|
Αυτό είναι
το βασικό θεραπευτικό σχήμα και εδώ ο Ντόναλντ
Τραμπ δεν διακρίνει κανέναν από τους
μετεγχειρητικούς κινδύνους που κάνουν την Ευρώπη
να ανησυχεί. Δεν συμμερίζεται την ιστορική της
μνήμη και τους παραλληλισμούς με το Μόναχο του
1938. Ούτε το αποτυχημένο προηγούμενο της
πολιτικής του κατευνασμού ή την ιστορική
αναλογία ανάμεσα στο «αρπακτικό τέρας», όπως
χαρακτήρισε ο Μακρόν τον Πούτιν, με τους
πρωταγωνιστές της εποχής των τεράτων.
Γιατί;
Πιθανότατα επειδή η ιστορική μνήμη των Ηνωμένων
Πολιτειών είναι ο Ειρηνικός Ωκεανός. Ή – εάν
υποθέσουμε πως ο Τραμπ είναι ένας πρόεδρος που
δεν διαθέτει ίχνος ιστορικής μνήμης και συναφείς
ιστορικές ευαισθησίες – επειδή στον Ειρηνικό
παίζεται το πραγματικό παιχνίδι ισχύος και εκεί
βρίσκεται η πραγματική απειλή. Σε εκείνο το
σημείο και στην Κίνα βάζει ο Λευκός Οίκος το
δάχτυλο στον χάρτη και όχι στους μικρομεσαίους
της Ευρασίας.
Δεν
ανακάλυψε ο Ντόναλντ Τραμπ αυτήν την Αμερική. Ο
άξονας είχε μετακινηθεί από τον Μπαράκ Ομπάμα,
τον πρόεδρο που μάζεψε τον στρατό του από τη
Μέση Ανατολή και αναθεώρησε τον ρόλο της χώρας
του ως προστάτιδας δύναμης μιας ευημερούσας
πλέον Ευρώπης που είχε μάθει να μη βάζει το χέρι
στην τσέπη για την άμυνά της. Από τότε ο «θείος
Σαμ» έπαψε να είναι αυτό που ήταν,
προστατευτικός και γαλαντόμος, αιώνιος εγγυητής
της μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής της ασφάλειας.
Το ρήγμα
που δημιούργησε τότε ο Ομπάμα έγινε με
τον ρεπουμπλικανικό μπρουταλισμό του Τραμπ
κανονική ρήξη. Τηρουμένων και πάλι των
αναλογιών, η Ευρώπη υποβλήθηκε σε μια
θεραπεία-σοκ και τώρα καλείται να μάθει κολύμπι
σε ένα γεωπολιτικό πέλαγος, τα κύματα του οποίου
χτυπούν απειλητικά τα σύνορά της. Θα αντέξει;
Το ερώτημα,
πριν από την ύπαρξή της, αφορά τη συνοχή της. Η
Ευρώπη οικοδομούσε την ενότητά της με τους
ρυθμούς που επέτρεπαν οι καιροί ειρήνης. Αργά,
συμβιβαστικά, γραφειοκρατικά. Τώρα, όμως, είναι
πόλεμος. Δεν αρκεί οι ηγέτες της να κάθονται
σαν σεβαστικοί ασκούμενοι γύρω από τον θεράποντα
πρόεδρο, αλλά ούτε και η σιγή των όπλων σε μια
ακρωτηριασμένη Ουκρανία θα μπορούσε να αφήσει
χώρο στον εφησυχασμό.
Το ερώτημα
για την Αθήνα είναι εάν θα παραμείνει μέρος
αυτής της Ευρώπης – της αρχιτεκτονικής της που
τώρα την υποχρεώνει να χτίσει και μια ενιαία
άμυνα, αλλά και των δομικών της προβλημάτων. Ή,
εάν όπως θέλει μια άλλη γραμμή, θα ρίξει γέφυρες
στην αναθεωρητική Ρωσία, αναθερμαίνοντας
συγχρόνως τις συγκρούσεις της και τους φόβους
της με την αναθεωρητική Τουρκία. Μπορούμε όμως
να καταπιούμε αμάσητο τον ρωσικό
αναθεωρητισμό και μαζί να καταγγέλλουμε τον
τουρκικό; Μπορούμε να αδιαφορούμε απέναντι στον
ακρωτηριασμό της Ουκρανίας, ενώ παράλληλα να
ξορκίζουμε έναν ενδεχόμενο δικό μας στο όνομα
του δικαίου, των αρχών και των κανόνων;
Ελπίζει
κανείς να μη χρειαστεί να απαντήσει μια μέρα
κάποιος θεράπων πρόεδρος.
Περικλής
Δημητρολόπουλος (Το Βήμα)
|
