|
Τι μένει
για να συμπληρώσουμε την εικόνα πλήρους
αναστροφής της οικονομίας; Να αυξηθούν ακόμα πιο
πολύ οι επενδύσεις, προκειμένου η μεγαλύτερη των
άλλων ευρωπαϊκών χωρών ανάπτυξη που έχουμε τα
τελευταία χρόνια, να είναι βιώσιμη. Θέλουμε
πολλές και σε τομείς με υψηλή προστιθέμενη αξία.
Που θα δημιουργούν προϋποθέσεις συστηματικής και
ποιοτικής παραγωγής διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών
και υπηρεσιών.
Η
αλήθεια είναι ότι οι επενδύσεις επί κυβερνήσεως
Μητσοτάκη, αυξάνονται στα υψηλότερα επίπεδα των
τελευταίων 13 ετών. Αλλά είναι προφανές επίσης
ότι δεν αρκεί. Ακόμα, για παράδειγμα, απέχουμε
από τα επίπεδα του 2009. Πόσω μάλλον ότι αυτές
που θα γίνουν τώρα θα πρέπει να καλύψουν την
αποεπένδυση των προηγούμενων ετών. Τότε, το
2009, μεγάλο μέρος των επενδύσεων ήταν κατοικίες
με δανεικά. Ξεκάθαρα λάθος μοντέλο ανάπτυξης.
Ωστόσο το 2023, ακόμα δεν έχουμε καταφέρει να
βρούμε ένα καλύτερο μοντέλο με υπολογίσιμα ποσά
επενδύσεων.
Ο
διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Φωκίων
Καραβίας, ήταν σαφής στην προειδοποίησή του την
προηγούμενη εβδομάδα. «Η κάλυψη του επενδυτικού
κενού των 100 και πλέον δισεκατομμυρίων ευρώ»,
είπε, «αποδεικνύεται δυσκολότερη από τις
προβλέψεις». Ο ίδιος έδειξε και τον «ένοχο» στην
επενδυτική πενία της προηγούμενη δεκαετίας,
προσθέτοντας ότι οι μεγάλες αποσβέσεις
λειτουργούν ως αντίβαρο στην αύξηση των εγχώριων
επενδύσεων και της εισροής ξένων κεφαλαίων. «Ως
αποτέλεσμα, για 13 συνεχή χρόνια σημειώνεται
μείωση του παγίου κεφαλαίου».
Εδώ
είναι και το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης, το
οποίο ωστόσο είναι στρωμένο όχι απλά με αγκάθια,
αλλά πιθανότατα με ανυπέρβλητα εμπόδια.
Μεγαλύτερο όλων, είναι τα πολύ υψηλά πλέον
επιτόκια, τα οποία αναμένεται άμεσα να γίνουν
ακόμα υψηλότερα, πριν σταθεροποιηθούν. Ηδη όπως
παρατηρεί ο κύριος Καραβίας, πρόδρομοι δείκτες
στην Ευρώπη και σε μικρότερο βαθμό στις ΗΠΑ
προβλέπουν οικονομική ύφεση, η οποία θα
συνοδευτεί από αστάθεια στις διεθνείς αγορές και
υποχώρηση των τιμών των ακινήτων. Σε συνδυασμό
και τα τρία, αποτελούν προτροπή για πάγωμα όχι
απλά των επενδυτικών σχεδίων, αλλά κάθε
επενδυτικής σκέψης.
Η
Ελλάδα, το πιθανότερο είναι να συνεχίσει να
αναπτύσσεται και μάλιστα με ρυθμό πολλαπλάσιο
των άλλων, καλύπτοντας εν μέρει τη μεγάλη
απόσταση που δημιουργήθηκε την προηγούμενη
δεκαετία. Οι τιμές των ακινήτων μπορούν να
συνεχίσουν να «τρέχουν», για τον ίδιο λόγο. Τον
επιτοκιακό ωστόσο κίνδυνο και τα απόνερα από τα
προβλήματα των άλλων, δεν μπορεί να τα αποφύγει.
Τι
μπορούμε να κάνουμε; Να τρέξουμε όπως δεν έχουμε
ξανατρέξει ποτέ στην ιστορία μας, ώστε να πιάσει
τόπο και το τελευταίο ευρώ από τα πολλά
διαθέσιμα κοινοτικά κονδύλια. Να τα βάλουμε με
τον κακό μας εαυτό και να κερδίσουμε.
Αντιμετωπίζοντας κάθε επενδυτικό σχέδιο υψηλής
προστιθέμενης αξίας με στόχο την παραγωγή
ανταγωνιστικών προϊόντων για τις ξένες αγορές,
σαν να είναι ένα έργο από το οποίο εξαρτάται η
ύπαρξή μας.
Νίκος
Φιλιππίδης (Οικονομικός Ταχυδρόμος) |
