο της βίας και της απόλυτης εξουσίας,
προκειμένου να εξασφαλισθεί με αυτόν τον
παράξενο τρόπο η ειρήνη. Τα άτομα μετουσιώνονται
σε υπηκόους του θνητού θεού. Το κράτος του Χομπς
είναι ένας Λεβιάθαν, αλλά κανένας δεν είναι
υποχρεωμένος να τον αγαπήσει και να τον
λατρέψει. Όλοι, όμως, είναι υποχρεωμένοι να τον
υπακούουν.
Ο
παλαιός Λεβιάθαν του Χομπς ήταν το κράτος, που
αναλάμβανε την ηθική, πολιτική και πολιτιστική
ευθύνη να χαράξει μια πολιτική την οποία
επέβαλλε στους ανθρώπους.
Ο
σημερινός Λεβιάθαν δεν έχει κέντρο. Δεν
εκλέγεται από κανέναν, δεν δίνει λογαριασμό σε
κανέναν. Ο Λεβιάθαν σήμερα είναι ένας μηχανισμός
ο οποίος εμφανίζεται ουδέτερος, αντικειμενικός,
αλλά και αναπότρεπτος. Με αυτή την έννοια
λοιπόν, είναι εξαιρετικά δύσκολο να προτείνει
κανείς μορφές οι οποίες θα έρχονται σε αντίθεση
με τον Λεβιάθαν.
Ο
σημερινός Λεβιάθαν είναι ένα είδος απρόσωπου
μηχανισμού που δεν αφήνει καν τους ανθρώπους να
σκεφτούν για το τι είναι σωστό και τι λάθος, για
το τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται. Τα
πράγματα γίνονται ,γιατί έτσι είναι!
Ο
σύγχρονος Λεβιάθαν φαίνεται πως προσαρμόζεται
και επιβιώνει στις νέες εξελίξεις, ίσως μάλιστα
κατά απαίτηση των ίδιων των πολιτών. Που τον
εγκρίνουν και με την ψήφο τους…
Μιχάλης
Ψύλος (Ναυτεμπορική) |
